Ivoor: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎top: -/- spaties voor <ref> (verzoek op WP:VPB)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Pyxid Al Mughira OA 4068.jpg|thumb|Moorse ivoren [[pyxis (Grieks aardewerk)|pyxis]] uit 968 (Louvre)]]
[[Bestand:Romance of the Western Chamber fan Asian Art Museum SF 1992.93.1.JPG|thumb|[[waaier (ventilatie)|Waaier]] van ivoor, [[Qing-dynastie]]]]
[[Bestand:Articulated Meiji ivory dragon 1 CAC.JPG|thumb|left|[[Draak (fabeldier)|Draak]] gemaakt van metaal, ivoor en parelmoer]]
'''Ivoor''' (soms ook: '''elpenbeen''' of '''elp''') is het harde, witgekleurde materiaal afkomstig van de [[slagtand]]en van landdieren zoals [[olifanten]], [[nijlpaarden]] of [[mammoeten]], of zeedieren zoals de [[walrus]] of [[narwal]]. Deze tanden kunnen tot drie [[meter]] lang worden en wel [[100]] [[kilogram]] wegen. Ook zou de [[mythologie|mythologische]] [[Eenhoorn (fabeldier)|eenhoorn]] een ivoren hoorn dragen. Het meeste ivoor is afkomstig uit de binnenlanden van [[Afrika]].
 
Al in de oudste beschavingen werd ivoor gebruikt voor de vervaardiging van beeldjes of om erop te tekenen; de bloeitijd van de beeldhouwkunst in ivoor lag in de 14e eeuw. In de 20e eeuw werd ivoor vooral gebruikt in de kunstnijverheid, in de [[biljartbal]]lenindustrie en inbij het bouwen van piano's.

In de [[Piano (instrument)|pianobouw]], waarwerd deivoor toetsengebruikt metom ivoortoetsen werdenmee belegdte beleggen.<ref> Het ivoor had als voordeel dat het materiaal hard, duurzaam en een beetje stroef was, en dat het prettig aanvoelde onder de vingers, en zweet goed absorbeerde. Ivoren toetsen zitten nog wel op oude piano's maar het restaureren van antieke instrumenten wordt steeds lastiger, omdat 'gerecycled' ivoor (bijvoorbeeld van oude piano's)steeds moeilijker te krijgen is. Tegenwoordig past men op alle nieuwe instrumenten kunststof toe als toetsbeleg.</ref>
 
Naast olifanten worden ook [[walrus]]sen wel gejaagd voor hun [[walrusivoor]]. Ook het [[fossiel]]e ivoor van de mammoet — vooral uit [[Siberië]] — wordt wel gebruikt. Omdat dit vaak lang in de grond heeft gezeten, is het donkerder van kleur, soms zelfs bijna zwart.
 
De jacht op olifanten ten behoeve van het ivoor was een van de oorzaken van een sterke daling van het aantal olifanten. Om de illegale jacht op olifanten te ontmoedigen werd in [[1989]] elke handel in ivoor verboden. Sinds het aantal olifanten in Afrika weer is toegenomen, is de handel in ivoor onder strikte voorwaarden weer toegestaan.
 
[[Bestand:Articulated Meiji ivory dragon 1 CAC.JPG|thumb|left|[[Draak (fabeldier)|Draak]] gemaakt van metaal, ivoor en parelmoer]]
{{Clearleft}}
 
==Woordherkomst==