|
}}
'''Algen''' of '''wieren''' (oude [[Binomiale nomenclatuur|wetenschappelijke naam]]: ''Algae'') is een informele verzamelnaam voor een grote, diverse groep [[organisme]]n. Algensoorten hebben gemeenschappelijk dat ze hun [[fotosyntheseFotosynthese|energie halen uit zonlicht]] en produceren daarbij [[Dizuurstof|zuurstof]]. De diverse groepen van algen zijn evolutionair onderling weinig verwant.<ref>{{Citeer boek|auteur = Raven, P. Evert, R|datum = 2013|titel =Biology of Plants, 8th edition |uitgever =W.H. Freeman Publishers|pages=243-245|ISBN = 9781464113512 |chapter=Protists: algae and heterotrophic protists|taal =en}}</ref>
== Diversiteit ==
De algen vertonen een grote [[Morfologie|morfologische]] diversiteit. Ze variëren in grootte van eencellige [[microalgen]] zoals ''[[Chlorella]]'' en de [[diatomeeën]], tot reusachtige meercellige soorten zoals de [[reuzenkelp]], die tientallen meters lang kan worden. Algen kenmerken zich door hun relatief eenvoudige bouw. De weefsels van algen met een [[thallus]] zijn niet [[Celdifferentiatie|gedifferentieerd]] in verschillende organen zoals bladeren en stengels die bij [[landplanten]] voorkomen. Wel kunnen op bladen en wortels gelijkende structuren voorkomen, bijvoorbeeld bij bruinwieren.
Een voorgestelde definitie stelt dat algen "het groene pigment [[chlorofyl]] bevatten voor fotosynthese, en geen steriele laag cellen hebben die om hun [[gameet|gameten]] is gelegen".<ref>{{citeer boek |auteur=Lee, R. E. |year=2008 |title=Phycology |publisher=Cambridge University Press|taal=en}}</ref> Deze definitie is echter niet sluitend, omdat deze definitie dan de [[kranswieren]] zou uitsluiten.
De [[blauwwieren]] (cyanobacteriën) worden zowel buiten binnen<ref name="IntroBot">{{citeer boek |auteur=Murray W, Nabors |title=Introduction to Botany |taal=en|year=2004 |publisher=Pearson Education, Inc |location=San Francisco, CA |isbn=978-0-8053-4416-5}}</ref><ref name="Allaby 92">{{citeer boek |auteur=Allaby M.|year=1992 |titel=The Concise Dictionary of Botany|chapter=Algae|publisher=Oxford University Press|taal=en |location=Oxford}}</ref> als buiten de definitie van de algen gehouden, naar de voorkeur van de auteur.
Vrijwel alle algen verkrijgen hun energie aan zonlicht ([[fotoautotroof]]), maar sommige algensoorten verkrijgen ook energie uit materiaal dat ze opnemen uit hun omgeving ([[mixotroof]]). Enkele eencellige wieren, veel [[Euglenozoa|euglenofyten]] en [[dinoflagellaten]] hebben gedurende de evolutie het vermogen verloren zelf energie uit licht om te zetten en zijn volledig afhankelijk geworden van de externe aanvoer van energie; deze soorten hebben geen of nauwelijks nog een fotosynthesesysteem.
Algen behoren tot de oudste levensvormen op aarde, met name de Cyanobacteria (blauwwieren). Fossielen van algen uit het [[Vindhyagebergte]] zijn gedateerd op een ouderdom van 1,6 tot 1,7 miljard jaar.<ref>{{citeer journal |pmid=19416859 |year=2009 |auteur=Bengtson S, Belivanova V, Rasmussen B Whitehouse M.|title=The controversial "Cambrian" fossils of the Vindhyan are real but more than a billion years older |volume=106 |issue=19 |pages=7729–7734 |doi=10.1073/pnas.0812460106 |taal=en| |journal=Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America}}</ref>
== Morfologie en fysiologie ==
[[Bestand:RIMG 4595p.jpg|{{largethumb}}|right|Closterium is een eencellig groenwier en is een van de honderden soorten algen waaruit [[fytoplankton]] bestaat.]]
AlgenEukaryotische algen kunnen zowel [[eencelligeEencellige|eencellig]] als [[Meercellig organisme|meercellige]] [[eukaryotenmeercellig]] zijn en relatief gecompliceerde vormen aannemen zoals sommige [[zeewier]]en. Algen hebben geen structuren die de hogere planten typeren ([[Wortel (plant)|wortels]], [[stengel]]s en [[blad]]eren), maar hebben soms een bouw die daar wel op lijkt. De grootste en meest complexe algensoorten behoren tot de [[zeewieren]] (in oceanen) en de [[kranswieren|charofyten]] (in zoete wateren).
De meeste algen zijn [[Fotoautotrofie|fotoautotroof]] en gebruiken dus de energie van het zonlicht. De [[chloroplast]]en zijn fotosynthetische structuren die afgeleid zijn van de [[cyanobacteriën]] en produceren [[Dizuurstof|zuurstof]] als bijproduct van de fotosynthese. Hierbij speelt chlorofyl ([[bladgroen]]) in de bladgroenkorrels een grote rol. Bladgroen is een [[biologisch pigment]] dat samen met andere rode en gele pigmenten algen helpen om zo veel mogelijk licht te vangen. Bij algen vinden we verschillende [[Bladgroen|chlorofylvormen]]: chlorofyl ''a'', chlorofyl ''b'' of chlorofyl ''c''. Verschillende groepen wieren hebben naast of in de plaats van chlorofyl ook andere pigmenten.
Algen vertonen in hun [[levenscyclus]] een breed scala aan reproductieve strategieën, van eenvoudige [[ongeslachtelijke voortplanting]] door middel van celdeling, tot complexe vormen van [[geslachtelijke voortplanting]] met verschillende gametofytische[[gametofyt]]ische en sporofytische[[sporofyt]]ische [[Generatie (biologie)|generaties]].<ref>{{en}} Smithsonian National Museum of Natural History; Department of Botany. {{citeer web |url=http://botany.si.edu/projects/algae/introduction.htm |title=Algae Research |accessdate=2010-08-25 |deadurl=no |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100702180840/http://botany.si.edu/projects/algae/introduction.htm |archivedate=2 July 2010 |df=dmy-all }}</ref> De voortplantingsstructuren van algen worden in de regel volledig omgezet in voortplantingscellen. Dit in tegenstelling tot veel andere planten waarin men een onderscheid kan maken tussen steriele (beschermende) cellen en diepergelegen fertiele cellen waaruit de gameten worden gevormd. Bij de [[kranswieren]] hebben echter de [[Gametangium|gametangia]] (gametenvormende organen) een laagbuitenlaag met steriele cellen die de [[Gameet|gameten]] omgeven.
== Evolutie ==
| 