Stoomlocomotief: verschil tussen versies

3.865 bytes verwijderd ,  4 jaar geleden
geen bewerkingssamenvatting
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Ronn (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 145.128.184.210 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door 86.84.242.56
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Misbruikfilter: Kwebbelen Misbruikfilter: Leeghalen Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
Regel 8:
Hoewel er diverse typen stoomlocomotieven zijn ontwikkeld, is de werking steeds gelijk. Uitzonderingen zijn hybride stoom/diesellocomotieven en locomotieven met aandrijving door een snellopende stoommotor. Verder zijn er locomotieven die aangedreven worden door een [[stoomturbine]].
 
Lol
===Stoomvorming===
[[Bestand:Steam locomotive scheme new.png|thumb|300px|Afb. 1: Indeling van stoomlocomotief]]
De nummers in de volgende beschrijving verwijzen naar afbeelding 1. Een stoomlocomotief heeft een stalen frame, met daarop een cilindervormige [[stoomketel]]. Achter en onder de ketel (3), deels in het machinistenhuis (5), bevindt zich de vuurkist (1). Hierin wordt de [[brandstof]] verbrand. De rook stroomt door een groot aantal [[Stoomketel#Vuurgangvlampijpketel|vlampijpen]] naar de rookkamer (4) en vandaar naar de schoorsteen. De [[schoorsteen]] is niet hoog, maar de afgewerkte stoom gaat hier ook langs en trekt de rook mee, zodat de schoorsteen toch goed trekt. De hitte van het vuur wordt rechtstreeks en via de vlampijpen afgegeven aan het water in de ketel. Door de verhitting verdampt het water en verandert het in stoom. Stoom neemt 1325 maal zoveel ruimte in als water, maar aangezien de ketel afgesloten is, kan de stoom niet [[Algemene gaswet|expanderen]] en daardoor stijgt de druk, tot 15 à 20 [[bar (druk)|bar]].<ref>Hollingsworth, B. ''How to drive a steam locomotive'', London 1979, p. 11</ref> De stoom, die een temperatuur heeft van circa 200 graden, wordt verzameld in de bovenkant van de ketel, zo hoog mogelijk, zodat er geen waterdruppels meekomen, bij voorkeur in een aparte [[stoomdom]] (7), dat is een verhoging op de ketel. Bij de meeste moderne stoomlocs wordt die stoom nog extra verhit tot meer dan 300 graden Celsius door een [[oververhitter]]. {{Bron?||2012|02|25}}
 
Daarvandaan gaat de stoom naar de [[Cilinder (motor)|cilinder]]s (11), waarbij de stoomverdeling (12) zorgt voor de toevoer van stoom naar de cilinders (op het juiste moment en in de juiste hoeveelheden).
 
====Apparatuur====
Om een stoomlocomotief goed te laten functioneren is een veelheid aan apparatuur nodig. Hiervan is (onder meer) te noemen:
* De veiligheidsklep (8), die bij een bepaalde druk in de ketel opengaat, stoom afblaast en daarmee de druk in de ketel beperkt. Gaat de klep open, dan is de druk maximaal en dan weet de stoker dat hij zijn werk goed heeft gedaan. De veiligheidsklep moet echter niet te vaak opengaan, want er gaat stoomdruk mee verloren.
* De reeds genoemde stoomverdeling (13), die de stoom zo efficiënt mogelijk in de cilinders leidt. Tevens kan men hiermee de loc vooruit of achteruit laten rijden.
* De oververhitter (10), die de gevormde stoom droogt en verder verhit, waarmee een grotere expansiegraad wordt bereikt, hetgeen de efficiëntie verhoogt.
* De injecteur en de voedingspomp (21), die ervoor zorgen dat water in de ketel gepompt wordt.
* Bij sommige stoomlocs wordt het voedingswater eerst voorverwarmd door een voorverwarmer die zijn warmte krijgt van de afgevoerde stoom en/of rookgassen.
* De luchtpomp, voor de instandhouding van de druk in het remsysteem van de trein.
* De loodnagels. In de bovenwand van de vuurkist bevinden zich gaten die met loodnagels – loden proppen – zijn afgesloten. De loodnagels staan onder water en kunnen dus niet heter worden dan 200 graden (de temperatuur van het water bij een druk van 15 bar). Bevat de ketel te weinig water, dan smelten de loodnagels. De stoom blaast dan de vuurkist in en dooft het vuur. De stoker heeft dan wel wat uit te leggen, maar de schade blijft beperkt.
* De [[stoomfluit]] (23).
 
====Brandstof====
Als brandstof wordt meestal [[steenkool]] gebruikt, maar soms ook [[stookolie]], [[hout]] of [[bruinkool]]. Meestal moet de stoker de brandstof op het vuur scheppen, maar bij grotere kolengestookte stoomlocomotieven gebeurt de aanvoer van brandstof automatisch, door middel van een [[schroef van Archimedes]], die door een eigen kleine stoommachine aangedreven wordt.
 
Verder is er water nodig. Dit wordt met een [[waterpomp|voedingspomp]] aangevoerd.
 
Het is de taak van de stoker erop te letten dat er steeds voldoende stoomdruk is.
 
===Aandrijfmechanisme===