Complementariteit (moleculaire biologie): verschil tussen versies

'''Complementariteit''' is de [[supramoleculaire chemie|supramoleculaire]] overeenstemming tussen twee [[nucleïnezuur|nucleïnezuren]]. Het verwijst naar de mogelijkheid van een nucleïnezuur om bepaalde [[nucleotide]]n onderling te verbinden door middel van [[waterstofbrug]]gen. In de natuur is complementariteit het basisprincipe van [[DNA-replicatie]], [[transcriptie (biologie)|transcriptie]] en [[translatie (biologie)|translatie]], omdat het zorgt dat [[desoxyribonucleïnezuur|DNA]]- of [[ribonucleïnezuur|RNA]]-ketens antiparallel tegen elkaar worden uitgelijnd.<ref>{{cite journal|author=Hood L, Galas D|title=The digital code of DNA.|journal=Nature|date=Jan 23, 2003|volume=421|issue=6921|pages=444–8|pmid=12540920|doi=10.1038/nature01410|taal=en}}</ref> Van de nucleotiden op elke positie in de sequentie zegt men dat ze '''complementair''' zijn aan elkaar. In dubbelstrengs DNA gaat het hierbij om de verbinding van [[purine]]s ([[adenine]] en [[guanine]]) met [[pyrimidine]]s ([[thymine]], [[cytosine]] en [[uracil]] in RNA). Door middel van complementariteit blijft genetische informatie gericht in stand.▼

De mate van complementariteit tussen twee nucleïnezuurketens kan variëren. Volledige complementariteit (elke nucleotide ligt tegenover een complementaire nucleotide) doet zich, door het voorkomen van [[mutatie (biologie)|mutatie]]s, zelden voor in organismen. [[DNA-schade|DNA-reparatie]] en andere regulerende mechanismen in nucleïnezuren zijn gebaseerd op complementaire basenparen. In de [[biotechnologie]] maakt men ook gebruikt van het principe van complementariteit. Met behulp van het enzym [[reverse-transcriptase]] kan langs een mRNA-keten (een gen) enkelstrengs DNA worden gevormd,<ref group=kleine-letter>Met [[DNA-polymerase]] wordt de complementaire streng gevormd. Het ontstane DNA-molecuul noemt met [[cDNA|copyDNA]].</ref> die men opslaat in [[cDNA|cDNA-bibliotheken]]. Hoewel complementariteit meestal wordt gezien tussen twee afzonderlijke ketens van DNA of RNA, is het ook mogelijk dat een sequentie interne complementariteit heeft (zelfcomplementariteit). Dit kan tot gevolg hebben dat een nucleïnezuur met zichzelf gaat basenparen zodat het in lokale elementen wordt opgevouwen. Dit speelt met name een rol bij RNA-moleculen.▼