Liberalisme: verschil tussen versies

Het lmzoliberalisme heeft als uitgangspunt zo veel mogelijk [[Vrijheid (sociologie)|vrijheid]] van het [[Individualisme|individu]] zolang hij de vrijheid van anderen niet beperkt. Liberalen streven naar een samenleving waarin burgers grote vrijheden genieten, zoals de burgerrechten die het individu beschermen en de macht van de staat en de kerk beperken. Ook streeft het liberalisme naar een [[vrije markt]] waarin de overheid zich terughoudend opstelt. Ander speerpunt van het liberalisme is de [[scheiding van kerk en staat]] (onder andere als voorwaarde voor godsdienstige tolerantie). Ook willen liberalen dat de [[staatsinrichting]] wordt vastgelegd in een [[grondwet]] waarin ook de grondrechten van de burger staan. Van de overheid werd slechts verlangd dat ze alleen die bestuursdomeinen voor haar rekening zou nemen, die onmogelijk door het individu behartigd konden worden, zoals openbare functies, openbare werken en landsverdediging.

Het liberalisme, zoals de intelligentsia van de middenklasse in de eerste helft van de [[19de eeuw]] het vorm gaf, was individualistisch van aard. Het wilde aan de enkeling vrijheid schenken, maar ook aan de verschillende groepen waarin de enkelingen zich aaneensloten, aan corporaties en aan volken. Het wilde de burgers het recht geven te denken en te geloven zoals hun overtuiging hen ingaf. [[Tolerantie (maatschappij)|Tolerantie]] was dan ook een van de kenmerken van het liberalisme. Het wilde de mensen de mogelijkheid geven te spreken en te schrijven zoals zij dat wensten. Het gaat uit van het menselijk initiatief. Men wilde het ook mogelijk maken verenigingen te vormen om hun opvattingen meer kracht te kunnen bijzetten. Vrijheid van vereniging en drukpers was dan ook een van de belangrijkste punten op het programma van het liberalisme. Dit [[Rationalisme|rationalistisch]] getinte vooruitgangsgeloof wilde een maatschappelijke orde scheppen, die het individu van remmende invloeden van buitenaf bevrijdde. Het eiste de opheffing van de traditionele verouderde privileges die slechts één klasse ten goede kwamen, met andere woorden men eiste gelgelijkheid der individuen.