Leon Uris: verschil tussen versies

'''Leon Marcus Uris''' ([[Baltimore (Maryland)|Baltimore]], [[3 augustus]] [[1924]] – [[New York (stad)|New York]], [[21 juni]] [[2003]]) was een [[Verenigde Staten|AmerikaansAmerikaanse]] [[schrijver]].

Uris werd geboren in Baltimore, Maryland ([[Verenigde Staten|VS]]). Hij werd het meest bekend door zijn boek ''[[Exodus (roman)|Exodus]]'', over de strijd van jodenJoden voor de stichting van een eigen staat. Dit boek werd ook verfilmd en in meer dan vijftig talen vertaald. De meeste van zijn boeken speelden in de geschiedenis van de 20ste eeuw, rond personen die actief deel uitmaakten van dramatische gebeurtenissen en ontwikkelingen.

Uris was zelf van joodseJoodse afkomst. Hij was de zoon van William en Anna (Blumberg) Uris, Poolse immigranten;. zijnZijn vader was behanger, later winkelier.

Uris maakte de middelbare school nooit af. Op 17-jarige leeftijd nam hij dienst bij het Amerikaanse [[United States Marine Corps|marinekorps]] en diende van 1942-1945 tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] in de Stille Zuidzee en bij Nieuw-Zeeland. Hij kwam thuis met malaria en ging om te herstellen naar San Francisco. Daar ontmoette hij Betty Becks, met wie hij datzelfde jaar trouwde, en kreeg hij een baantje als chauffeur bij een krant.

Als kind al schreef Uris graag verhalen;. inIn 1950 kon hij een artikel over AmerikaansAmerican football kwijt aan het blad ''Esquire'' en vanaf toen was de geest uit de fles: Uris werd fulltime schrijver.

In 1953 werd ''Battle Cry'' gepubliceerd, een verslag van zijn mariniers-ervaringenmarinierservaringen. Hij schreef zelf het scenario voor de op dit boek gebaseerde film, waarvoor hij naar Hollywood verhuisde. Terloops produceerde hij ook een filmscenario voor de western ''[[Gunfight at the O.K. Corral (film)|Gunfight at the O.K. Corral]]'' (1957), waarin [[Burt Lancaster]] en [[Kirk Douglas]] meespeelden.

In [[1958]] schreef hij zijn bestseller ''[[Exodus (roman)|Exodus]]''. In [[1960]] werd de film uitgebracht, maar Uris was het niet eens met de inhoud en distantieerde zich ervan. De regisseur van de film, [[Otto Preminger]], zelf een joodJood, vond het boek anti-Arabisch en anti-Brits en wijzigde het perspectief zo dat de film in zijn ogen de waarheid en de historische feiten beter weergaven dan het boek. Belangrijke historische achtergronden als de [[getto|getto's]], de [[pogrom]]s en ideeën van het [[zionisme]] werden evenwel niet in het door Dalton Trumbo geschreven scenario meegenomen. [[Paul Newman]] speelde in deze film een van de hoofdrollen.

UrisIn 1960 schreef in 1960Uris ''Israël'' en ''Exodus Revisted'' (Engelse titel: ''In the Steps of Exodus'' (1962) ''(In de voetstappen van Exodus)''.

In 1961 kwam een andere succesvolle roman van Uris uit: ''Mila 18'', waarvoor hij in Oost-Europa onderzoek had gedaan. Het verhaal speelt rond de joodseJoodse opstand in het [[getto van Warschau]] in 1943. In 1963 schreef hij ''Armageddon: A Novel of Berlin'' ''(Armageddon: een Berlijnse roman)''.

In 1968 verscheen de spionagethriller ''Topaz'', over de Franse inlichtingendienst, waardoor Uris in conflict kwam met de Franse regering. Hollywoordregisseur [[Alfred Hitchcock]], met onder anderen [[Claude Jade]], [[Michel Piccoli]], en [[Philippe Noiret]], zag wel iets in het verhaal, maar verslikte zich er danig in. Door tegenstand van de toenmalige Franse minister van cultuurCultuur, [[André Malraux]], moest hij tweemaaltwee keer opnieuw beginnen met filmen, en uiteindelijk flopte het hele project (''[[Topaz (1969)|Topaz]]'', 1969).

''The Third Temple'' ''(De derde tempel)'' schreef hij in 1967. In 1968 hertrouwde Uris met Margery Edwards, die al in 1969 overleed. Een jaar later huwde hij de fotografe Jill Peabody; ze zouden drie kinderen krijgen. Jill werd hoofdredacteur en mede-uitgever van twee van zijn boeken.

In 1968 hertrouwde Uris met Margery Edwards, die al in 1969 overleed. Een jaar later trouwde hij met de fotografe Jill Peabody. Ze zouden drie kinderen krijgen. Jill werd hoofdredacteur en mede-uitgever van twee van zijn boeken.

In 1970 verscheen Uris'de roman ''QB VII'' ''(Queen's Bench Seven)'', die hij schreef naar aanleiding van een aanklacht wegens smaad en de daaropvolgende rechtszaak die tegen hem en zijn uitgever was aangespannen door een Duitse chirurg, die in het boek ''Mila 18'' met naam en toenaam werd genoemd als een van de medici die tijdens de Tweede Wereldoorlog onmenselijke experimenten op jodenJoden hadden uitgevoerd.

In 1975 had Uris zijn aandacht verlegd naar Ierland met zijn roman ''Ireland, a terrible Beauty'' ''(Ierland, een verschrikkelijke schoonheid)'' en in 1976 met ''Trinity'' ''(Drie-eenheid)'', een kroniek van een Ierse boerenfamilie vantussen 1840- en 1916. Beide boeken schreef hij met de hulp van zijn vrouw Jill. Zij redigeerde ook zijn boek ''Jerusalem: a Song of Songs'', dat uitkwam in 1981.

In 1995 schreef hij ''Redemption'', een vervolg op de Ierse roman ''Trinity''. Zijn laatste roman, ''A God in Ruins'' kwam uit in 1999. Dit boek bestaat uit terugblikken van een verteller in de Verenigde Staten, aan de vooravond van de presidentsverkiezingen van 2008.

* 1953 ''Battle Cry''; (Ned. vert.: 1954; ''Gezworen kameraden''; door: H.C.E. de Wit-Boonacker)

* 1955 ''The Angry Hills''; (Ned. vert.: 1956; ''De dreigende heuvels''; door: Peter Jaspers)

* 1957 ''Gunfight at the O.K. Corral;'', filmscenario

* 1958 ''Exodus''; (Ned. vert.: 1959; ''Exodus''; door: H.C.E. de Wit-Boonacker)

* 1960 ''Israël;'', (screenplay)

* 1960 ''Exodus Revisited''; (titel in Groot-Brittannië: ''In the Steps of Exodus'')

* 1961 ''Mila 18''; (Ned. vert.: 1962; ''Mila 18''; door: M. de Haas-Tobias)

* 1963 ''Armageddon: A Novel of Berlin''; (Ned. vert.: 1964; ''Armageddon''; door: J.F. Kliphuis)

* 1967 ''[[Topaz (boek)|Topaz]]''; (Ned. vert.: 1967; ''Topaz''; door: Dolf Koning)

* 1967 ''The Third Temple''; (met: Strike Zion van William Stevenson)

* 1970 ''QB VII''; (Ned. vert.: 1970; ''Q.B. VII''; door: Dolf Koning)

* 1975 ''Ireland, A Terrible Beauty;'', met Jill Uris

* 1976 ''Trinity''; (Ned. vert.: 1976; ''Trinity, de Ierse vrijheidsstrijd 1840 - 1916''; door: H.C.E. de Wit-Boonacker)

* 1981 ''Jerusalem: A Song of Songs;'', met Jill Uris; (Ned. vert.: 1981; ''Jerusalem''; door: H.C.E. de Wit-Boonacker)

* 1984 ''The Haj''; (Ned. vert.: 1984; de''De Hadji''; door: H.C.E. de Wit-Boonacker / Rika Vliek-vdvan de Kamp)

* 1988 ''Mitla Pass''; (Ned. vert.: 1988; ''Mitla Pas''; door: Yolande Ligterink)

* 1995 ''Redemption''; (Ned. vert.: 1997; ''Verlossing''; door: F.J. Bruning)

* 1999 ''A God in Ruins''; (Ned. vert.: 2000; ''Een gevallen God''; door: Stina de Graaf)

* 2003 ''O'Hara's Choice''; (Ned. vert.: 2004; ''O'Hara's keuze''; door: Lucien Duzee)

* 1955 ''Battle Cry''; E; 149 min; regie: Raoul Walsh; hoofdrollen: Van Heflin |, Aldo Ray

* 1959 ''The Angry Hills''; E; 105 min.; regie: Robert Aldrich; hoofdrollen: Robert Mitchum |, Stanley Baker

* 1960 ''Exodus''; E; min.; 208 min; regie: Otto Preminger; hoofdrollen: Paul Newman |, Eva Marie Saint

* 1969 ''[[Topaz (1969)|Topaz]]''; E; 143 min; regie: Alfred Hitchcock; hoofdrollen: Frederick Stafford |, Dany Robin

* 1974 ''QB VII;'', mini serie; E; 390 min.; regie: Tom Gries; hoofdrollen: Ben Gazzara |, Anthony Hopkins