Johan Snoek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 4:
| onderschrift =
| volledige naam =
| geboren = [[2025 mei]] [[1920]]
| geboorteplaats = [[Gorinchem]]
| overleden = [[2731 juliaugustus]] [[2012]]
| overlijdensplaats = [[GorinchemRotterdam]]
| land = [[Nederland]]
| beter-bekend-als =
Regel 17:
| portaal2 = Tweede Wereldoorlog
}}
'''Johan Snoek''' ([[Gorinchem]], [[2025 mei]] [[1920]] - aldaar[[Rotterdam]], [[2731 juliaugustus]] [[2012]]) was een [[Nederland]]se predikant, en [[Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog|verzetsstrijder]] in de [[Tweede Wereldoorlog]]. Hij gaf leiding aan de [[Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers]] in [[Renkum (plaats)|Renkum]]. Als predikant was hij erg betrokken bij het [[Israelisch-Palestijns conflict]]
 
== Levensloop ==
Regel 27:
Na de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog raakten de leden van het gezin langzaamaan betrokken bij het verzet. In eerste instantie ging het om kleine, ongeorganiseerde handelingen. Zo stal Johan Snoek met zijn broer [[Wim Snoek|Wim]] en zus [[Rie Snoek|Rie]] een van de kerkklokken van de Renkumse kerk, die klaar stond voor transport naar [[Nazi-Duitsland|Duitsland]]. Toen er werd gedreigd met represaillemaatregelen lieten zij de klok weer achter op de plek vanwaar ze hem hadden meegenomen. Twee pogingen om een dorsmachine in brand te steken mislukte. De eerste keer vergat Wim Snoek de lucifers, de tweede keer kregen de broers ruzie met elkaar. Een poging om een partij hout bestemd voor de bezetter in brand te steken slaagde wel.
 
Met het familiebedrijf ging het intussen voor de wind. Er werd in grote partijen ingekocht en door de steeds verder stijgende prijzen waren er aanzienlijke winsten. Ook werd er veel gebruik gemaakt van ruilhandel. De winst investeerden zij onder andere in de aankoop van een aantal panden. Wims Snoek omschreef het later als volgt: "Achteraf bezien was het bizar: aan de ene kant liepen we ons het vuur uit de sloffen, om de zaak goed te laten draaien en probeerden we geld te verdienen op een creatieve manier die, ethisch bezien, toch wel aanvechtbare aspecten had. Aan de andere kant waren we bereid, om aanzienlijke risico's te nemen bij acties tegen de Duitsers en bij het helpen van de vervolgde medemens".<ref>Snoek (1993), p.24</ref>
 
==== Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers ====
Regel 45:
 
==== Gevangen ====
Snoek werd actief als koerier binnen het Edese verzet. Op 19 februari 1945 werd hij nabij [[Lunteren]] gecontroleerd door de [[Nederlandse Landwacht|Landwacht]]. Zij vonden bij hem een papiertje met een fiscaal plan voor het Nederland na de oorlog. Op zich ging het niet om belangrijke informatie, maar wel iets waar men via [[Radio Oranje]] weet van kon hebben. Snoek werd overgebracht naar [[De Wormshoef]], het regionale hoofdkwartier van de [[Sicherheitsdienst]].Snoe werd ondervraagd door [[Ries Jansen (collaborateur)|Ries Jansen]] die eerder zijn broer WimhadWim had gearresteerd De SD kwam weinig te weten, waarop Snoek gedwongen te werk werd gesteld in Wageningen en Renkum. Na een paar weken ontsnapte hij en bracht de rest van de oorlog in Ede door.
 
Het huis van de familie-Snoek was helemaal afgebrand, maar ze kregen een nieuwe woning toegewezen: Kerkstraat 31. Vandaar uit maakte de textielwinkel een doorstart. Na de oorlog was Snoek lid van de zuiveringscommissie in Renkum, maar zegde zijn lidmaatschap op nadat [[Jenze Jan Talsma]] terugkeerde als burgemeester van de gemeente Renkum. Talsma had volgens Snoek te veel met de Duitsers meegewerkt om te mogen terugkeren.
 
=== Predikant ===
Snoek was langzaam vervreemd geraakt van het christelijk geloof, maar was toch geïnspireerd door het verzetswerk van bijvoorbeeld zijn predikant Smeenk. In de winter van 1944/45 maakte hij een geloofsvernieuwing door. Hij was na de oorlog betrokken bij Jeugd & Evangelie. In 1949 ging hij [[theologie]] studeren aan de [[Vrije Universiteit Amsterdam|Vrije Universiteit]] in [[Amsterdam]]. In 1953 nam hij een beroep aan van de kerk in het [[Groningen (provincie)|Groningse]] [[Woldendorp (dorp)|Woldendorp]] waar hij tot 1957 op de kansel stond. Tussendoor was hij ook nog een jaar legerpredikant.
 
In 1958 vertrok Snoek met vrouw en twee jonge kinderen naar [[Israël]] waar hij predikant werd in de [[Kerk van Schotland|Schotse kerk]] in [[Tiberias]]. In 1969 keerde het gezin Snoek-terug naar Nederland, waar hij tijdens een verlofjaar inviel als predikant in de gereformeerde kerk in [[Wormerveer]]. In 1970 vertrok Snoek naar het [[Zwitserland|Zwitserse]] [[Genève]] waar hij stafmedewerker van de Israëldesk werd bij de [[Wereldraad van Kerken]]. Na de [[Jom Kipoeroorlog]] in 1973 reisde hij naar de [[Syrië|Syrische]] hoofdstad [[Damascus]], waar hij contact had met twee Israëlische piloten die boven vijandelijk gebied waren neergeschoten. Snoek gaf hun gegevens door aan de Israëlische regering. In 1974 keerde Snoek definitief terug naar Nederland waar hij een beroep aannam van de gereformeerde kerk in [[Oostvoorne]]. Aan het begin van de jaren tachtig tot aan zijn pensioen in 1986 was hij predikant bij twee verpleegtehuizen in Rotterdam.
Regel 60:
 
== Bibliografie ==
* ''The Grey Book. A collection of protests against Anti-Semitism and the persecution of Jews issued by non-Roman Catholic Churches and Church leaders during Hitlers rule'', 1969, [[Koninklijke Van Gorcum|Van Gorcum & Comp]].
* ''De Wereldraad van kerken en Israël'', 1974, [[Kok (uitgeverij)|Uitgeverij Kok]].
* ''Soms moet een mens kleur bekennen'', 1992, Uitgeverij Kok; {{ISBN|9789024260959}}.
* ''De Nederlandse kerken en de joden, 1940-1945 De protesten bij Seyss-Inquart, hulp aan joodse onderduikers, de motieven voor hulpverleninhulpverlening''g, 2005, Project Gutenberg.
* ''Joodse en Palestijnse tranen. Kerkelijk verzet tegen Auschwitz - Het Israëlisch-Palestijns conflict'', 2010, Skandalon; {{ISBN|9789076564982}}.