Lintdorp: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Repareer link naar doorverwijspagina met Zeusmodus, Elbe → Elbe (rivier) |
|||
Regel 13:
Middeleeuwse streekdorpen vinden we onder andere in [[Noord-Holland]], Zuidoost-[[Friesland]], Noordwest-[[Overijssel]] en [[Groningen (provincie)|Groningen]] (met name in het Zuidelijk [[Westerkwartier (landstreek)|Westerkwartier]], Bedum, Ten Boer, Duurswold en het [[Oldambt (landstreek)|Oldambt]]). Een typerend voorbeeld is [[Staphorst (dorp)|Staphorst]]. De streekdorpen [[Roodeschool]] en [[Oosteinde (Groningen)|Oosteinde]] zijn daarentegen pas in de zestiende eeuw ontstaan op buitendijkste kwelders. Ook in Zuidwest-[[Drenthe]] bevinden zich middeleeuwse streekdorpen. Deze dorpen zijn gesticht toen de boeren vanuit [[esdorp]]en als [[Vledder (dorp)|Vledder]], [[Wapse]] of [[Ruinen]] de nattere [[beekdal]]en in cultuur brachten. Voorbeelden zijn de dorpen [[Nijensleek]], [[Wapserveen]] en [[Ruinerwold]].
Een ander type streek- of lintdorp vormen de middeleeuwse hoogveenontginningen in [[Zuid-Holland]], [[Utrecht (provincie)|Utrecht]], Noordwest-[[Overijssel]] en in de [[Stellingwerven]], die ook wel als [[cope (perceel)|cope-nederzettingen]] worden gekarakteriseerd. De boerenkolonisten onder leiding van een adellijke hoofdaannemer of ''locator'' kregen hier een gezamenlijke concessie om het gebied in cultuur te brengen. De bijbehorende nederzetting verhuisde uiteindelijk vaak naar hoger gelegen rivieroevers en dijken. Lintdorpen langs dijken, vaak vele kilometers lang en met meerdere dorpscentra, zijn wijdverspreid in het waardengebied van Zuid-Holland en Utrecht, zoals [[Graafstroom (gemeente)|Graafstroom]] ([[Oud-Alblas]]/[[Bleskensgraaf]]/[[Molenaarsgraaf]]/[[Ottoland]]) in de [[Alblasserwaard]] en [[Cabauw]]/[[Lopik (plaats)|Lopik]]/[[Uitweg]]/[[Lopikerkapel]] in de [[Lopikerwaard]]. Nederlandse kolonisten brachten deze ontginningsvorm naar het mondingsgebied van de [[Wezer]] en de [[Elbe (rivier)|Elbe]].
Nieuwere lintdorpen zijn te vinden in de [[veenkolonie|veenkoloniën]] van [[Groningen (provincie)|Groningen]], [[Friesland]] en [[Drenthe]]. Ze ontstonden vanaf de zestiende eeuw langs de vaarten waarlangs [[turf (brandstof)|turf]] werd afgevoerd. Een kleiner aantal is ontstaan langs wegen. Een voorbeeld van een lintdorp in de provincie Groningen is [[Stadskanaal (plaats)|Stadskanaal]], een [[dorp]] langs het gelijknamige kanaal. Een voorbeeld aaneenschakeling van lintdorpen langs een weg is te vinden ten oosten van de [[Hunze (rivier)|Hunze]] zoals de wegen door [[Zuidlaarderveen]], [[Eexterveen]], [[Gieterveen]], [[Drouwenerveen]], [[Buinerveen]] en [[Exloërveen]]. Een ander voorbeeld is [[Smilde]].
| |||