Nauw van Calais (zeestraat): verschil tussen versies

| locatie = tussen [[Groot-Brittannië]] en [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]]

Het '''Nauw van Calais''' of het '''Nauw van Kales''' (in onbruik geraakte benaming),<ref>[http://taaladvies.net/taal/aardrijkskundige_namen/land/FR Buitenlandse Aardrijkskundige Namen], [[Nederlandse Taalunie]]</ref> ), is een [[zeestraat]] die het smalste gedeelte vormt van [[Het Kanaal]], de zeeverbinding tussen [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en [[Groot-Brittannië]].<br />

Het Nauw van Calais verbindt de rest van Het Kanaal met de [[Noordzee]] en is de drukst bevaren zeeroute ter wereld. Er kunnen tot 800 schepen per dag doorvaren.

Bovendien bestaan er drukke [[veerboot|veerdiensten]] tussen beide oevers van het Nauw van Calais. Sinds 1994 loopt een groot deel van het verkeer tussen het vasteland en Engeland langsdoor de [[Kanaaltunnel]] die onder de zeestraat loopt. Toch blijven de havens van [[Calais (hoofdbetekenis)|Calais]] (Frankrijk) en [[Dover (Engeland)]] tot de drukste passagiershavens ter wereld behoren.

Het Nauw van Calais was een breed kloofdal waardoorheen de [[Rijn]] stroomde. De [[Maas (hoofdbetekenis)|Maas]], [[Schelde (rivier)|Schelde]] en [[Theems]] waren toen zijrivieren van de Rijn. In het Kanaal-gebiedKanaalgebied kwamen daar nog de Franse rivieren [[Seine]] en [[Somme (rivier)|Somme]] en kleinere zuidZuid-Engelse rivieren bij. Deze situatie veranderde toen de zeespiegel (weer) steeg na de laatste ijstijd, het [[Weichselien]]. Rond 12.000 jaar geleden was het Nauw van Calais weer zeestraat geworden. Vanaf rond 8.000 jaar geleden was de verbinding tussen Noordzee en hetHet Kanaal zoals nu.

Als verbinding tussen [[Het Kanaal]] en [[Noordzee]] is het Nauw van Calais ontstaan in eerdere [[glaciaal (tijdperk)|glacialen]]. De ijskappen waren toen groter dan tijdens het Weichselien. Tot aan de grote glacialen in het [[Midden Pleistoceen]] bestond het Nauw van Calais niet (althans niet op deze plaats), maar liepen de kalkrotsen van [[Calais (hoofdbetekenis)|Calais]] en [[Dover (Engeland)|Dover]] als een rug van land door. Ten zuiden ervan lag [[Het Kanaal]] als een grote baai waarin de [[Seine]] en [[Somme (rivier)|Somme]] uitmondden. In die periode maakten de Britse eilanden dus permanent deel uit van het Europese vasteland.

Op de hoogtepunten van deze glacialen bedekten grote ijskappen Scandinavië, Schotland en de Noordzee ertussen. Volgens ééneen van de theorieën over het ontstaan van het Nauw van Calais ontstond aan het einde van het [[Elsterien]] door de afdammende werking van het ijs en het vele smeltwater een groot zoetwatermeer in het zuidelijk deel van wat nu de [[Noordzee]] is. Dit smeltwater zocht een uitweg en vond dat in het gebied tussen [[Dover (Engeland)|Dover]] en [[Calais]]. Tussen 450.000 en 150.000 jaar geleden (het [[Saalien]] en het [[Elsterien]]), zou daardoor twee keer (resp. 425.000 en 225.000 geleden) een catastrofale doorbraak van de landbrug zijn ontstaan<ref>Sanjeev Gupta, Jenny S. Collier, Andy Palmer-Felgate, Graeme Potter, "Catastrophic flooding origin of shelf valley systems in the English Channel", Nature, vol 448, 2007, pag 342-346</ref><ref>"Europe cut adrift", door Philip Gibbard, pp 259-260, [[Nature]], vol 448, [[19 juli]] [[2007]]</ref>. Uiteindelijk ontstond daardoor het huidige Nauw van Calais, met de kenmerkende witte [[kalk]]kliffen aan weerszijden. Door inwerking van golven op de zachte kalksteen verbreedde de kloof zich steeds meer, een proces dat tot op de dag van vandaag doorgaat.