|
'''Tripitaka''' ([[Sanskriet]] voor ''drie manden''; [[Pali (taal)|Pali]]: Tipitaka) verwijst naar de collectie vroegste geschriften van het [[boeddhisme]].
De Tripitaka is tijdens de [[Eerste Boeddhistische Raadsvergadering]] (circa 500 voor Christusv.Chr.) samengesteld onder leiding van de monnik [[Mahakasyapa]]. De toenmalige versie kende echter maar twee "manden", die beide voornamelijk uit de woorden van de [[Gautama Boeddha|Boeddha]] bestaan:
# Dede [[Sutta-pitakaSuttapitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Ananda]].;
# Dede [[Vinaya-pitakaVinayapitaka]], gereciteerd door de [[bhikkhu|monnik]] [[Upali]].
# Ongeveer 250 jaar later werd ook de [[Abhidhamma-pitakaAbhidhammapitaka]] toegevoegd, die in de daaraan voorafgaande periode geleidelijk aan vorm kreeg, en waaraan verschillende monniken hebben bijgedragen. Volgens de traditie is de Abhidhamma-pitakaAbhidhammapitaka rechtstreeks van de Boeddha afkomstig, maar dit verhaal isheeft waarschijnlijk nietgeen gebaseerdgrond opin de werkelijkheid.
== Bestaande versies van de Tripitaka ==
=== Pali Canon ===
De [[Pali Canon]] is de Tripitaka die in de [[Theravada (boeddhisme)|Theravada]]-traditie bewaard is gebleven. In het jaar 250 voor Christusv.Chr. (ten tijde van [[Asoka]]) is hetde Pali Canon 'gesloten', wat inhoudt dat er nadien geen veranderingen of toevoegingen aan de Pali Canon toegestaan werden. Mede hierdoor beschouwt men de Pali Canon wel als de Canon datdie waarschijnlijk het meest lijkt op de oorspronkelijke Tripitaka van de Eerste Boeddhistische Raadsvergadering.
=== Chinese Canon ===
Er bestaat ook een volledige Tripitaka in het Chinees, de [[Chinese Canon]], die in de taalhet [[Sanskriet]] is samengesteld is. Zij vertoont grote overeenkomsten met de [[Pali Canon]], met name in de Vinayapitaka en de Suttapitaka. De Tripitaka van de Chinese Canon wordt ook wel met de term ''de [[Agamas]]'' aangeduid, omdat zij de term ''Agama'' gebruikt waar hetde Pali Canon de term ''Nikaya'' (als in [[Majjhima Nikaya]]) gebruikt.
De Chinese Canon bevat naast de Tripitaka ook vele [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] [[soetra]]'s, die vaak afkomstig zijn uit de periode na de 1e eeuw voor Christusv.Chr. Over de Tripitaka van de Chinese Canon is nog relatief weinig bekend, omdat slechtsalleen maar gedeeltes ervan vertaald zijn naar het Engels.
=== Tibetaanse Canon ===
De ''[[Kagyur]]'' in de ''[[Tibetaans boeddhistische canon]]'' bevat geen volledige versie van de Tripitaka;. slechtsAlleen de Vinaya-pitakaVinayapitaka en een Abhidhamma-pitakaAbhidhammapitaka zijn daar aanwezig. De [[Soetrasoetra]]'s van de Tibetaanse Canon zijn voornamelijk de Mahayana- soetra's, die vanaf circa het jaarongeveer 150 na Christusn.Chr. bestaan.
=== Xi Xia ===
Ook in het rijk van Xi Xia, dat door de Mongolen volledig vernietigd werd door de Mongolen, is een versie van de Tripitaka in het [[Tangut]] gedrukt.
=== Zen ===
In [[Zen (religie)|Zenzen]] beschikt men noch over een Vinayapitaka, noch over een Abhidhammapitaka. Men beschikt wel over een Suttapitaka, waarin zowel [[soetra]]'s van de [[vroege boeddhistische scholen]] als van de [[Mahayana]] en [[Vajrayana]] iszijn opgenomen.
== Externe link ==
* [http://www.suttas.net Suttas.net], Nederlandse vertalingen van geschriften uit de TipitakaTripitaka
[[Categorie:Geschrift in het boeddhisme]]
| 