Sovjet-Unie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
→Revolutie en de stichting: stijl |
||
Regel 82:
{{Zie ook|Zie ook de artikelen [[Geschiedenis van Sovjet-Rusland en de Sovjet-Unie (1917-1927)]], [[Russische Revolutie (hoofdbetekenis)|Russische Revolutie]], [[Februarirevolutie (1917)]], [[Voorlopige Regering (Rusland)]], [[Oktoberrevolutie (hoofdbetekenis)|Oktoberrevolutie]] en [[Russische Burgeroorlog]]}}
Moderne revolutionaire activiteiten in het Russische rijk begonnen met de [[Decembristenopstand]] van 1825. Hoewel de [[Slavernij in Rusland|slavernij]] in 1861 werd afgeschaft, was dit gebeurd onder voorwaarden die nadelig uitpakten voor de boeren. Een parlement - de [[Staatsdoema]] - werd opgericht in 1906, na de [[Revolutie van 1905|Russische Revolutie van 1905]]. De tsaar verzette zich echter tegen pogingen om van [[Absolute monarchie|absolute]] naar een [[constitutionele monarchie]] te gaan. De sociale onrust nam toe en werd nog verder verergerd
Een spontane volksopstand in Sint-Petersburg, als reactie op het verval van de Russische economie, culmineerde in de [[Februarirevolutie (1917)|Februarirevolutie]] en de [[Russische Revolutie (hoofdbetekenis)|val van de keizerlijke regering in maart 1917]]. De tsaristische autocratie werd vervangen door de Russische Voorlopige Regering, bedoeld om verkiezingen te houden voor de [[Russische Grondwetgevende Vergadering]] en om de gevechten aan de zijde van de [[Geallieerden (Eerste Wereldoorlog)|Entente]] in de [[Eerste Wereldoorlog]] voort te zetten.
Tegelijkertijd ontstonden er in het hele land arbeidersraden, bekend als [[sovjet]]s. De [[bolsjewiek]]en, onder leiding van [[Vladimir Lenin]], drongen aan op een [[communistische revolutie|socialistische revolutie]] in de Sovjets en op straat.
Een lange en bloedige [[Russische Burgeroorlog]] volgde tussen de [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Roden]] en de [[Witten (leger)|Witten]]. De burgeroorlog begon in 1917 en eindigde in 1923 waarbij de Roden wonnen. Hij omvatte een [[Geallieerde interventie in de Russische Burgeroorlog|buitenlandse interventie]], de executie van [[Nicolaas II van Rusland|Nicolaas II en zijn familie]], en de [[Russische Hongersnood (1921)|hongersnood van 1921]], die ongeveer vijf miljoen mensen heeft gedood.<ref>{{cite book| author = Evan Mawdsley| title = The Russian Civil War| url = http://books.google.com/?id=LUhXZD2BPeQC&pg=PA287| date = 1 maart 2007| publisher = Pegasus Books| isbn = 978-1-933648-15-6| page = 287}}</ref> In maart 1921, tijdens een [[Pools-Russische Oorlog (1919-1921)|verwant conflict met Polen]], werd de [[Vrede van Riga (1921)|Vrede van Riga]] ondertekend, werden de betwiste gebieden in [[Wit-Rusland]] en [[Oekraïne]] verdeeld tussen de [[Tweede Poolse Republiek|Republiek Polen]] en Sovjet-Rusland. De Sovjet-Unie had soortgelijke conflicten met de pas opgerichte [[Finse Verklaring van Onafhankelijkheid|Republiek Finland]], de [[Estische Onafhankelijkheidsoorlog|Republiek Estland]], de [[Letse Onafhankelijkheidsoorlog|Republiek Letland]] en de [[Litouws-Sovjet oorlog|Republiek Litouwen]].
| |||