Christendom in China na 1950: verschil tussen versies

 

==Ontwikkelingen tot omstreeks 1978==

Er was voor 1949 sprake van enige samenwerking tussen de communistische partij en een aantal christelijke groeperingen. Dit vond zijn basis in het idee van het Verenigde Front, een coalitie met progressieve maar niet-communistische groepen in een gezamenlijke strijd tegen eerst de [[Tweede Chinees-Japanse Oorlog|Japanse bezetting]] van grote delen van China en daarna tegen de Nationalisten van de [[Kwomingtang]]. In de praktijk waren dat vrijwel uitsluitend protestantse groeperingen. De rooms-katholieke kerk in China had zich uitdrukkelijk verbonden aan de Kwomingtang.

 

In 1952 verscheen de [[apostolische brief]] ''Cupimus Imprimis '' van [[paus Pius XII]], die in 1954 gevolgd werd door de [[encycliek]] ''Ad Sinarum gentem'' , waarin hij waarschuwde tegen het ontstaan van een eigen Nationaal Chinese Katholieke Kerk en een scheiding met Rome. Geleidelijk aan wist het regime echter de tegenstand van de Chinese katholieke geestelijkheid te overwinnen en te breken en dit leidde in 1957 tot de stichting van de [[Chinese Katholieke Patriottische Vereniging]].

 

 

De houding van de Chinese protestantse beweging was meer ambivalent. Een groot aantal protestanten had de communistische overwinning verwelkomd. In 1950 leidde dat de formulering van een Christelijk Manifest, ondertekend door 139 protestantse kerkleiders, waarin verklaard werd dat protestanten de nieuwe regering zouden steunen en iedere vorm van imperialisme afwezen. Dezelfde leiders waren actief betrokken bij de vorming van een nationaal kerkorgaan in 1951, dat in 1954 leidde tot de stichting van de Drie Zelf Patriottische Beweging, ook wel de Drie-Zelfkerk. Veel van de eerste leiders van de Drie Zelf Patriottische Beweging waren afkomstig uit de Kerk van Christus in China en hadden samengewerkt met buitenlandse zendelingen.

 

==Ontwikkelingen vanaf 1978==

In 1978 werd de beslissing genomen opnieuw ruimten ter beschikking te stellen voor het uitoefenen van religieuze activiteiten. In 1979 werd de [[Chinese Katholieke Patriottische Vereniging]] heropgericht, nu ook met een eigen [[bisschoppenconferentie]]. In hetzelfde jaar vond ook de heroprichting van de Drie Zelf Patriottische Beweging plaats. In 1980 werd dat gevolgd door de oprichting van de [[Chinese Christelijke Raad]] als overkoepelend orgaan voor de lokale protestantse kerken in het land onder het leiderschap van de [[Anglicaanse Kerk|anglicaanse]] bisschop [[K.H. Ting]]. De Raad is verantwoordelijk voor de theologische opleiding in het land, publicatie van bijbels, liedboeken en andere religieuze literatuur en bevordert de uitwisseling van kennis en deskundigheid tussen de kerken op lokaal niveau. In de jaren daarna werd geconfisqueerd eigendom, zoals kerkgebouwen teruggegeven aan de geloofsgemeenschap.

 

In 1982 werd door de partij het zogenaamde ''Document 19'' tot richtinggevend verklaard voor het beleid ten opzichte van religie. Het aanvaardde vrijheid van godsdienst en uitoefenen van religieuze activiteiten. Aan de andere kant sprak het uit, dat activiteiten buiten een aantal kaders niet geaccepteerd zouden worden. Die werden omschreven als criminele en contrarevolutionaire activiteiten die zich zouden verschuilen achter een façade van religie alsmede infiltratie door buitenlandse vijandelijke krachten van Chinese religieuze organisaties. Het document stelde dan ook, dat religieuze organisaties onder een vorm van supervisie en monitoring gesteld zouden moeten blijven. Die rol wordt in het land uitgevoerd door de [[State Administration of Religious Affairs]].

 

 

=== Situatie rooms-katholieke gemeenschap ===

De situatie binnen de rooms-katholieke gemeenschap verschilde ook met die van de protestantse. De oorzaak ligt voor een belangrijk deel in de verhouding met het Vaticaan. Dit heeft als enige staat in Europa volledig diplomatieke relaties met [[Taiwan]]. Een aantal bisschoppen van de Patriottische Vereniging zijn in de beginperiode ook door Rome geëxcommuniceerd. De organisatie op zich is echter nooit door het Vaticaan als afvallig beschouwd. Sinds ongeveer 2000 worden bisschoppen van de Vereniging ook uitgenodigd voor kerkvergaderingen in Rome. Bisschoppen in China worden benoemd door de Patriottische Vereniging, maar in de praktijk vindt er tegenwoordig vaak een consultatie plaats met Rome plaats.

 

In een brief aan de Chinese katholieke gemeenschap van mei 2007 veroordeelde [[paus Benedictus XVI]] ''personen, die zelf niet gewijd zijn en soms zelfs niet gedoopt en die beslissingen nemen over belangrijke kerkelijke kwesties waaronder de benoeming van bisschoppen namens organen van de staat. '' In 2010 en 2011 werden er twee bisschoppen benoemd tegen de wens van de [[Heilige Stoel]]. In 2014 werd Thaddeus Ma Daqin met instemming van het Vaticaan tot bisschop van [[Shanghai]] gewijd. Onmiddellijk na zijn wijding hield hij een toespraak tot de gelovigen in de [[Sint-Ignatiuskathedraal]] waarin hij zijn ontslag nam als lid van de Patriottische Vereniging en weigerde een [[miskelk]] te delen met een geëxcommuniceerde bisschop. Ma Daqin werd onder huisarrest geplaatst.

 

{{Zie hoofdartikel| Russisch-orthodoxe missie in China }}

 

Een raming uit Chinese bronnen van het aantal orthodoxe gelovigen in 2010 komt uit op een aantal van ongeveer 3000 in vooral [[Heilongjiang]] in het uiterste noordoosten van China onder een deel van de [[Evenken]] en de [[Russische minderheid in China|Russische minderheid in het land]]. In Peking zouden er nog enkele honderden orthodoxe gelovigen als nakomelingen van de [[Albaziners]] zijn. Deze gemeenschappen hebben geen geestelijke tot hun beschikking.

 

Binnen die complexiteit is de belangrijkste ontwikkeling na 1980 die van de enorme groei van de huisgemeenten of thuiskerken.

Dit zijn zowel katholieke als protestantse gemeenschappen die weigeren zich aan te sluiten bij de door de staat erkende en gecontroleerde formele structuren. Er is een grote variatie in de aard, hoedanigheid en wijze van manifestatie van die kerken. Deze kerken begonnen hun bestaan met bijeenkomsten in huizen van particulieren en een groot aantal doen dat nog steeds. Afhankelijk van de mogelijkheden op regionaal niveau kunnen echter ook bijeenkomsten gehouden worden in grotere ruimten, zoals sporthallen en openluchtbijeenkomsten.

 

==Aantallen==

Er zijn geen echt betrouwbare cijfers over het aantal christenen in China. Er is geen landelijk onderzoek met betrouwbare technieken uitgevoerd. Het aantal is ook onderwerp van veel debat. Een deel van de christenen in China is terughoudend in het erkennen van hun geloof buiten de geloofsgemeenschap. Er is aanzienlijke overlap van gelovigen tussen de door de staat gecontroleerde kerkorganen en de huiskerken. In China zelf bestaat de neiging om genoemde aantallen vanwege politieke redenen relatief laag te houden. Aan de andere kant van het spectrum zijn er ramingen van met name Amerikaanse evangelicale groeperingen die volstrekt ongeloofwaardige aantallen van ver boven de 100.000.000 noemen.