Kalkzandsteen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k -/- spaties voor ref (verzoek op WP:VPB)
Regel 3:
 
== Geperste metselsteen==
In de [[bouwkunde]] is kalkzandsteen de benaming voor een [[Steen (materiaal)|metselsteen]] die gevormd wordt door [[ongebluste kalk]] en [[zand]] intensief te mengen, in steenvorm te persen en onder [[stoom]]druk te verharden. <ref>Haslinghuis, E.J. en Janse, H. (2005) Bouwkundige termen. Leiden: Primavera Pers. ISBN 90 5997 033 0.</ref><ref>Korevaar A., Bijls A., Gout M. en Stijnen L. redactie (1955) ''Bouwkundige encyclopedie''. Amsterdam Brussel: Elsevier.</ref>
 
===Fabricage===
Het wordt in de gewenste vorm onder hoge druk geperst uit een mengsel van 92% [[zand]], ca. 7% [[ongebluste kalk]] en 1% water. De zo gevormde stenen, blokken of elementen (vormelingen) worden op een geheel stalen traversewagen gestapeld en in een autoclaaf geplaatst. Dit is een grote, liggende cilindervormige stoom/hardingsketel, die afgesloten kan worden.
 
De ketel wordt [[vacuüm]] gezogen en in plaats van lucht wordt er stoom in gelaten, bijvoorbeeld 8 tot 12 uur lang met een druk van 10 tot 12 atmosfeer en een temperatuur van 180 tot 200&nbsp;°C. De tijdsduur en de druk zijn afhankelijk van het volume van de te verharden producten. Er treedt een [[chemische reactie]] op tussen de ongebluste kalk en het oppervlak van de zandkorrels. Het zo ontstane [[calciumhydrosilicaat]] zorgt ervoor dat de zandkorrels stevig aan elkaar hechten. Het zand neemt dus actief deel aan de verharding. Bij bijvoorbeeld metsel[[mortel (betontype)|specie]] en [[beton]] is zand slechts een [[vulmiddel]]. De [[dichtheid (natuurkunde)|dichtheid]] bedraagt ca. 1750 &nbsp;kg/m³ en door toevoeging van gemalen basalt kan de dichtheid worden verhoogd naar ruim 2200 &nbsp;kg/m³. De elementen worden dan hoogbouw- of massa-elementen genoemd.
 
===Producten===
Met dit materiaal wordt een veelheid aan producten gemaakt:
* [[Metselen|Metselstenen]] in verschillende formaten
* Metsel-, [[Lijm|lijm]]-, en vellingblokken zowel voor handzame (< 14 &nbsp;kg) als mechanische verwerking (> 14 &nbsp;kg)
*Elementen voor mechanische verwerking waarvan het gewicht varieert van 95 tot 380 &nbsp;kg
Voor metselstenen bestaan er
* [[Waalformaat|Waal-]], [[Amstelformaat|Amstel-]] en [[Maasformaat]] (resp. 52, 72 en 82 &nbsp;mm hoog; muurdikte 102 &nbsp;mm en streklengte 214 &nbsp;mm)
*Metsel-, lijm- en vellingblokken voor muren, dik 67, 100, 120, 150 en 214 &nbsp;mm (aangeduid als M, L of V blokken, bv M150, L100 of V100)
*Elementen voor de muurdiktes van 67, 100, 120, 150, 175, 200, 214, 240, 250 en 300 &nbsp;mm
 
De metselstenen zijn leverbaar in een druksterkte van CS16 en zijn geschikt voor vuilwerk en in de kwaliteit speciaal geschikt voor 1-zijdig [[Schoon metselwerk|schoon werk]]. Metsel-, lijm- en vellingblokken zijn leverbaar in 2 druksterkteklasses, nl. CS12 en CS20. Elementen zijn leverbaar in CS12, CS20 en CS25. Hoogbouw-elementen zijn leverbaar in CS34 en CS44.
Regel 35:
 
== Natuursteen ==
Volgens de '''[[petrologie]]''' is kalkzandsteen ook de benaming voor een sterk [[kalk]]houdende [[zandsteen]].<ref>[[Microsoft Encarta|Encarta Encyclopedie]], 1993-2002</ref> Om verwarring met geperste metselstenen te voorkomen, wordt vaak de term "zandige (of zandhoudende) kalksteen" gebruikt, maar afgaande op het percentage kwarts zou men soms beter de term "kalkhoudende zandsteen" kunnen gebruiken.<ref> Over '''zandige kalksteen''': "''In de praktijk (vooral buiten Nederland) wordt ook gesproken van kalkzandsteen. Omdat dit verwarring kan veroorzaken (kalkzandsteen is immers ook de benaming van een kunststeen), is hier gekozen voor de term ´zandige kalksteen´. In het geval van de Gobertange of de Balegemse steen kan inderdaad ook geologisch van een zandige kalksteen worden gesproken. In het geval van de Baumberger kalksteen is deze keuze niet geheel terecht, doordat in sommige variëteiten het hoofdbestanddeel kwarts is. In Duitsland wordt dan ook meestal van Baumberger Sandstein gesproken. Het feit dat de kalkrijke Baumberger kalksteen in Nederland in hoofdzaak voor sculpturen is toegepast, en deze steen werd bewerkt als [[Limburgse mergel|mergel]], verklaart de keuze voor de term `zandige kalksteen´.'' " Citaat uit de 'Bestekstermen Natuursteen', hoofdstuk "zandige kalksteen", zie [http://www.cultureelerfgoed.nl/sites/default/files/u6/Natuursteenbestek_Soorten.doc] </ref> Steensoorten die vaak als 'kalkzandsteen' worden betiteld zijn onder andere: [[Gobertange]], [[Balegemse steen]] of [[Ledesteen]], [[Baumberger steen]] en [[Portlandsteen]].
 
===Geschiedenis===