Osmolaliteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k leestekens, replaced: 2x → 2× (3), <sup>-</sup> → <sup>−</sup> (4) met AWB
Regel 1:
'''Osmolaliteit''' is de [[Concentratie (oplossing)|concentratie]] van de osmotisch werkzame stoffen per kilogram oplosmiddel. De osmolaliteit wordt uitgedrukt in [[osmol]] (of milliosmol) per kilogram oplosmiddel.
 
De grootheid osmolaliteit verschilt van [[osmolariteit]] door de uitdrukking per kilogram oplosmiddel en niet per liter [[Oplossing (scheikunde)|oplossing]]. Merk op dat voor water de osmolaliteit en osmolariteit identiek zijn doordat het soortelijk gewicht van water bij benadering 1 &nbsp;kg/L bedraagt. Verschillen tussen osmolaliteit en osmolariteit zijn er vooral ook bij oplossingen waarbij er een relevante fractie niet uit water bestaat. Zo zijn osmolaliteit en osmolariteit van [[bloedplasma|plasma]] vrijwel identiek, maar voor [[bloed|volbloed]] significant verschillend.
 
De '''osmol''' is de eenheid van [[osmose|osmotische activiteit]]. Ze hangt af van de toestand waarin stoffen zich in oplossing bevinden. Eén mol NaCl in oplossing heeft een osmotische activiteit van twee osmol, aangezien de verbinding tussen de moleculen Na en Cl verbroken wordt door middel van oplossing.
Regel 13:
De toniciteit is een belangrijke parameter in de waterhuishouding van het lichaam. De effectieve osmotische activiteit van de lichaamsvloeistoffen bepaalt immers de vochtshift van of naar de cellen.
 
Toniciteit wordt bepaald door een aantal stoffen die niet door de semi-permeabele membranen van het lichaam kunnen en daardoor instaan voor de vochtverdeling tussen de lichaamscompartimenten (intracellulair - extracellulair). De osmotisch stoffen in humaan plasma zijn o.a. ureum, Na<sup>+</sup>, K<sup>+</sup>, HCO<sub>3</sub><sup>-</sup> en Cl<sup>-</sup>, glucose en albumine.
 
Doch aangezien ureum los door de lichaamsmembranen kan diffunderen, behoort het niet tot de effectieve osmolen. Verder is de concentratie aan extracellulair kalium verwaarloosbaar ten opzichte van de overige concentraties effectieve osmolen. Wanneer voorts in rekening wordt gebracht dat het aantal osmolen Na<sup>+</sup> steeds gelijk is aan het aantal osmolen Cl<sup>-</sup> + HCO<sub>3</sub><sup>-</sup>, kan men de osmolaliteit van plasma eenvoudig berekenen aan de hand van volgende vereenvoudigde formule:
 
: 2x Na<sup>+</sup> + glucose
 
of de volledige formule:
 
: 1,86x86× (Na + K) + ureum/2.,8 + glucose/18 + 9 (Amerikaanse eenheden van ureum en glucose; mg/dL)
: 1,86x86× (Na + K) + ureum + glucose (alles in mmol/L)
 
Deze formule is alleen te gebruiken met Amerikaanse (conventionele) eenheden van ureum en glucose in mg/dL. Merk op dat ook met de osmolen albumine geen rekening gehouden wordt, aangezien deze te verwaarlozen is, zolang de hoeveelheid in het bloed normaal is.