Wikipedia

Vagina: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
→‎Anatomie van de menselijke vagina: perineum ligt tussen vulva en anus
naar apart artikel menselijke vagina
Label: bewerking met nieuwe wikitekstmodus
Regel 1:
{{Zijbalk onderlichaam vrouw}}
De '''vagina''' of '''schede''' is het inwendige deel van het [[geslachtsorgaan]] dat bij vrouwelijke dieren (waaronder bij de [[menselijke vagina|mens]]) de [[baarmoeder]] met de buitenkant van het lichaam verbindt. Het uitwendige deel wordt [[vulva]] genoemd.
 
De vagina is geschikt om de [[penis]] in te brengen bij de [[geslachtsgemeenschap]] of ''coïtus''. Als daar een zwangerschap uit voorkomt, is de vagina een deel van het [[geboortekanaal]] bij de [[bevalling]].
 
Vagina is een [[Latijn]]s woord dat onder andere de [[Schede (zwaard)|schede]] van een zwaard betekent.
 
== Anatomie van de menselijke vagina ==
[[Bestand:Vagina -- A vaginal opening B clitoris.png|miniatuur|A. vaginale opening B. clitoris]]
[[Bestand:Vagina,anus,perineum_(detail).jpg|rechts|miniatuur|Vulva, tussen de schaamlippen is de vaginale opening zichtbaar.]]
De vagina is een acht tot tien centimeter lange elastische, buisvormige structuur, omgeven door [[Spier (anatomie)|spieren]]. In ontspannen toestand is de vagina gesloten. In plaats van een buisvorm is de dwarse doorsnede dan een H-vormige spleet. Door het spreiden van de [[schaamlippen]] wordt de vaginale opening zichtbaar (zie afbeeldingen). Deze wordt anatomisch gezien begrensd door de [[hymenale ring]]: resten van het [[maagdenvlies]] (''hymen'').
Het [[fornix uteri|schedegewelf]] omgeeft de [[cervix uteri|baarmoederhals]] en vormt het andere einde van de vagina, in de [[buikholte]].
De vagina is bedekt met meerlagig [[Plaveiselcelepitheel|niet-verhoornd slijmvlies]]. Hierdoor is de binnenkant van de vagina gewoonlijk roze, zoals alle [[Slijmvlies|slijmvliezen]] bij [[zoogdieren]].
 
De wand van de vagina wordt gevormd door een laag [[gladde spier|glad spierweefsel]], daaromheen ligt gestreept spierweefsel. De [[musculus pubococcygeus]], een bekkenbodemspier, omvat de vaginaopening en kan deze dichtdrukken.
 
Tussen de vaginaspierlaag en omgevende organen, zoals de [[urineblaas|blaas]] met [[urinebuis]], is bindweefsel aanwezig, het [[paracolpium]], met bloedvaten, zenuwen en bekkenbodemspieren. Tussen de [[endeldarm]] en de vagina wordt dit het [[septum rectovaginale]] genoemd. Uitwendig bevindt zich tussen [[vulva]] en [[anus]] het [[perineum]].
 
Als een vrouw rechtop staat, is de vaginale buis in een achterwaarts omhoogstaande positie gericht en vormt een hoek van iets meer dan 90 graden met de [[baarmoeder]] (''uterus'').
 
=== Afscheiding ===
In de vagina wordt afscheiding geproduceerd, de zogenaamde [[vaginale afscheiding]] (''fluor vaginalis''). De afscheiding bestaat uit slijm geproduceerd door de baarmoedermond (''ostium uteri'') en afgestoten epitheel van de vagina. Deze [[cel (biologie)|cellen]] in de vagina bevatten [[glycogeen]]. Dit wordt omgezet in [[melkzuur]] (''[[lactaat]]'') door de [[lactobacillus]]. Deze [[bacteriën]], ook wel de '''Flora van Döderlein''' genoemd, houden zodoende de [[pH|zuurgraad]] van de vagina voldoende laag. Andere, schadelijke bacteriën overleven daardoor niet of nauwelijks en het lichaam is beschermd tegen infecties. De afscheiding is normaliter reukloos en geeft geen klachten. Daarom heet hij ook wel [[fluor albus]] (witte afscheiding, niet te verwarren met [[Vaginale candidainfectie|witte vloed]]). De hoeveelheid is afhankelijk van de [[menstruatiecyclus]]; halverwege de cyclus, rond de eisprong ([[ovulatie]]), neemt de afscheiding toe, daarna weer af.
Afscheiding kan ook toenemen bij [[seksuele opwinding]]. Door verhoogde bloedtoevoer ontstaat [[Congestie (bloedsomloop)|congestie]] van [[bloed]] en daardoor komt vocht door de wand van de vagina (''transsudatie''). Verder wordt afscheiding geproduceerd door verhoogde afgifte door de [[Klier van Bartholin|klieren van Bartholin]] (zie [[Vulva]]) bij de vaginaopening.
 
== Seksualiteit en de menselijke vagina ==
Bij vrouwen die geen geslachtsgemeenschap hebben gehad wordt de vagina omrand door het [[maagdenvlies]] ([[Maagdenvlies|hymen]]). 'Vlies' is hierbij echter een verkeerde benaming. Het maagdenvlies is niet gesloten; er zit een opening in waardoor er bloed tijdens de [[menstruatie]] naar buiten kan. Als het hymen te groot is voor penetratie van de vagina zal het maagdenvlies inscheuren, waarbij bloed kan vrijkomen, en wat pijnlijk kan zijn. Dit inscheuren kan ook gebeuren door sport of gebruik van [[tampon (menstruatie)|tampon]]s.
 
Sommige vrouwen hebben een zeer gevoelige [[erogene zone]] binnen hun vagina, genaamd de [[G-plek]] of G-spot, waarmee zij een [[orgasme]] kunnen bereiken. Voor de meeste vrouwen is echter stimulering van de [[clitoris]] nodig om tot een orgasme te komen. Dit stimuleren kan met een vinger ([[vingeren]]). Dat kan de vrouw zelf doen. Een partner kan de clitoris likken met de [[tong (anatomie)|tong]] (''[[cunnilingus]]'' of beffen). Om het verspreiden van [[Seksueel overdraagbare aandoening|geslachtsziekten]] te voorkomen, bestaan voor de laatste variant zogenaamde ''[[beflapje]]s'', gemaakt van [[latex]] en voorzien van een aangename reuk. Een andere manier van stimulatie van de clitoris is met behulp van een [[Vibrator (seksueel hulpmiddel)|vibrator]]. Verder bestaat er ook de houding van de [[venusvlinder]].
 
Zoals voor alle woorden die met [[seksualiteit]] te maken hebben zijn er in de taal vele [[Seksuele volkstaal en eufemismen|alternatieve woorden]] voor ''vagina''.
 
== Onderzoek en de vagina ==
[[Vaginaal toucher]] is onderzoek van de inwendige geslachtsorganen waarbij met één of twee vingers in de schede, met de andere hand op de buikwand, op de tast de grootte en ligging van de baarmoeder met de baarmoederhals worden gevoeld. Soms is het mogelijk ook iets van de eierstokken te voelen en als het onderzoek pijnlijk is kan worden bepaald waar die pijn dan zit. Met behulp van het [[speculum (geneeskunde)|speculum]] kan een arts de binnenkant van de vagina en buitenkant van de baarmoedermond inspecteren. Daarbij kan er ook een [[uitstrijkje (baarmoederhals)|uitstrijkje]] van de baarmoedermond, en/of kweken van de vagina gemaakt.
 
== Vagina tijdens de bevalling ==
Tijdens een bevalling wordt de vagina opgerekt (tot wel tien centimeter in diameter), zodat de [[baby]] erdoorheen kan. Dit oprekken gebeurt door het hoofdje van de baby zelf. Na de bevalling herstelt de vagina zich tot de oorspronkelijke omvang. Als de bevalling snel gaat kan de vaginawand inscheuren doordat het weefsel niet de tijd krijgt op te rekken. Soms loopt de scheur verder over het [[perineum]] naar de kringspier van de anus, waardoor een [[totale ruptuur]] kan ontstaan. Om ernstig inscheuren te voorkomen zal men in dat geval de vagina zijwaarts richting bil inknippen zodat het niet verder kan scheuren richting anus. Dit wordt een [[episiotomie]] genoemd. Na de bevalling wordt een scheur en/of knip gehecht.
 
== Vagina en cultuur ==
Vanwege de functie in de [[seksualiteit|menselijke seksualiteit]] wordt de vagina in de meeste culturen beschouwd als een van de [[intiem lichaamsdeel|intieme lichaamsdelen]] van het vrouwelijk lichaam en wordt daarom met een zekere schroom behandeld in de dagelijkse sociale omgang. In de pornografie heeft dit geslachtsdeel juist daarom vaak een grote en expliciete rol.
 
{{Appendix|Literatuurverwijzingen}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Vagina"