Rotterdam: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: Misbruikfilter: Experimenteren |
k Wijzigingen door 62.21.130.30 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door RonaldB |
||
Regel 39:
{{Zie hoofdartikel|geschiedenis van Rotterdam}}
=== Ontstaan en opkomst ===
[[Bestand:Bor-Nederlantsche-Oorloghen 9157.tif|{{largethumb}}|links|De [[bestorming van Rotterdam (1572)|bestorming van Rotterdam]] in 1572, tijdens de [[Tachtigjarige Oorlog]]]]
[[Bestand:Stadsgezicht Rotterdam 1660.jpg|{{largethumb}}|links|Stadsgezicht met op de achtergrond de toren van de Laurenskerk (ca. 1660)]]
Sinds de negende eeuw lag op de plaats van het huidige stadscentrum van Rotterdam de nederzetting [[Rotta (nederzetting)|Rotta]]. Deze werd in de twaalfde eeuw onbewoonbaar door overstromingen van de rivier [[Rotte (rivier)|Rotte]]. Omstreeks 1260 werd in de Rotte een [[dam (waterkering)|dam]] gelegd op de plek waar de [[Hoogstraat (Rotterdam)|Hoogstraat]] de Rotte kruist. Hieraan ontleent Rotterdam zijn naam. Rond deze dam ontstond een [[nederzetting]] waar men in eerste instantie leefde van [[visserij]]. Al snel werd het ook een handelsplaats en ontstonden de eerste [[haven]]s. Op 17 maart 1299 kreeg Rotterdam van graaf [[Jan I van Holland]] stadsrechten. In het verleden werd er algemeen van uitgegaan dat die nog datzelfde jaar, na de dood van [[Wolfert I van Borselen]] (de voogd van Jan I) en Jan I zelf, werden herroepen, maar die visie is niet meer algemeen gangbaar.<ref>Een soortgelijke situatie deed zich voor in Beverwijk. Ook Rotterdam wordt expliciet behandeld in G.P. Alders, J.G. Kruisheer, A. Schweitzer, J. van Venetien, ''Het ontstaan van Beverwijk als stedelijke nederzetting'', Verloren, Hilversum, 1998, p. 41-42</ref> Hoe het ook zij, op 7 juni 1340 verleende graaf [[Willem IV van Holland]] (opnieuw) stadsrechten. In 1360 werd een [[stadsmuur]] gebouwd, nadat men daar in 1358 toestemming voor had gekregen van [[Albrecht van Beieren (1336-1404)|Albrecht van Beieren]].
[[Frans van Brederode|Jonker Frans (van Brederode)]] speelde tijdens de [[Hoekse en Kabeljauwse twisten]] tussen 1488-1490 voor Rotterdam een belangrijke rol. Door de oorlogen was de positie van Rotterdam als zijn uitvalsbasis in vergelijking met de omliggende steden enorm versterkt. Zo had het nabijgelegen [[Delft]] door hem vrijwel al zijn schepen verloren en [[Gouda]] de helft van de huizen. Dankzij jonker Frans werd Rotterdam definitief een stad van betekenis in [[Holland]].
Tussen 1449 en 1525 bouwde men de laat-[[Gotiek (bouwkunst)|gotische]] [[Grote of Sint-Laurenskerk (Rotterdam)|Sint-Laurenskerk]]. In het middeleeuwse Rotterdam was dit het enige stenen gebouw. Het was een ambitieus project, Rotterdam bestond destijds uit ongeveer 1200 huizen.
In 1572 [[bestorming van Rotterdam (1572)|werd Rotterdam geplunderd]] door troepen van de [[stadhouder]] van de Spaanse koning, de [[graafschap Henegouwen|Henegouwer]] [[Maximiliaan van Hénin-Liétard]]. In 1573 koos de stad de kant van de [[Nederlandse Opstand]]. De stad had toen ongeveer 10.000 inwoners. Aan het eind van de [[16e eeuw]] liet [[Johan van Oldenbarnevelt]], die van 1576 tot 1586 [[raadpensionaris]] van de stad was, de Rotterdamse haven verder uitbouwen, waarmee de grondslag werd gelegd voor de belangrijke plaats die deze stad zich in de zeehandel zou verwerven. Bij de volkstelling van 1622 was het aantal inwoners gegroeid tot ongeveer 20.000. Tegen het eind van de [[17e eeuw]] zouden het er zelfs 50.000 zijn.
Desondanks breidde de stad zich niet uit buiten zijn wallen en singels. De min of meer driehoekige ruimte tussen [[Coolsingel]], [[Goudsesingel]] en de [[Nieuwe Maas]] bedroeg niet meer dan 140 hectare, dus de stad raakte overbevolkt. Pas na 1825 zou zij zich buiten deze enge grenzen gaan uitbreiden.
Van de 17e tot de 19e eeuw voeren vele Nederlandse schepen met slaven van Afrika naar Suriname en de Nederlandse Antillen, waar deze werden geruild voor goederen die onder meer naar Rotterdam werden verscheept.<ref>[https://versbeton.nl/2015/06/slavernijmonument-zwaar-onderwerp-licht-materiaal/ Slavernijmonument: zwaar onderwerp, licht materiaal], 24 juni 2015</ref> In deze [[trans-Atlantische slavenhandel]] speelde onder andere de Rotterdamse firma [[Coopstad en Rochussen]], na de [[Middelburgsche Commercie Compagnie]] de grootste slavenhandelsmaatschappij van Nederland, een rol.<ref>[http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/binnenland/rotterdamse-slavenhandel-in-de-18e-eeuw/ Rotterdamse slavenhandel in de 18e eeuw], 17 juni 2013</ref>
=== Groei in de 19e en 20e eeuw ===
Regel 93 ⟶ 106:
{{Zie ook|Zie ook de categorie [[:Categorie:Geografie van Rotterdam|Geografie van Rotterdam]]}}
=== Topografie ===
[[Bestand:Rotterdam-plaats-OpenTopo.jpg|{{largethumb}}|Topografisch kaartbeeld van de stad Rotterdam, dec. 2014. Klik op de kaart voor een vergroting.]]
Rotterdam ligt centraal in de [[Stadsregio Rotterdam]] en grenst met de klok mee aan de gemeenten [[Westland (gemeente)|Westland]], [[Maassluis]], [[Vlaardingen]], [[Schiedam]], [[Midden-Delfland]], [[Delft]], [[Pijnacker-Nootdorp]], [[Lansingerland]], [[Zuidplas (gemeente)|Zuidplas]], [[Capelle aan den IJssel]], [[Krimpen aan den IJssel]], [[Ridderkerk]], [[Barendrecht]], [[Albrandswaard]], [[Nissewaard]], [[Brielle]] en [[Westvoorne]].
Grote plaatsen in de directe omgeving zijn [[Dordrecht (Nederland)|Dordrecht]], [[Delft]], [[Zoetermeer]] en [[Spijkenisse]]. Het metropolitane gebied telt zo'n 1.600.000 inwoners.
=== Klimaat ===
| |||