Gebruiker:Kjalving/Kladblok: verschil tussen versies

====[[Utilitarisme]]====

[[File:John Stuart Mill by London Stereoscopic Company, c1870.jpg|thumb|left|[[John Stuart Mill]] (1806-1873), foto uit circa 1870]]Het [[utilitarisme]] is een [[ethiek|ethische]] stroming die de morele waarde van een handeling afmeet aan de bijdrage die deze handeling levert aan het algemeen nut, waarbij onder algemeen nut het welzijn en geluk van alle mensen wordt verstaan. Doorgaans houdt dit in dat een utilitarist met zijn handelingen streeft naar een zo groot mogelijke mate van geluk, al houdt hij er wel rekening mee dat dit in de praktijk soms onmogelijk kan zijn. Met een zo groot mogelijke mate van geluk wordt bedoeld dat zo veel mogelijk mensen zo gelukkig mogelijk zijn. Het utilitarisme is begonnen met [[David Hume]] (1711-1776), die werd geïnspireerd door het [[hedonisme]] van [[Epicurus]]. Het utilitarisme is daarna uitgewerkt door [[Jeremy Bentham]] (1748-1832) en [[John Stuart Mill]] (1806-1873). Met diens ''Utilitarianism'' (1861) heeft het utilitarisme pas echt gestalte gekregen. Bentham vond pijn en genot de enige intrinsieke waarden in de wereld: "de natuur heeft de mensheid onder het bestuur van twee soevereine meesters geplaatst, pijn en genot." Daaruit leidde hij de nutsregel af dat wat goed is, gelijkstaat aan dat wat het grootste geluk brengt aan het grootste aantal mensen. In zijn essay [[On Liberty]] stelde Mill dat utilitarisme vereist dat politieke afspraken voldoen aan het "vrijheidsprincipe" (of schadeprincipe), volgens welk "het enige doel waarvoor macht met recht kan worden uitgeoefend over elk lid van een beschaafde gemeenschap, tegen zijn wil, het voorkomen van schade aan anderen is."

 

Intolerant handelen is daarmee een vorm van sociale interventie, een sanctie van de groep, om het lid van de gemeenschap te bewegen om zich weer te richten op het algemeen belang, in plaats van op het eigen belang waarmee hij schade toebrengt aan de groep.