Evenwicht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 52465994 van 81.82.215.152 (overleg) ongedaan gemaakt.
Label: Ongedaan maken
Regel 1:
q
'''Evenwicht''' beschrijft een situatie waarin zonder verstoring geen verandering zal plaatsvinden. Dit kan zowel een maatschappelijke, psychologische, economische alsook een natuur- of scheikundige betekenis hebben.
 
== Economie ==
In de economie wordt gesproken over een evenwicht, wanneer vraag en aanbod in balans zijn. De vraag van producten of diensten heet ook wel [[consumptie]]. Het aanbod kan bestaan uit [[Product (economie)|productie]] dan wel doorverkoop van bestaande inventaris. Er bestaan verschillende modellen die proberen te verklaren hoe vraag en aanbod van elkaar afhankelijk zijn. Een evenwicht op de markt is vaak afhankelijk van geldende marktprijzen en/of belastingen. Wanneer een van deze elementen verstoord wordt, kan het evenwicht ook verstoord worden.
Een economie of markt wordt in '''algemeen evenwicht''' geacht te zijn wanneer vraag en aanbod in balans zijn.
In de [[Léon Walras|Walras]]-theorie wordt een klassiek model beschreven voor het zoeken naar marktbalancerende prijzen, dit mechanisme heet [[tâtonnement]].
 
== Natuurwetenschappen ==
'Evenwicht' is een begrip uit de [[natuurkunde]], de [[scheikunde]] en de [[biologie]]
* In de mechanica betekent ''evenwicht'' dat een object geen verandering in beweging ondergaat; zie [[mechanisch evenwicht]].
* Voor [[isotoop|isotopen]] wordt gesproken van '''stabiel''' als ze geen radioactief verval vertonen.
* [[Aggregatietoestand]]en kunnen ''stabiel'' en ''metastabiel'' zijn onder verschillende omstandigheden van [[Druk (grootheid)|druk]] en [[temperatuur]]. Zo is [[diamant]] metastabiel en [[grafiet]] stabiel bij normale druk en kamertemperatuur. Vloeibaar water bij -10°C is metastabiel.
* [[molecuul|Moleculen]] (chemische verbindingen) kunnen ''stabiel'' en ''metastabiel'' zijn.
* Chemische mengsels die een reactie met elkaar aan kunnen gaan kunnen in een situatie van [[chemisch evenwicht]] komen waarin twee tegengestelde reacties met dezelfde snelheid verlopen.
* In de [[meteorologie]] is een stabiele situatie van de [[aardatmosfeer|atmosfeer]] bereikt als de [[luchtdruk]] hoog is, een [[Hogedrukgebied|hogedrukblokkade]] is ontstaan en er een [[Inversielaag|temperatuursinversie]] opgetreden is. In die gevallen is er nauwelijks [[wind (meteorologie)|wind]] en een [[symmetrie|symmetrisch]] dagelijks temperatuurverloop.
* In de [[thermodynamica]] zijn de voorwaarden waarvoor evenwicht bestaat zeer precies te omschrijven. Er worden vier verschillende thermodynamische potentialen onderscheiden: [[inwendige energie]], [[helmholtzenergie]], [[enthalpie]] en [[Vrije energie|gibbsenergie]]. Afhankelijk van de beperkende voorwaarden die aan een thermodynamisch systeem worden opgelegd, streeft dat systeem naar een minimum van een van die potentialen. Mits de 'put' van de potentiaalfunctie diep genoeg is, kan men spreken van een metastabiel of stabiel evenwicht. Onder bepaalde omstandigheden – in de omgeving van een [[Kritisch punt (thermodynamica)|kritisch punt]] – is er sprake van een labiel evenwicht. Dit kan makkelijk leiden tot grote fluctuaties van thermodynamische eigenschappen, bijvoorbeeld van de dichtheid.
* [[Natuurlijk evenwicht|Biologisch of natuurlijk evenwicht]]: de neiging van [[Ecosysteem|ecosystemen]] na [[verstoring (ecologie)|verstoring]] terug te keren naar de oorspronkelijke toestand. Hierbij schommelt de grootte van de [[populatie (biologie)|populatie]]s van elke [[soort]] om een bepaalde waarde.
* [[Evenwichtszin]] is het vermogen van een [[organisme]] om lineaire of rotatieve versnelling van het lichaam (typisch met het hoofd of de kop) waar te nemen.
 
[[Categorie:Natuurkunde]]
[[Categorie:Perceptie]]