Peter I van Joegoslavië: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Al maar => almaar (n.a.v. Wikipedia:Wikiproject/SpellingCheck) Help mee!
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 16:
}}
 
'''Peter I [[Karadjordjevic|Karađorđević]]''' ([[Servisch]]: Петар I Карађорђевић/Petar I Karađorđević) ([[Belgrado]], [[11 juli]] [[1844]] – Belgrado, [[26 augustus]] [[1921]]) was van [[1903]] tot [[1918]] koning van [[Servië]] en daarna tot zijn dood koning van het ''Koninkrijkkoninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen'' dat beter bekend is onder de latere naam [[Joegoslavië]]. Hij behoorde tot het huis [[Karađorđević]]
 
Peters vader, vorst [[Alexander Karadjordjevic|Alexander Karađorđević]], in 1858 afgezet ten gunste van de vroegere Servische heerser, vorst [[MilosMiloš ObrenovicObrenović|Miloš]] uit het huis [[Obrenovic|Obrenović]], vluchtte naar [[Oostenrijk]]. Peter groeide op in [[Genève (stad)|Genève]] en [[Parijs]] en nam als vrijwilliger aan Franse zijde deel aan de [[Frans-Pruisische Oorlog]] (1870-1871). In 1875 nam hij deel aan de Bosnische opstand tegen de [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]]. In [[1883]] trouwde hij, op aandringen van tsaar [[Alexander III van Rusland|Alexander III]], met [[Zorka van Montenegro|Zorka Petrović-Njegoš]], dochter van koning [[Nicolaas I van Montenegro]].
 
De nieuwe koning [[Alexander Obrenovic|Alexander Obrenović]] (Servië was in 1882 tot zelfstandig koninkrijk verheven) had zich de vijandschap van de generale staf en de Radicale Partij op de hals gehaald door met zijn [[maîtresse]] [[Draga Mašin]] te trouwen. Koning Alexander werd almaar impopulairder en in 1903 drongen officieren het paleis te Belgrado binnen, schoten het koningspaar dood en wierpen hun verminkte lichamen in de tuin. Ook enige ministers werden gedood. Deze moordpartij veroorzaakte een internationale rel. Koning [[Eduard VII van het Verenigd Koninkrijk|Eduard VII]] van het [[Verenigd Koninkrijk]] herriep zijn erkenning van het onafhankelijke Servië en [[Rusland]] stelde voor dat Oostenrijk orde op zaken zou gaan stellen.
 
De Serviërs losten de crisis echter zelf op door de bijna negenenvijftigjarige Peter Karađorđević de kroon aan te bieden. Peter was een democraat en had een uitstekende reputatie op militair gebied. Premier [[Nikola Pasic|Nikola Pašić]] van de Radicale Partij oefende de feitelijke macht uit en de grondwet, het leger, het schoolsysteem en de landbouw werden hervormd. Peter verklaarde zich openlijk voorstander van de aansluiting van [[Bosnië en Herzegovina]] bij Servië.
 
Na de [[Balkanoorlogen]] verkeerde Servië in een tumultueuze toestand en op 11 juni 1914 trok Peter zich wegens gezondheidsredenen terug uit de regering. Hij benoemde zijn zoon, kroonprins [[Alexander I van Joegoslavië|Alexander]], tot regent. Grote populariteit verwierf hij door deel te nemen aan de zware terugtocht van het Servische leger door [[Albanië]] naar [[Korfoe (eiland)|Korfoe]] in 1915 - hij moest worden gedragen. Na de [[Eerste Wereldoorlog]] trok de bezettingsmacht Oostenrijk-Hongarije zich uit Servië terug en Alexander riep het [[Koninkrijkkoninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen]] uit. Dit verenigde [[Joegoslavië]] bestond uit Servië, [[Montenegro]] (koning Nicolaas was in de oorlog gevlucht) en delen van het voormalige [[Oostenrijk-Hongarije]], waaronder ook Bosnië en Herzegovina. De bejaarde Peter werd uitgeroepen tot koning, maar was dit slechts in naam - Alexander bleef als regent optreden tot de dood van zijn vader in 1921.
<br>Koning Peter werd begraven in de kerk van St. George die hij zelf op de heuvel [[Oplenac]] liet bouwen. Alexander volgde zijn vader op.