Varuna (god): verschil tussen versies

'''Varuna''' ([[Devanāgarī|Devanagari]]:वरुण, [[IAST]]:''varuṇa'' letterlijk: ''alles omhullende hemel'') is in de [[Indiase mythologie]] een [[Aditya]] (oude god) van de [[hemel]], van [[regen (neerslag)|regen]] en van de [[oeroceaan]], evenals een god van de [[wet]] en van de [[onderwereld (mythologie)|onderwereld]]. Het is de meest prominente [[Asura (Hindoeïsme)|Asura]] in de [[Rig-Veda]], die heerst over de goden. De [[Makara]] is zijn [[vahana]] (rijdier), meestal afgebeeld met de voorpoten van een [[Antilopen|antilope]] of [[Steenbok (dier)|steenbok]] en het lichaam en de staart van een vis ([[Steenbok (astrologie)|Steenbok]]).[[Epitheta]] zijn: "''Koning van de goden''", "''Koning van goden en mensen''", of "''Koning van het heelal''", Prachetas (de wijze), Jalapati (heer van het water), Yadapati (heer van waterwezens), Amburaja (koning van waterstromen) en Pasi (de lus-drager). Aan geen andere godheid worden even grote attributen en functies toegeschreven. Hij is degene die hemel en aarde gescheiden houdt, ondersteunt en vormt met zijn buitengewone macht en wijsheid ([[maya (begrip)|maya]], occulte kracht, genoemd). Hij plaatste vuur in de wateren, de zon aan de hemel en [[Soma]] op de rotsen. De wind is Varuna's adem.

Gedurende de voor-vedische tijd was Varuna de alwetende en omnipotente [[oppergod]] en de bewaarder van de wetten en de orde. Hij heerste over de nacht en de doden en kon aan stervelingen onsterfelijkheid schenken. Varuna was de meester van het Rta of [[Rita (hindoeïsme)|Ritam]], de [[energie]] die ervoor zorgt dat de [[Heelal|kosmos]] op tijd blijft werken. Zo was Varuna degene die ervoor zorgde dat zijn schepping en oog, de zon, zich bleef voortbewegen. Tevens werd hij gezien als de maangod (afgebeeld als een witte man in een gouden [[harnas]] met een lus of lasso gemaakt van een [[Slangen|slang]] in de hand). Deze voorstelling appelleert aan een eerder vrouwelijk aspect als scheppergodheid, in zekere zin verwant aan de [[Slangengodin]].

Hij is de heer van licht, zowel overdag als 's nachts. Als heerser over de [[nacht]] zoals [[Mitra (godheid)|Mitra]] over de dag heerst, werd hij vaak apart vereerd, terwijl Mitra zelden alleen wordt aangeroepen.

In de latere Vedische literatuur wordt hij vaak samen met [[Agni]] (vuurgod), [[Yama (godheid)|Yama]] (doodsgod) en [[Vishnoe]] aangeroepen. zijn vereerder hoopt Varuna en Yama, de twee koningen die zegenrijk regeren, in 'de volgende wereld' te zien. Alhoewel hij in de [[Veda]] niet algemeen wordt beschouwd als de god van de oceaan, wordt hij wel vaak met de wateren geassocieerd, vooral de wateren van de atmosfeer of het firmament. In Rig Veda iv.1,2 wordt hij zelfs de broer van Agni genoemd. In de latere mythologie werd hij een soort [[Neptunus (godheid)|Neptunus]] en in de [[Mahabharata]] geldt Varuna als een van de [[gandharva (godheid)|gandharvadeva]]'s, als een [[Naga (bovennatuurlijk wezen)|Naga]] en zelf koning van de Nagas en een [[Asura (Hindoeïsme)|Asura]].<ref>Monier-Williams, ''Sanskrit-English Dictionary'' p. 921</ref>

De naam ''varuṇa'' betekent letterlijk 'hij die omhult', van de wortel 'vr' (omhullen, overkoepelen). Indo-Europees taalhistorisch onderzoek heeft uitgewezen dat de naam van deze aloude Vedische godheid mogelijk verwant is met die van de [[Griekenland|Griekse]] [[hemelgod]] [[Uranus (god)|Uranus]] (zie ''[[Dyeus]]'').