Reitsum: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
cat |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
{{Infobox plaats in Nederland
| naam=Reitsum
| detailkaart=
| detailkaartbijschrift=
| provincie=[[Friesland]]
| gemeente=[[Noardeast-Fryslân]]
| opp=
| inwoners=
| datum inwoners=
| dichtheid= | postcode=9175
| bestandsnaam wapen=
| lat_deg = 53
Regel 16 ⟶ 17:
| lon_min = 53
| lon_sec = 23
| image=Het Friese dorp Reitsum.JPG
| caption=
}}
'''Reitsum''' is een dorp in de gemeente [[Noardeast-Fryslân]], in de [[Nederland]]se provincie [[Friesland
Het ligt ten westen van [[Dokkum]], tussen [[Lichtaard]] en [[Genum]]. De dorpskern ligt aan beide kanten van de Flieterpsterdyk en maakte deel uit van de [[Vlieterpen]]. De andere dorpen zijn Lichtaard, Genum en [[Jannum]]. In 2018 telde het dorp Reitsum 130 inwoners en vormt het centrumdorp van de vier dorpen.
In 2014 telde het dorp 152 inwoners. Reitsum was vroeger het kleinste dorp in de voormalig gemeente Ferwerderadeel. De andere [[Vlieterpen]] waren weliswaar niet veel groter, maar Reitsum bleef toch achterop, met een tiental inwoners minder. Het inwonertal schommelde lange tijd tussen de 60 en de 70. Het is een van de oudere plaatsen, al in de 8ste eeuw werd het bewoond.▼
==Geschiedenis==
Het dorp is ontstaan op een [[terp]] die al enkele eeuwen voor christelijk jaartelling werd bewoond.
De oudste vermelding is vermoedelijk in de 9e eeuw toen het in circa 822-25 als ''in Richeim'' werd vermeld, zoals vermeld in de 12e eeuw in een kopie. In een kopie van een document uit 944 werd het vermeld als ''Reishem''. In 1314 werd het vermeld als ''Reisim'', in 1465 als ''to Reysem'' en in 1511 als ''Reysim'' en ''Resum''
De plaatsnaam zou duidt waarschijnlijk op dat het een woonplaats (heem/um) is van of bewoond door de persoon Ric, Ritse of Reitse. Anderen denken aan het Oudfries ''rikja'', in plaats van direct de persoonsnaam dat machtig betekent. De twee zijn sowieso etymologisch gezien identiek in de betekenis. De oudste duiding heim, is het Hoogduits van heem/um van de schrijver die de plaatsen in het Duitse klooster Fulda optekende.
▲
Reitsum was een klein dorp met een kerk en een pastorie, waar wat boerderijen omheen lagen. Bij de [[volkstelling]] van [[1830]] werd er ook nog een [[timmerman]] en een [[Schoenmaker (beroep)|schoenmaker]] geregistreerd. Reitsum heeft nog lang een eigen timmerman gehad.
==
[[Bestand:Reitsum- hervormde kerk-001.JPG|{{largethumb}}|[[Hervormde kerk (Reitsum)|Hervormde kerk]]]]
Het dorp kent de [[Hervormde kerk (Reitsum)|Hervormde kerk]] dateert uit [[1738]]. Deze driezijdig [[koorsluiting|gesloten]] [[zaalkerk]] kreeg in 1874 een geveltoren en in 1881 een noordelijke aanbouw. Voor de [[Reformatie]] werd Reitsum bediend door het klooster [[Mariëngaarde]] bij [[Hallum]].
Voor de [[Reformatie]] werd Reitsum bediend door het klooster [[Mariëngaarde]] bij [[Hallum]]. De hervormde kerk die er nu staat is in [[1738]] gebouwd. Bij de uitbreiding van het dorp is aan de noordzijde van de kerk een stuk aangebouwd. Dit had ook te maken met het feit dat de preken van dominee [[J.J.A. Ploos van Amstel]] nogal wat toehoorders trokken. Reitsum is wellicht ook de enige plaats met een slot op de preekstoel. Dat is er tijdens de [[Doleantie]] (1886) opgezet. Ploos van Amstel was een Friese voorman van de Doleantie. Hij preekte rustig door, hoewel de dominees van de ring [[Holwerd]] was opgedragen om op zondag in Reitsum te preken. Het gebeurde dan wel dat Ploos al op de preekstoel stond als de ringdominee arriveerde. Om dit te voorkomen werd een slot op de preekstoel gezet. De ringdominee had de sleutel bij zich.▼
▲
In 1888 maakte de kerkeraad een eerder genomen besluit om uit de Hervormde kerk te treden openbaar. Het besluit had de instemming van de gehele kerkelijke gemeente, op twee huishoudingen na.
Het dorp had ook een Gereformeerde kerk, deze dateert uit 1896 maar werd in 1981 gesloten als kerk. Later is het de dorpshuis geworden.
==Stania state==
Regel 36 ⟶ 49:
Zijn zoon Jeppe trouwde met Margaret Heemstra in [[Oenkerk]]. Het paar liet ook daar een [[Stania State]] bouwen. In 1544 is het geslacht Stania uitgestorven.
==Sport==
De jeugdafdeling van de korfbalvereniging ckv NQL speelt op het sportterrein van Reitsum Verder kent het dorp onder meer de kaatsvereniging Nea Kwea.
==Cultuur==
Het dorp Reitsum kent het [[dorpshuis]] van de Vlieterpen, de Fjouwer geheten. Ook veel van de andere verenigingen, zoals de toneelvereniging blau moandei en zangvereniging God is mijn lied.
==Onderwijs==
In het dorp Reitsum staat de basisschool van de Vlieterpen, De Flieterpen, een fusie school van 1956. Tot eind 19e eeuw hadden Ginnum en Lichtaard een eigen school.
==Zie ook==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Reitsum]]
{{Navigatie gemeente Noardeast-Fryslân}}▼
{{Commonscat|Reitsum}}
▲{{Navigatie gemeente Noardeast-Fryslân}}
{{Coor title dms|53|19|15|N|5|53|23|E|type:city_scale:25000_region:NL}}
| |||