Versie van 12 sep 2018 16:03 bewerken Robbot (overleg \| bijdragen) bots 423.831 bewerkingen k Robotgeholpen doorverwijzing: Kristal - Koppeling(en) gewijzigd naar kristal (glas) ← Oudere bewerking		Versie van 26 okt 2018 10:15 bewerken ongedaan maken Kleon3 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 43.299 bewerkingen →‎Sphinxterrein Boschstraat: duidelijker Nieuwere bewerking →
Regel 94: [[Bestand:2016 Maastricht, Bassin, Filmhuis Lumière 04 (cropped).jpg\|{{largethumb}}\|[[Eiffelgebouw]] en [[Timmerfabriek (Maastricht)\|Timmerfabriek]] aan het [[Bassin (Maastricht)\|Bassin]]]] [[Bestand:2018-Maastricht, Eiffelgebouw, The Student Hotel.jpg\|{{largethumb}}\|Onderdoorgang Eiffelgebouw]] De [[Neoclassicistische architectuur\|neoclassicistische]] fabriekspoort aan de Boschstraat uit circa 1865 is het oudste onroerend erfgoed op het terrein. De poort betekende voor duizenden arbeiders het begin of einde van een (lange) werkdag en is op veel oude foto's en tekeningen te zien. De hoge, bakstenen fabrieksmuur is omstreeks 1875 opgetrokken en is langs de Frontensingel ~~en een deel van de Maagdendries~~ nog vrijwel intact. De oudste gebouwen op het terrein liggen achter dehet noordelijk deel van deze muur. ~~aan~~Op de ~~Frontensingel.~~hoek ~~Aan~~met de ~~noordzijde is~~Boschstraat ~~dit~~ligt de 'Kop van de Sphinx', een viertal deels met elkaar verbonden gebouwen, waarvan het Poortgebouw met de poort uit 1873 het oudste is. Het Gipsgebouw en het Molengebouw dateren beide uit 1893, maar laatstgenoemd bouwwerk werd in 1918 met enkele verdiepingen verhoogd. Het Vormenmagazijn werd in 1903 tegen de noordwestelijke fabrieksmuur aan gebouwd. Aansluitend liggen de zogenaamde 'Mouleurs' of 'Belgen' uit 1875-85, voorbeelden van de Belgische fabrieksbouwstijl. Het zijn langgerekte gebouwen van donkere baksteen met drie verdiepingen onder hoge pannendaken. De Brikkenbouw dateert eveneens uit deze periode, maar staat los van de Mouleurs. Het oorspronkelijk uit twee verdiepingen bestaande gebouw werd in 1926 verhoogd met vier etages in [[gewapend beton]].<ref>Kruisinga/Langeweg/Minis/Mes (2000), pp. 43, 54-57, 60-67.</ref> Het donkere, bakstenen gebouw van vier tot vijf verdiepingen aan de westzijde van de Boschstraat is de sanitairfabriek van 1911. Het zuidelijk deel hiervan (de gipsfabriek) dateert uit 1877. Ertegenover liggen de Sphinx magazijnen uit 1905, onderdeel van de [[Timmerfabriek (Maastricht)\|Timmerfabriek]], waarin thans het popcentrum [[Muziekgieterij]], het architectuurcentrum Bureau Europa en het filmhuis [[Lumière Cinema]] gevestigd zijn. Het grote magazijngebouw van donkere baksteen telt twee bouwlagen onder dwars geplaatste [[sheddak]]en, die echter alleen vanaf de achterkant zichtbaar zijn. De aan de zuidzijde ervan gelegen toonzaal heeft een burgerlijk-chic interieur in verband met de oorspronkelijke functie als zakelijke ontvangstruimte. De elektriciteitscentrale uit 1910 is een eclectisch gebouw op de hoek van het Bassin en de Zuid-Willemsvaart. De ketelhuizen in functionele stijl dateren uit 1910 en 1933. In het interieur vormen deze met de elektriciteitscentrale één doorlopende ruimte. De filmzalen liggen deels ondergronds, zodat het zicht op de historische dakconstructies bewaard is gebleven. Het naastgelegen Hennebiquegebouw uit 1911, met een vroege toepassing van het [[François Hennebique\|Hennebiquesysteem]], is waarschijnlijk het oudste betonnen gebouw in Maastricht.<ref>Kruisinga/Langeweg/Minis/Mes (2000), pp. 58-67.</ref>

Koninklijke Sphinx: verschil tussen versies