Mondstuk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
div aanpassingen
k Robot: vervangen Unicode-controleteken NBSP (help mee) met AWB
Regel 1:
[[ImageBestand:Mouthpiece trumpet.jpg|thumb|Het mondstuk van een trompet]]Het '''mondstuk''' is het deel van een (blaas)[[muziekinstrument]] waar de [[toon (muziek)|toon]] gevormd wordt door het laten [[trilling|trillen]] van [[lip]]pen of het (enkel/dubbel) [[riet]].
 
De rest van het muziekinstrument zorgt voornamelijk voor versterking van het [[geluid]] en de verandering in [[toonhoogte]].
 
== Soorten mondstukken ==
Er zijn verschillende soorten mondstukken.
 
=== Komvormig metalen mondstuk ===
Regel 10:
 
=== Blaasgat als mondstuk ===
Ook de [[didgeridoo]] heeft een mondstuk maar meer nog een blaasgat echter is deze van [[bijenwas]] en moet je bij deze bij het aanblazen je lippen als het ware laten flapperen waardoor een staande [[geluidsgolf]] ontstaat die door de buis (didgeridoo) naar buiten komt. Het monotone geluid dat een beetje op gebrom lijkt is dan hoorbaar. Een aparte techniek die op onder andere [http://www.didge.nl/ didge.nl] duidelijk omschreven staat.
 
=== Labium als mondstuk ===
Regel 20:
Een ander soort mondstuk is dat van [[rietblazer]]s. Er is in de rietblazers een verdere onderverdeling te maken, men maakt namelijk onderscheid tussen een enkel- en een dubbelriet.
[[Bestand:Selmer-clarinet-mouthpiece-reed-and-vandoren-ligature.jpg|miniatuur|Mondstuk van een klarinet]]
Instrumenten met een [[enkelriet]] zijn bijvoorbeeld de [[klarinet]] en de [[saxofoon]]. De rieten van deze instrumenten staan op een mondstuk, dat is vervaardigd van glas, kristal, hout, metaal, kunststof of eboniet, en dat makkelijk in de mond te nemen is. Het riet wordt op zijn plaats gehouden door een soort metalen band (rietklem) of [[Touw|koord]]. Door op het mondstuk te blazen ontstaat de toon bij deze instrumenten. Dit komt doordat het riet trilt tegen het mondstuk. De inwendige vorm van het mondstuk bepaalt een deel van het [[timbre]] en ook het speelgemak. Het materiaal waarvan het mondstuk is gemaakt heeft geen invloed op het timbre. Vaak kiest men in jazzmuziek voor metalen mondstukken, bij klassiek meestal voor houten of ebonieten versies. Veel klarinettisten voorzien het mondstuk van een plakker, zodat de boventanden meer grip hebben.
 
De verschillende klarinetten hebben elke een andere maat mondstuk. De uitzondering zijn de B♭  en A klarinetten, die hetzelfde mondstuk hebben. Bij het spelen in een orkest kan de klarinettist dus het mondstuk overzetten, als de andere klarinet bespeeld moet worden.<ref>[https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mouthpiece_(woodwind)&oldid=768333851 Engelstalige Wikipedia, overgenomen onder de CC-BY-SA licentie, zie aldaar voor de auteurs]</ref>
 
[[ImageBestand:Oboe Reed.jpg|Een dubbelriet van een hobo|links|miniatuur]]Enkelrieten worden meestal kant-en-klaar gekocht bij een muziekwinkel.
 
Dan nog de instrumenten met een [[dubbelriet]], de [[hobo (muziekinstrument)|hobo]] en de [[fagot]]. Bij deze instrumenten wordt de lucht in trilling gebracht doordat er op twee rieten die tegen elkaar aan staan wordt geblazen. Men moet de lucht hierdoorheen persen, waardoor de toon ontstaat. De meeste dubbelrietspelers vervaardigen hun rieten zelf.
 
Omdat riet vrij snel slijt en onder invloed van vocht (speeksel) verzadigd raakt, worden de rieten regelmatig vervangen.