De pastorale [[constitutie]] '''Gaudium et spesSpes''' (Latijn voor "Blijdschap en Hoop") over de [[Rooms-katholieke Kerk|Kerk]] in de wereld van vandaag is een document van het [[Tweede Vaticaans Concilie]] (1962-1965). Ze werd op het concilie zelf ontwikkeld en op [[7 december]][[1965]], de laatste zittingsdag van het [[concilie]], uitgegeven. Zij is een van de vier constituties van het concilie en wordt door veel [[theoloog|theologen]] als het belangrijkste conciliedocument beschouwd. In het document is de invloed van de [[encycliek]]en ''[[Mater et Magistra]]'' en [[Pacem In Terris (encycliek)|Pacem in terris]] van [[paus [[Johannes XXIII]] merkbaar.
Aan het begin van het Tweede Vaticaans Concilie lagen er meer dan 70 ontwerpen voor conciliedocumenten gereed voor bespreking. In de vier zittingsperioden van het concilie werden deze teksten ingekort, samengevat of geschrapt. Men kwam niet aan bespreking van alle teksten toe.
Het bijzondere van de tekst van Gaudium et Spes is dat deze door inspanning van de concilievaders zelf tijdens het concilie tot stand gekomen is. Waar [[paus Pius XII]] in zijn encycliek ''[[Humani Generis]]'' op eerder waarschuwende wijze de [[moderniteit]] had benaderd, wilden de concilievaders in dit document op meer positieve wijze de hedendaagse wereld tegemoet treden. Illustratief is dat betreffende de [[anticonceptie]] de kerkvaders schreven dat 'het bereiken van een edelmoedige doch [[verantwoord ouderschap|verantwoorde vruchtbaarheid]]' een zaak is tussen de echtelieden en [[God (algemeen)|God]]. Ze steunden hierbij onder andere op de encycliek [[Casti Connubii]] van [[paus Pius XI]] uit 1930 en de conclusies van het eerste congres van Katholieke Dokters, gehouden op [[Malta]] in 1964.<ref>Op dit congres was de Belgische gynaecoloog [[Ferdinand Peeters]] een van de sprekers. Hij toonde aan dat zijn anticonceptiepil de menstruatiecyclus kon regelen waardoor de periodieke onthouding veel efficiënter kon worden toegepast. Bron: [[Karel van den Broeck|van den Broeck, Karel]], ''De echte vader van de pil'', [[De Bezige Bij|Uitgeverij De Bezige Bij]], 2014, ISBN 9789085426264</ref><ref>[http://forum.fok.nl/topic/1417326/1/999 Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 4)- forum.fok.nl, 2/3/2010]</ref>
