Nacht van Wiegel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kopjes
betere indeling
Regel 1:
De '''Nacht van Wiegel''' was een [[Nacht (politiek)|politieke nacht]] die plaatsvond van dinsdag [[18 mei|18]] op woensdag [[19 mei]] [[1999]]. Aanleiding was een grondwetswijziging ter invoering van een correctief [[Volksraadpleging|referendum]].
 
== Verloop ==
[[Image:Hans Wiegel.jpg|thumb|right|220px|[[Hans Wiegel]]]]
Eerder was aangenomen de ''"Wet van 5 maart 1998, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum"'' aangenomen, de eerste lezing van een grondwetswijziging ter invoering van een correctief [[Volksraadpleging|referendum]].
 
De tweede lezing, ''"Verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum"''<ref>http://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/26156_verandering_in_de_grondwet</ref>, was in de Tweede Kamer met een tweederdemeerderheid aangenomen en nu in de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] aanhangig. Hier was ook een tweederdemeerderheid nodig.
==Aanleiding==
Eerder was aangenomen de ''Wet van 5 maart 1998, houdende verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum'', de eerste lezing van een grondwetswijziging ter invoering van een correctief [[Volksraadpleging|referendum]].
 
Met het zogenaamde correctief referendum zouden burgers zich kunnen uitspreken over reeds genomen of nog te nemen besluiten van de Haagse politiek. Het zou een middel zijn om overheidsbeslissingen tegen te houden.
De tweede lezing, ''Verandering in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief referendum''<ref>http://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/26156_verandering_in_de_grondwet</ref>, was in de Tweede Kamer met een tweederdemeerderheid aangenomen en nu in de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] aanhangig. Hier was ook een tweederdemeerderheid nodig.
 
Premier [[Wim Kok]] deed tijdens de Nacht van Wiegel een klemmend beroep op de VVD'ers die tegen dreigden te stemmen. Vijf senatoren – die ook in 1997 tegen stemden - dreigden het referendum te verwerpen. Na grote druk van Kok en de Tweede Kamerfractie van de VVD, onder leiding van [[Hans Dijkstal]], bleefschaarden alleende Hanscoalitiepartners Wiegel over - erelid[[Partij van de liberaleArbeid partij(Nederland)|PvdA]] en oud-ministerVVD zich achter de fractie van Binnenlandse[[Democraten Zaken66|D66]].
== Verloop ==
Na een debat van 16 uur werd het op 19 mei, 1:30 uur 's nachts, in stemming gebracht. Alhoewel vooraf door velen werd gedacht dat het voorstel voldoende stemmen zou halen, bleek de tegenstem van ''[[Hans Wiegel]]'' ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]) de nekslag. Wiegel was de enige overgebleven senator van de VVD die tegenstemde. Dit resulteerde in een kabinetscrisis van het [[Kabinet-Kok II]]. Dat bood zijn ontslag aan, maar trok deze ontslagaanvraag op 8 juni weer in.
 
MetAlleen hetHans zogenaamdeWiegel correctief- referendum zouden burgers zich kunnen uitspreken over reeds genomen of nog te nemen besluitenerelid van de Haagseliberale politiek.partij Heten zououd-minister eenvan middelBinnenlandse zijnZaken om- overheidsbeslissingenbleef tegen te houdenover. Maar WiegelHij reageerde als volgt op het voorstel: {{citaat|Voorstanders van het referendum als instituut -- en die zijn er ook in onze kringen -- beschouwen het referendum als een aanvulling op de vertegenwoordigende democratie, sinds jaren grondslag van ons parlementair en politiek stelsel. Maar rondziende in onze kring moet ik zeggen dat daar ook de oprechte overtuiging leeft dat het referendum een aantasting is van dit stelsel. Ik hoef niet te herhalen wat ik tijdens het debat in eerste lezing heb gezegd. Wij hopen dat zij die een andere opvatting hebben, dat kunnen begrijpen.}}
Premier [[Wim Kok]] deed tijdens de Nacht van Wiegel een klemmend beroep op de VVD'ers die tegen dreigden te stemmen. Vijf senatoren – die ook in 1997 tegen stemden - dreigden het referendum te verwerpen. Na grote druk van Kok en de Tweede Kamerfractie van de VVD, onder leiding van [[Hans Dijkstal]], bleef alleen Hans Wiegel over - erelid van de liberale partij en oud-minister van Binnenlandse Zaken.
 
Na een debat van 16 uur werd het op 19 mei, 1:30 uur 's nachts, in stemming gebracht. Alhoewel vooraf door velen werd gedacht dat het voorstel voldoende stemmen zou halen, bleek de tegenstem van ''[[Hans Wiegel]]'' ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]) de nekslag. Wiegel was de enige overgebleven senator van de VVD die tegenstemde. Dit resulteerde in een kabinetscrisis van het [[Kabinet-Kok II]]. Dat bood zijn ontslag aan, maar trok deze ontslagaanvraag op 8 juni weer in.
De coalitiepartners [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]] en VVD hadden zich inmiddels achter de fractie van [[Democraten 66|D66]] geschaard.
 
==Nasleep==
Met het verwerpen van het correctief referendum was voor D66 duidelijk, dat het een enorm gezichtsverlies had geleden. De opgevoerde druk was voor niets geweest. EenDit dagresulteerde laterin boodeen Kokkabinetscrisis bijvan dehet Koningin zijn[[Kabinet-Kok ontslag aanII]]. Het mislukken van de grondwetsherziening was een mislukking van de Tweede Kamerfracties om ook hun eigen partij in de Eerste Kamer te overtuigen van deze wet. Premier Kok bood het ontslag van zijn kabinet aan. De crisis werd echter al snel weer bezworen en de ontslagaanvraag werd op 8 juni weer ingetrokken. Na enkele weken kon [[Paars II]] de draad weer oppakken, om te werken aan een nieuw referendumvoorstel.
 
Met het zogenaamde correctief referendum zouden burgers zich kunnen uitspreken over reeds genomen of nog te nemen besluiten van de Haagse politiek. Het zou een middel zijn om overheidsbeslissingen tegen te houden. Maar Wiegel reageerde als volgt op het voorstel: {{citaat|Voorstanders van het referendum als instituut -- en die zijn er ook in onze kringen -- beschouwen het referendum als een aanvulling op de vertegenwoordigende democratie, sinds jaren grondslag van ons parlementair en politiek stelsel. Maar rondziende in onze kring moet ik zeggen dat daar ook de oprechte overtuiging leeft dat het referendum een aantasting is van dit stelsel. Ik hoef niet te herhalen wat ik tijdens het debat in eerste lezing heb gezegd. Wij hopen dat zij die een andere opvatting hebben, dat kunnen begrijpen.}}
 
Met het verwerpen van het correctief referendum was voor D66 duidelijk, dat het een enorm gezichtsverlies had geleden. De opgevoerde druk was voor niets geweest. Een dag later bood Kok bij de Koningin zijn ontslag aan. Het mislukken van de grondwetsherziening was een mislukking van de Tweede Kamerfracties om ook hun eigen partij in de Eerste Kamer te overtuigen van deze wet. De crisis werd echter al snel weer bezworen. Na enkele weken kon [[Paars II]] de draad weer oppakken, om te werken aan een nieuw referendumvoorstel.
 
== Externe links ==