De '''mensjewieken''' ([[Russisch]]: меньшевики; ''mensjeviki'') waren een onderdeel van de [[Rusland|Russische]] revolutionaire beweging die in [[1903]] ontstond na een geschil tussen [[Vladimir Lenin]] en [[Julius Martov]], die beiden lid waren van de [[Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij]]. Hun stroming werd het '''mensjewisme''' genoemd.
[[Julius Martov]] was de leider van de mensjewieken, [[Vladimir Lenin|Lenin]] die van de bolsjewieken. Na de [[Februarirevolutie (1917)|Februarirevolutie]] leidden de mensjewieken de [[Voorlopige Regering (Rusland)|Voorlopige Regering]] van [[Aleksandr Kerenski]]. Naarmate het jaar [[1917]] vorderde ontplooiden zij een alsmaar repressievere houding tegenover de bolsjewieken. Na een mislukte opstand van 3-5 juli (de [[Julidagen]]) moesten veel bolsjewistische leiders onderduiken, waaronder Lenin. Anderen werden gevangengezet, zoals [[Leon Trotski]], die in de [[Petrus- en Paulusvesting]] werd opgesloten. In de loop van de maand augustus organiseerde generaal [[Lavr Kornilov|Kornilov]] een [[kornilov-affaire|couppoging]] tegen de Voorlopige Regering, die alleen maar kon worden afgewenteld met behulp van de bolsjewieken. Dit dwong de mensjewieken om de bolsjewistische leiders uit de gevangenis te bevrijden.
De onmacht van de Voorlopige Regering om de [[Eerste Wereldoorlog]] te beëindigen maakte dat de mensjewieken hun invloed verloren ten gunste van de bolsjewieken.
