Kiessysteem: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
cosmetisch + wikilink |
||
Regel 1:
Een '''kiessysteem''' of '''kiesstelsel''' is de wijze waarop de verkiezingen van de
==Soorten kiessystemen==
Regel 15:
* een relatieve meerderheid volstaat. Dit systeem wordt gebruikt in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Canada, ...
* een absolute meerderheid nodig is. Is die er niet, dan wordt een tweede ronde georganiseerd tussen de (meestal twee) bestgeplaatste kandidaten uit de eerste ronde. Dit systeem wordt gebruikt in de Franse parlementsverkiezingen en bij de meeste rechtstreekse presidentsverkiezingen in de wereld.
* een absolute meerderheid nodig is, die verkregen wordt door niet alleen rekening te houden met de eerste voorkeur van de kiezers (zie ''Alternative vote'' onder het kopje ''Eén keuze of volgorde?'').
Regel 35:
De meeste kiessystemen zijn "'''categorische'''" systemen: elke kiezer kan slechts één kandidaat of partij aanduiden. Er zijn echter ook "'''ordinale'''" kiessystemen waarbij elke kiezer meerdere opeenvolgende keuzes kan maken. Meestal gebeurt dit door '''twee opeenvolgende stemrondes''' te organiseren. Dit systeem wordt gebruikt in de Franse parlementsverkiezingen en bij de meeste rechtstreekse presidentsverkiezingen in de wereld.
Dit kan echter ook in één stemronde door de kiezer de kandidaten in volgorde te laten plaatsen: elke kiezer moet bij de kandidaten 1, 2, 3, ... aanduiden. De stemmen voor de slechtstgeplaatste kandidaten volgens eerste voorkeur worden dan herverdeeld volgens de tweede voorkeur van de kiezers. Het is een systeem met één stemronde maar meerdere telrondes.
Als op die manier één zetel wordt verkozen, dan heet dergelijk systeem [[Alternative Vote]]. Dit systeem wordt gebruikt bij parlementsverkiezingen in Australië, bij de verkiezingen voor de Londense burgemeester en in Nederland door de [[PvdA (Nederland)|PvdA]] bij ledenraadplegingen, zoals bij het [[PvdA-partijleiderschapsreferendum 2012]].
Als op die manier meerdere zetels worden verkozen, dan heet dergelijk systeem "''[[Enkelvoudige overdraagbare stem|Single Transferable Vote (STV)]]''". Dit systeem wordt gebruikt in Ierland, Noord-Ierland en Malta.
Regel 62:
Bij verkiezingen voor de [[Spanje|Spaanse]] [[senaat (Spanje)|senaat]] krijgt iedere provincie van het land een aantal zetels toegedeeld, dat vervolgens evenredig met de verkiezingsuitslag verdeeld wordt. Kleinere partijen maken hierdoor weinig kans verkozen te worden. Hierdoor is er dus sprake van een combinatie van het districtenstelstel en evenredige vertegenwoordiging.
Van de 199 leden van het parlement van [[Hongarije]] worden er sinds 2012 106 gekozen via relatieve meerderheid, één per district, en 93 via landelijke lijsten van partijen via evenredigheid volgens de [[Methode-D'Hondt|methode]] van [[Victor
==Zie ook==
| |||