Lodewijk II van Bourbon-Condé: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Leven: -/- spaties voor ref (verzoek op WP:VPB)
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Louis, Grand Condé.PNG|thumb|260px|De Grote Condé door [[Justus van Egmont]]]]
 
'''Lodewijk II de Bourbon''', Prins''prins van Condé''' ([[Parijs (hoofdbetekenis)|Parijs]], [[7 september]] [[1621]] - [[Kasteel Fontainebleau]], [[11 december]] [[1686]]), door [[Lodewijk XIV]] '''de Grote Condé''' genoemd, was een Frans militair genie, een van de bekwaamste veldheren in de 17e eeuw. Hij was een telg uit het huis Bourbon-Condé en sinds zijn 5e [[hertog van Enghien]]. Op zijn 25e erfde hij de titels gouverneur van [[Picardië]] en [[Hertogdom Bourgondië|Bourgondië]]; [[Lijst van hertogen van Montmorency|hertog van Montmorency]], [[Pairpair van Frankrijk]] en [[Lijst van prinsen van Condé|prins van Condé]]. Hij was verwant aan de Franse koning [[Lodewijk XIII]] en een [[Prinsprins van den bloede]].
 
Condé was een tegenstander van [[Kardinaalkardinaal Mazarin]], gaf leiding aan [[La Fronde (opstand)|La Fronde]]. Hij was de centrale figuur in de strijd tussen de Spaanse en Franse kroon die in de jaren vijftig woedde, toen [[Lodewijk XIV]] nog minderjarig was. In [[1672]] ondernam Condé een veldtocht tegen de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden]] met als doel het Franse grondgebied naar het noorden uit te breiden.
 
== Leven ==
[[Bestand:Louis 1621 86 bourbon son duk hi.jpg|thumb|260px|left|Condé met zijn zoon door [[David Teniers II]]]]
 
Lodewijk werd geboren als oudste zoon van prins [[Hendrik II van Bourbon-Condé]] en zijn vrouw prinses [[Charlotte Margaretha van Montmorency]].<ref>Totdat Lodewijk XIII werd geboren was Henri II troonopvolger. Hij werd in 1611 als onderkoning van [[Nieuw-Frankrijk]] benoemd.</ref> Hij had een oudere zus [[Anna Genoveva van Bourbon-Condé|Anna Genoveva]] (1619-1679). die met de hertog [[Hendrik II van Longueville]] trouwde. Hij had ook een jongere broer [[Armand van Bourbon]], de Prins van Conti, die met Anne Martinozzi, een nichtje van kardinaal [[Jules Mazarin]] in het huwelijk trad. Lodewijk was buitengewoon begaafd en kreeg een uitstekende opleiding in het jezuïetenklooster van [[Bourges]]. Zijn vader bemoeide zich met alles, zelfs met zijn kleding, n.b. nog in het jaar dat hij 18 was. Hij had ook een gouden hekje om de schoolbank van zijn zoon laten zetten, om te benadrukken dat Louis een prins van koninklijken bloede was.
 
Na Bourges ging Lodewijk enkele jaren naar l'[[Académie Royale]]<ref>Dominique Piladilhe, Le Grand Condé, (2008), p. 20 / Jules Gourdault, La Jeunesse du Grand Condé, (1873), p. 18</ref>, waar hij zich bekwaamde als militair en ruiter.<ref>[[Kardinaal Retz]] schreef in zijn memoires dat de (toen pas 15-jarige) Lodewijk al een groot militair genie was. Dat hij ook goed leerde vechten, blijkt uit de vele duels die hij in en om het Franse hof op zijn naam heeft staan.</ref> Op zijn zestiende (1637) werd Lodewijk waarnemend-gouverneur van Picardië en Bourgondië omdat zijn vader op een veldtocht was. In 1637 werd de Bourgogne vanuit de [[Franche-Comté]] aangevallen door een relatief klein regiment Spanjaarden. Condé twijfelde geen moment en trok eropuit om de vijand terug te slaan, hetgeen hem probleemloos lukte. Lodewijk XIII kwam hem kort daarna bezoeken op het familielandgoed in [[Vallery]] in ([[Bourgondië (regio)|Bourgondië]]), en schreef aan zijn achterneef die nog steeds in Italië (vermoedelijk in Piëmont) verbleef: "De ontvangst was eenvoudig, maar uitstekend verzorgd, alle lof voor uw zoon Lodewijk."
Regel 70:
Condé lag voor [[Schoonhoven (hoofdbetekenis)|Schoonhoven]] en wilde via Dordrecht Rotterdam aanvallen. Hij richtte zijn troepenmacht op het zuiden om Breda om Den Bosch te bedreigen. De steden [[Zaltbommel (stad)|Bommel]] en [[Grave (plaats)|Grave]] kregen een Franse bezetting van 6000 man.
 
Nadat de Nederlandse dijken werden geopend, konden de Fransen hun opmars niet doorzetten en trokken zij zich terug tot de [[Piéton (rivier)|Piéton]]. De [[Slag bij Seneffe]] (11 augustus [[1674]]) tussen een Frans leger onder Condé, met dertig jaar ervaring en de beste ruiterij ter wereld, en een gecombineerd [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Nederlands]]-[[Spanje|Spaans]]-[[Habsburgse Monarchiemonarchie|Habsburgs]]-Duits leger onder de jonge en onervaren stadhouder [[Willem III van Oranje-Nassau|Willem III]] eindigde onbeslist. Beide partijen claimden de overwinning. Het was de bloedigste slag van het jaar.
 
==Latere leven==