Nationaalsocialisme: verschil tussen versies

Het '''nationaalsocialisme''', ook wel ingekort tot '''nazisme''', is een aan het [[fascisme]] verwante [[ideologie]] die na de [[Eerste Wereldoorlog]] in [[Weimarrepubliek|Duitsland]] ontstond.<ref>“Nationaal-socialisme”, in: ''Nieuwe Geïllustreerde Lekturama Encyclopedie'', Tirion, Amsterdam (1981)</ref> Meestal wordt het woord gebruikt als omschrijving van de [[dictatuur]] die Duitsland beheerste van [[1933]] tot en met [[1945]] (ook bekend als de periode van het '[[Nazi-Duitsland|Derde Rijk' of 'nazi-Duitsland]]'). [[Adolf Hitler]] was de voornaamste ideologische vormgever van het nationaalsocialisme en tevens de leider van de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]], de politieke partij die het nazisme vertegenwoordigde in de politieke arena. Nadat deze NSDAP de alleenheerschappij in Duitsland verkreeg werd hij de [[totalitarisme|totalitaire dictator]] oftewel absolute [[alleenheerser]] (''[[Führer]]'') van Duitsland.

 

Het nationaalsocialisme bevat, zoals in veel andere autoritaire ideologieën, [[Antiparlementarisme|antiparlementaire]], [[liberalisme|antiliberale]] (het kant zich enerzijds tegen [[economisch liberalisme]], en bijv. [[vrijheid van meningsuiting]]) en [[marxisme|anti-marxistische]] elementen. Het opvallendste verschil met andere ideologieën zijn vooral de extreem [[racisme|''racistische'']] elementen. Volgens de nationaalsocialistische propaganda zijn de "[[Ariërs]]" (in nazi-ogen de blanke West-Europeanen) de bron van alle menselijke beschaving en zouden alleen "[[Arisch ras|Arische]]" mensen in staat zijn cultuur en wetenschap te bevorderen. Andere '[[Menselijk ras|rassen]]', door de nazi's als niet-waardevol aangemerkt, zouden slechts voor slavenwerk geschikt zijn, en vooral "[[Joden]]" – gezien als een apart ras – zouden, volgens de nazi-propaganda, zelfs extreem gevaarlijk zijn en uit zijn op de vernietiging van de 'Ariërs'. Racisme leefde in veel Europese staten en in bijvoorbeeld de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]] en [[Zuid-Afrika]] was het zelfs een onderdeel van het toenmalige regeringsbeleid (zie [[Rassensegregatie]]). Maar het Duitse nationaalsocialisme voerde dit vrij algemene westerse racisme tot zijn uiterste consequenties door, culminerend in massamoord ([[genocide]]).