Bloeddruk: verschil tussen versies

De '''bloeddruk''' of '''tensie''' is de vloeistof[[Druk (grootheid)|druk]] in het [[slagadersysteem]]. De bloeddruk wordt weergegeven door middel van twee kengetallen, de ''systolische druk'' of ''bovendruk'' en de ''diastolische druk'' of ''onderdruk'', gescheiden door een schuine streep, bijvoorbeeld RR (Riva-Rocci)<ref>Riva-Rocci of afgekort RR is de notatiewaarde voor bloeddruk zoals gemeten volgens de door [[Scipione Riva-Rocci]] uitgevonden bloeddrukmeetmethode.</ref> 120/80 mmHg. De getallen geven de druk aan in [[mm Hg|millimeters kwikdruk]] (symbool: mmHg; 760 mmHg = 1 bar), dat wil zeggen de druk uitgeoefend door een kolom kwik van 120 &nbsp;mm hoogte in de eerste waarde van het voorgaande voorbeeld. Een meer wetenschappelijke eenheid om bloeddruk in uit te drukken zou de [[pascal (eenheid)|kilopascal]] zijn, maar die wordt om historische redenen tot nu{{wanneer?||2019|04|20}} toe nauwelijks gebruikt.

* Minder dan RR 90/60 &nbsp;mm Hg: lage bloeddruk / [[hypotensie]]

* Rond de RR 120/80 &nbsp;mm Hg: optimale bloeddruk

* Minder dan RR 140/90 &nbsp;mm Hg: normale bloeddruk

* Meer dan RR 160/90 &nbsp;mm Hg: [[hypertensie]]/ hoge bloeddruk

* Rond de RR 80/45 &nbsp;mm Hg: normale bloeddruk

De bloeddruk is een in hoge mate dynamische grootheid en verandert in de loop van enige minuten tot zelfs seconden. Stress kan de bloeddruk door het vrijmaken van het hormoon [[adrenaline]] binnen een halve minuut met tientallen mm Hg verhogen, evenals inspanning. Bij zware inspanning zijn hogere bloeddrukken normaal die bij gezonde mensen in rust als sterk verhoogd zouden worden beschouwd. Soms is de meting voor de patiënt - meestal onbewust! - al zo stressvol dat bij iedere meting een druk wordt gevonden die 20 of 30 &nbsp;mm Hg boven de werkelijke rustwaarde van die patiënt ligt (wittejasseneffect). De enige oplossing hiervoor is de ''ambulante 24-uursmeting'', waarbij de patiënt gedurende een [[dag|etmaal]] een automatische bloeddrukmeter draagt die zich bijvoorbeeld ieder kwartier zonder tussenkomst van een waarnemer automatisch opblaast en de bloeddruk meet, die vervolgens in een computergeheugen wordt bewaard en de volgende dag uitgelezen. Er kan dan ook naar de nachtelijke bloeddrukdaling worden gekeken. Bij een gezonde bloeddrukregulatie, daalt de bloeddruk 's nachts met 10 tot 20% van de gemiddelde dagwaarde. Als de gemiddelde nachtwaarde maar 0 tot 10% lager ligt, spreekt men van een 'non-dipping' (dus 'niet dalend') bloeddrukprofiel. Mensen met een non-dipping profiel hebben een aanzienlijk grotere kans op hart- en vaatziekten.