De eilanden ok zijn van [[vulkanisme|vulkanische]] oorsprong: ze liggen op een zogenaamde [[hotspot (geologie)|hotspot]], waar [[magma (gesteente)|magma]] vanuit het binnenste van de aarde als [[lava]] naar buiten komt. Omdat de [[aardkorst]] ten opzichte van de hotspot beweegt, ontstond er zo een rij van eilanden van west naar oost (de [[Hawaï-Emperorketen]]), waarbij de oudste, dode vulkanen in het westen liggen en de jongste, actieve in het oosten. De vulkanen [[Kilauea]] en [[Mauna Loa]], beide gelegen in het ''[[Hawaii Volcanoes National Park|Volcanoes National Park]]'' op het grootste eiland Hawaï, zijn nog steeds zeer actief. Kilauea, heeft bijna continu uitbarstingen. Mauna Loa heeft ongeveer elke 20 jaar een uitbarsting, Hualalai elke paar 100 jaar; voor Mauna Kea (een slapende vulkaan) wordt een uitbarsting elke 4000 jaar niet uitgesloten. Nog 30 km verder naar het oosten, ver onder de zeeoppervlakte, werkt een nieuwe vulkaan, [[Loihi]], aan de opbouw van een nieuw eiland dat over 10 000 jaar boven het zeeniveau uit zal komen.
[[Mauna Kea]] (''witte berg'') is, van de voet tot de top gemeten, de hoogste berg ter wereld: de berg rijst 10203 meter uit boven de zeebodem, en 4207 meter boven zeeniveau. Mauna Loa (''lange berg'') is de zwaarste berg ter wereld; hij is slechts enkele meters lager dan Mauna Kea, maar heeft een bredere basis.
