Triage: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Poetsje
Regel 1:
{{Disclaimer medisch lemma}}
[[Bestand:Triage_041105_big.jpg|300px|right|thumb{{largethumb}}|Diverse instrumentenhulpmiddelen voorbij medische triage]]
'''Triage''' is het beoordelen van [[slachtoffer]]s zoals bij grote(re) [[ongeval]]len, [[ramp]]en, [[pandemie]]ën en de Spoedeisende hulp-afdeling in [[ziekenhuis|ziekenhuizen]], in verschillende categorieën verdeeld naar de ernst van de verwondingen of ziektebeeld. Bij ongevallen of rampen wordt dit uitgevoerd door de '''triagisten''' van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen ([[GHOR]]). Het wordt ook toegepast op de spoedeisende eerste hulp ([[SEH]]) afdeling van ziekenhuizen en op de [[huisartsenpost]] om de [[urgentie]] van binnenkomende [[patiënt]]en en telefonische oproepen te bepalen.
 
Een triagist is meestal geen arts, maar heeft wel een specialeop de taak gerichte opleiding.
 
== Doel ==
Het doel is om [[prioriteit]]enprioriteiten te stellen en te bepalen welke patiënten het eerste medische hulp nodig hebben en welke patiënten korte of lange tijd kunnen wachten op hulp. Daarnaast wordt ook steeds meer aangegeven door wie de patiënt (eventueel) behandeld moet worden en wat het vervolgbeleid bij de klachten is. Er is echter nog geen voldoende objectieve methodiek om de hulpvragen in te delen. Daarom zoekt men naar een universele techniek waarmee de fout-marge bij het toekennen van een triagelevel zo veel mogelijk beperkt kan worden. Want overschatting van de hulpvraag kost hulpverleners onnodig veel tijd, en onderschatting kan tot zware gezondheidsproblemen leiden.<ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2009/08/05/goedgebekte-patienten-gaan-bij-huisarts-voorrang-eisen-11764060-a636875 ''Goedgebekte patiënten gaan bij huisarts voorrang eisen bij grieppandemie''] NRC, 5 augustus 2009, over een triagemethodiek voor huisartspraktijken</ref>
 
== Etymologie ==
Triage is het Franse woord voor sorteren, waar het Latijnse drie (tri) nog in te herkennen is. Triage werd voor het eerst toegepast door de Franse [[chirurg]] [[Baron Dominique Jean Larrey]] ten tijde van zijn dienst in het leger van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]. HetDat was bijzondereen verandering, omdat gewonden, als ze al systematisch werden geholpen, tot voorheendan op militaire rang werden behandeld en niet op urgentie.
 
Het werd in de [[Eerste Wereldoorlog]] voor het eerst op grote schaal gebruikt, om de slachtoffers op het slagveld in drie categorieën te verdelen (onbehandelbaar, ter plekke behandelen, naar het ziekenhuis).<ref>Iserson, Kenneth V. en John C. Moskop. ''Triage in medicine, part I: concept, history, and types.'' Annals of emergency medicine 49.3 (2007): 275-281. APA</ref>
Regel 14 ⟶ 15:
== Methodieken ==
Nationaal en internationaal zijn er verschillende methodieken ontwikkeld die na de nodige ervaringen ook regelmatig bijgesteld worden. Een voorbeeld van een dergelijke methodiek is de indeling in vier categorieën van slachtoffers:
; T1: Onmiddellijk medische hulp, voor personen die zonder die hulp niet zullen overleven in verband met [[Obstructie (medische wetenschap)|obstructie]] van de [[Luchtweg|ademwegen]], stoornissen van de [[ademhaling (dier)|ademhaling]] of problemen met de [[Hart- en vaatstelsel|circulatie]]. Binnen deze categorie wordt weer triage toegepast: eerst worden de slachtoffers met een luchtwegobstructie geholpen, dan de slachtoffers met ademproblemen, dan de slachtoffers met circulatieproblemen. [[Behandeling]] dient binnen 2 uur aan te vangen maar uiteraard zo spoedig mogelijk.
; T2: Personen die wel kunnen wachten maar continu gemonitord moeten worden op ademhaling, circulatie en [[acuut|acute]] problemen (dit kan door iemand met beperkte medische kennis gebeuren). Gewonden met (grote) kans op [[infectie]]s of [[invaliditeit]] vallen bijvoorbeeld binnen deze categorie. Behandeling binnen 6 uur.
; T3: Patiënten die kunnen wachten omdat ze geen problemen met ademweg, ademhaling en circulatie hebben en die weinig tot geen kans op infectie of invaliditeit hebben. Behandeling kan in veel gevallen door de patiënt zelf, een [[EHBO]]'er of een [[huisarts]] plaatsvinden, uiteraard is ziekenhuisbehandeling niet uitgesloten.
; T4: slachtoffers die in de gegeven situatie niet gered kunnen worden doordat de ademweg niet vrijgemaakt kan worden, de ademhaling of circulatie niet op gang gebracht kunnen worden, bloedingen niet gestopt kunnen worden of [[shock]] niet bestreden kan worden. Het toekennen van de T4 status is iets wat uitermate zwaar weegt en in principe alleen zal voorkomen in [[oorlog]]stijdoorlogstijd of bij rampen met grote aantallen gewonden. Aan overleden patiënten kan ook de status T4 toegekend worden, al worden ze soms ook gewoon als overleden aangeduid.
 
== Omgekeerde triage ==
Bij zeer grote rampen zoals in oorlogssituaties en wanneer grote groepen hulpverleners zijn getroffen kan overgegaan worden op omgekeerde triage. De lichtste gevallen worden nu het eerste geholpen, zodat ze zo spoedig mogelijk mee kunnen helpen bij de verdere hulpverlening.
 
{{Appendix}}
== Referenties ==
{{References}}
 
== Externe links ==
*[http://www.ggdghor.nl/ GHOR Nederland]
*[https://www.nrc.nl/nieuws/2009/08/05/goedgebekte-patienten-gaan-bij-huisarts-voorrang-eisen-11764060-a636875 Goedgebekte patiënten gaan bij huisarts voorrang eisen bij grieppandemie] NRC, 5 augustus 2009
 
{{commonscat|Triage}}