|
== De geschiedenis van aids ==
=== Een onbekende ziekte ===
Aan het eind van de [[1970-1979|jaren 70]], begin jaren 80 stak er een tot dan onbekende ziekte de kop op in Amerika en even later in Europa. Kenmerkend aan de ziekte was dat de weerstand van de getroffen personen aangetast werd, dat negen van de tien patiënten [[Homoseksualiteit|homoseksueel]] waren en 98% man. Het leek een 'homoziekte', zoals veel kranten toen berichtten en daarom sprak men in eerste instantie over GRID (gay-related immuno deficiency). Later bleek deze aanduiding onjuist te zijn. In 1982 werd duidelijk dat ook gebruikers van verdovende middelen en lijders aan de bloederziekte [[hemofilie]] de ziekte konden krijgen. Deze laatsten kregen [[bloedtransfusie]]s met bloed dat geïnfecteerdbesmet bleek te zijn. De ziekte kreeg een naam al voordat de verwekker gevonden was: ''acquired immuno-deficiency syndrome'' (verworven [[immuundeficiëntie]]syndroom), afgekort aids.
=== Afweersysteem ===
De onderzoeker [[Jaap Goudsmit]] schreef dat het aidsveroorzakende virus, hiv, al tientallen jaren eerder dan gedacht voorkwam in Europa.<ref>[http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article721398.ece/Primitief_aids-virus_week_uit_naar_Heerlen Primitief aids-virus week uit naar Heerlen], Volkskrant, 17 mei 1997</ref> Het virus zou verantwoordelijk zijn geweest voor enkele epidemieën van de bovengenoemde Pneumocystis-longontsteking. De eerste epidemie was in de vrije stad Danzig (nu de Poolse stad [[Gdańsk]]) in 1939 en het virus was waarschijnlijk meegekomen met Duitse soldaten vanuit [[Kameroen]]. De tweede epidemie stak de kop op tussen 1955 en 1958 in de Kweekschool voor Vroedvrouwen in [[Heerlen]]. Er zijn aidsvirussen aangetroffen in enkele decennia oude weefselmonsters (1959, 1970) van patiënten die aan toen onverklaarbare ziekten waren gestorven.<ref>Zhu, Tuofu, Korber & Nahinias. "An African HIV-1 Sequence from 1959 and Implications for the Origin of the Epidemic" Nature, 1998: 391: p. 594-597</ref><ref>Frøland, SS; Jenum, P; Lindboe, CF; Wefring, KW; Linnestad, PJ; Böhmer, T. (1988) "HIV-1 infection in Norwegian family before 1970" The Lancet p.1344-5</ref>
Doordat het aidsveroorzakende virus relatief snel muteert,<ref>[http://www.nu.nl/news/1770644/83/Aidsvirus_ontstond_eeuw_geleden.html Aidsvirus ontstond eeuw geleden], Nu.nl, 2 oktober 2008</ref> is het mogelijk een genetische stamboom van het virus samen te stellen. Een genetische analyse van 25 jaar oude bloedstalen toont aan dat een van de meest verspreide subtypes van hiv rond 1969 vanuit [[Haïti]] de VS werd binnengebracht. In Haïti waarde het al 3 tot 7 jaar rond. Deze introductie in de Verenigde Staten komt mogelijk voor rekening van één persoon. Onderzoek van Rambaut en anderen uit 2007 suggereert dat het virus tien jaar eerder dan eerst was aangenomen al in de Verenigde Staten rondwaarde.<ref>Gilbert MT, Rambaut A, Wlasiuk G, Spira TJ, Pitchenik AE, Worobey M. The emergence of HIV/AIDS in the Americas and beyond. Proc Natl Acad Sci U S A. 2007 Nov 20;104(47):18566-70.</ref> Onderzoek gepubliceerd in Nature van oktober 2008 suggereert zelfs dat het aidsveroorzakende virus al een eeuw onder de mensheid verspreid is. Door het genetisch profiel van oude stammen van het virus te vergelijken met moderne varianten werd de mutatiesnelheid uitgerekend. Op basis hiervan schatten de onderzoekers de ontstaansperiode ergens tussen 1884 en 1924, vermoedelijk rond 1908.<ref>Nature, "[http://www.nature.com/news/2008/081001/full/news.2008.1143.html Tissue sample suggests HIV has been infecting humans for a century]", 1 oktober 2008</ref> De onderzoekers stellen dat deze periode samenvalt met het ontstaan van steden in Afrika, waardoor de voedingsbodem ontstond voor verdere verspreiding van het virus. Desondanks suggereert hetzelfde onderzoek dat rond 1960 slechts hooguit enkele duizenden Afrikanen met het virus geïnfecteerdbesmet geweest zijn.
=== Apen ===
=== Taboe, onverschilligheid, besmettingsvrees en discriminatie ===
Na het in 1981 bekend worden van de ziekte bij homoseksuelen in Amerika, duurde het vele jaren voordat de ernst van de ziekte bij het publiek doordrong. Er werden geen maatregelen genomen om verspreiding tegen te gaan. In die tijd was homoseksualiteit nog niet geaccepteerd en in verschillende staten van de Verenigde Staten was homoseksualiteit nog verboden.<ref>Pas in 2003 heeft het [[Hooggerechtshof van de Verenigde Staten|Amerikaans hooggerechtshof]] in [[Lawrence v. Texas]] bepaald dat een verbod op seks tussen mannen ongrondwettelijk is</ref> Velen beschouwden de ziekte als een straf van [[God (monotheïsme)|God]] voor immoreel gedrag.<ref>{{en}}[http://www.huffingtonpost.com/2014/02/28/aids-hiv-gods-punishment_n_4876381.html Fourteen Percent Of Americans Believe AIDS Might Be God’s Punishment: Survey, The Huffingtons Post], 28 februari 2014, ook cijfers voor 1992</ref> In de begintijd heersten angst en hysterie.<ref>{{en}}[http://www.salon.com/2011/06/05/aids_hysteria/ A history of AIDS hysteria], Salon.com, 5 juni 2011</ref> Aidspatiënten werden soms weggestuurd van ziekenhuizen of niet vervoerd door ziekenwagens, omdat verzorgend personeel bang was voor infectiebesmetting.<ref>{{en}}[http://www.nytimes.com/1987/07/11/us/aids-fear-spawns-ethics-debate-as-some-doctors-withhold-care.html?pagewanted=all AIDS Fear Spawns Ethics Debate As Some Doctors Withhold Care], New York Times, 11 juli 1987</ref> Bijna alle New Yorkse begrafenisondernemers weigerden aidsslachtoffers.<ref>{{en}} [http://www.nytimes.com/1987/02/13/nyregion/funerals-for-aids-victims-searching-for-sensitivity.html?pagewanted=all Funerals for AIDS victims: searching for sensitivity], New York Times, 13 februari 1987</ref><ref>{{en}}[http://www.nytimes.com/1986/05/27/us/doctors-cite-stigma-of-aids-in-declining-to-report-cases.html?pagewanted=all Doctors cite stigma of AIDS in declining to report cases], New York Times, 27 mei 1986</ref> Homoseksuele buitenlanders die de Verenigde Staten binnenkwamen, werden vaak in quarantaine gezet en gedeporteerd. Ook andere landen voerden reisbeperkingen in.<ref>{{en}}[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2621119/ Fear of Foreigners: HIV-related restrictions on entry, stay, and residence], Journal of the international AIDS society</ref> Pas twee jaar en 600 doden later werd voor het eerst op de voorpagina van [[The New York Times]] over het onderwerp gepubliceerd. Als reactie op de onverschilligheid van de overheid, organiseerde de homoseksuele gemeenschap in 1983 een eigen voorlichtingscampagne voor veilige seks en condoomgebruik. Ook het onderzoek naar aids en geneesmiddelen tegen aids hadden een lage prioriteit. De ommekeer in de mentaliteit is gekomen doordat de ziekte later ook veel meer door heteroseks en door bloedtransfusie werd overgedragen, waardoor aids in de perceptie veel minder een 'homoziekte' werd. Het publiek werd veel beter ingelicht over de infectierisicobesmettingsrisico's. Het heeft een tijd geduurd voordat de bloedbanken het gedoneerde bloed goed konden testen.<ref>How to Survive a Plague: The Inside Story of How Citizens and Science Tamed AIDS, David France. Recensie geraadpleegd: The Economist, januari 21 2017, bladzijde 66</ref>
=== Controverse rond president Thabo Mbeki ===
=== Verenigde Naties ===
[[Bestand:AIDS and HIV prevalence 2008.svg|thumb|Aids komt wereldwijd voor, maar de [[prevalentie]] verschilt van land tot land.]]
Bij de [[Wereldgezondheidsorganisatie]] wordt aids als een belangrijk probleem beschouwd, wat tot de oprichting geleid heeft van [[UNAIDS]], waarvan de Belg [[Peter Piot]] tot eind 2008 voorzitter was. Hij werd per 1 januari 2009 opgevolgd door de Malinees [[Michel Sidibé]]. Duidelijk is dat aids een wereldwijd probleem vormt en dat een land of een regio waar de infectiegraadbesmettingsgraad hoog is met grote sociale en economische problemen te maken krijgt. Aids is meer dan een ziekte. In [[Afrika (hoofdbetekenis)|Afrika]] is het ook een economische ramp, omdat het vooral jonge mensen treft.
== Oorzaak ==
Aids was in de eerste decennia na de ontdekking een ziekte, die in de meeste gevallen vrij snel een dodelijke afloop had. Hiv is een virus en kan worden overgedragen wanneer een [[slijmvlies]] of de [[bloedsomloop]] in aanraking komt met een hiv-geïnfecteerdebesmette [[lichaamsvloeistof]], zoals [[bloed (hoofdbetekenis)|bloed]], [[sperma]], [[vaginale afscheiding]], [[voorvocht]] en [[moedermelk]].
=== Hiv ===
{{Zie hoofdartikel|hiv}}
[[Bestand:Human Immunodeficency Virus - stylized rendering.jpg|thumb|Dwarsdoorsnede van het Humaan Immunodeficientie Virus (hiv)]]
Aids is een syndroom dat bij mensen meestal veroorzaakt wordt door hiv-1. Er is een stamboom van hiv-virussenaidsvirussen, daarbij wordt verschil gemaakt tussen menselijke virussen (hiv), en apenvirussen (siv, Simian Immunodeficiency Virus) en kattenvirussen (fiv, Feline Immunodeficiency Virus). De mensvirussen worden onderverdeeld in het veel voorkomende hiv-1 en het zeldzamere hiv-2, dat vooral voorkomt in West-Afrika. Een infectiebesmetting met hiv-1 is (zonder behandeling voor de meeste mensen) fataal, maar mensen die met hiv-2 geïnfecteerdbesmet zijnworden, krijgen niet altijd aids. De aapvirussen kunnen gesplitst worden in een chimpanseevirus, een roodkopmangabévirus en verschillende meerkatvirussen. De verschillen tussen deze virussen komen door verschillen in het erfelijk materiaal, [[Ribonucleïnezuur|RNA]], een stof die sterk op het [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] lijkt.
Het hiv-virusaidsvirus behoort tot de [[Retrovirus (Virologie)|retrovirussen]], waarvan het genetisch materiaal bestaat uit RNA (ribonucleïnezuur). RNA dient normaal voor de reproductie van het eigen DNA. Het retrovirus tracht via het DNA van de geïnfecteerdebesmette [[Gastheer (biologie)|gastheer]] zijn eigen erfelijk materiaal te vermenigvuldigen.
Een [[virus (biologie)|virus]] is geen cel en heeft zelf geen enzymen waarmee een stofwisseling in stand kan worden gehouden. Een virus is daardoor voor zijn vermenigvuldiging aangewezen op levende cellen. Daartoe dringt een virus levende lichaamscellen binnen en dwingt deze om nieuwe virusdeeltjes te maken die gelijk zijn aan het oorspronkelijk binnengedrongen deeltje. Het virale RNA wordt met behulp van enzymen 'vertaald' in DNA. Het virale DNA dringt binnen in het DNA van de gastheercel en zet de gastheercel aan tot het maken van viraal RNA voor hiv.
Het erfelijk materiaal van virussen is omhuld door eiwitten. Vaak kan een vaccin tegen een virus worden gemaakt door antistoffen tegen die eiwitten te laten opwekken. Helaas kunnen deze eiwitten bij het aidsvirus snel muteren, wat de bestrijding ervan moeilijker maakt. Het is vooralsnog niet mogelijk gebleken om een vaccin te maken om de productie van antistoffen te bevorderen, want die helpen maar tegen één vorm van het eiwitomhulsel. Aangezien dit eiwit mogelijk verder gemuteerd is, heeft een dergelijk vaccin geen blijvend effect. Het tweede nadeel van de snelle mutatie is dat hiv zelf niet getraceerd kan worden. De ziekte wordt dan ook vastgesteld door bloed te testen op aanwezigheid van antistoffen.
Als een vrouw met hiv zwanger is, kan haar baby geïnfecteerd met het virus besmet ter wereld komen. Vaker treedt infectiebesmetting pas na de geboorte op, bijvoorbeeld doordat de baby tijdens de bevalling veel bloed van de moeder inslikt of door borstvoeding. Wanneer een moeder [[hiv-remmer]]s slikt is de kans op overdracht zeer klein. De baby zal wel antistoffen hebben, maar die duiden in dit geval niet noodzakelijk op een infectiebesmetting met het virus.
Een virus heeft een incubatietijd, dat is de tijd tussen de infectiebesmetting en het uitbreken van de ziekte. Bij hivaids is de gemiddelde incubatietijd 9 à 10 jaar. Na deze periode kanwordt men alsdus menpas nietecht behandeldziek wordten metheeft hiv-remmersmen ziekaids. wordenDe eneerste eventueel9 aidsà 10 jaar is men krijgen''seropositief''.
=== InfectierisicoBesmettingsrisico ===
Overdracht van hivbesmetting kan plaatsvinden tijdens [[anale seks|anale]], [[geslachtsgemeenschap|vaginale]] of [[orale seks|orale]] [[Seksuele penetratie|seks]], een [[bloedtransfusie]] met geïnfecteerdbesmet bloed, het gebruik van geïnfecteerdebesmette [[injectienaalden]] en overdracht van [[moeder (hoofdbetekenis)|moeder]] op [[kind (verwantschap)|kind]] tijdens de [[zwangerschap]], [[bevalling|geboorte]] of door [[borstvoeding]].
De tabel hieronder is een weergave van het risico op infectiebesmetting met betrekking tot verschillende infectieroutesbesmettingswegen.
{| class="wikitable"
! infectieroutebesmettingsroute !! geschat gemiddeld aantal infectiesbesmettingen op 10.000 blootstellingen
|-
| bloedtransfusie || 9.000
|-
| infectiebesmetting van een kind bij geboorte uit een seropositieve moeder || 2.500
|-
| injectienaalden, intraveneus drugsgebruik || 67
|}
Het risico op infectiebesmetting neemt fors toe als er naast hiv bij een van de partners een genitale [[Ontsteking (geneeskunde)|ontsteking]] of een andere [[seksueel overdraagbare aandoening]] (soa) aanwezig is.<ref name=CochraneSTI2012>{{en}} {{cite journal|lang=nl|last=Ng|first=BE|author2=Butler, LM|author3=Horvath, T|author4=Rutherford, GW|title=Population-based biomedical sexually transmitted infection control interventions for reducing HIV infection|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=March 16, 2011|issue=3|pages=CD001220|pmid=21412869|doi=10.1002/14651858.CD001220.pub3|editor1-last=Butler|editor1-first=Lisa M}}</ref><ref name=Boily2009>{{en}} {{cite journal|author=Boily MC, Baggaley RF, Wang L, Masse B, White RG, Hayes RJ, Alary M |title=Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies|journal=The Lancet Infectious Diseases|volume=9 |issue=2|pages=118–129|date=February 2009|pmid=19179227|doi=10.1016/S1473-3099(09)70021-0}}</ref> Een genitale ontsteking verhoogt het infectierisicobesmettingsrisico met een factor vijf.<ref name=Boily2009/> Andere soa's, zoals [[gonorroe]], [[chlamydiasis|chlamydia]], [[trichomoniasis]], en [[bacteriële vaginose]], worden door onderzoekers in verband gebracht met een minder grote verhoging van het infectierisicobesmettingsrisico.<ref name=Dosekun2010>{{en}} {{cite journal|last=Dosekun|first=O|author2=Fox, J|title=An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission|journal=Current Opinion in HIV and AIDS|date=July 2010|volume=5|issue=4|pages=291–7|pmid=20543603|doi=10.1097/COH.0b013e32833a88a3}}</ref>
=== Symptomen ===
== Aids en het immuunsysteem ==
Men dacht dat hivhet aidsvirus in het [[bloed (hoofdbetekenis)|bloed]] rondzweefde, dat is echter niet het geval. Slechts 2% van hivhet aidsvirus bevindt zich in het bloed, de overige 98% zit in de [[lymfeklier]]en.
=== T4-cellen ===
Een symptoom van aids is een verminderde werking van het [[immuunsysteem]], dat komt doordat hiv een klein deel van de T-lymfocyten geïnfecteerdbesmet, namelijk de T4-cellen, ook wel CD4-cellen genoemd. Deze kunnen hun 'beroep' dus niet meer uitoefenen, ze doden de cellen die geïnfecteerd zijn met hivhet aidsvirus niet meer.
Er wordt maar een klein deel van de T-[[lymfocyt]]en geïnfecteerdbesmet en toch richt hivhet aidsvirus een enorme schade aan. Dit komt waarschijnlijk doordat de eiwitten van hivhet aidsvirus zich hechten aan de cellen die hiv aanvallen. Deze worden dan door de cytotoxische [[T-cel|T-lymfocyten]] aangezien als geïnfecteerde cellen (terwijl ze dat niet zijn) en worden gedood.
Hiv infecteertbesmet niet alleen [[Killer T-cel|cytotoxische T-lymfocyten]] en [[T-helpercel|helper-T-lymfocyten]], maar ook macrofagen. De [[Macrofaag|macrofagen]] kunnen dan geen micro-organismen meer doden.
=== Onderzoek ===
De eerste immunologische studies werden gedaan in 1981. In 1980 was men al in staat om de T4-cellen te traceren in het bloed. Er werd een verlies van de T4-cellen geconstateerd, wat de onderzoekers zagen als een aanwijzing voor de verwoestende werking van hivhet aidsvirus in het afweersysteem. Pas in 1984 werd duidelijk dat de T4-cel zelf de receptor, de ontvanger van hivhet aidsvirus was.
Mensen hebben een voorraad van tweehonderd miljoen T4-cellen. Als iemand geïnfecteerdbesmet is met hivhet aidsvirus, heeft die persoon ongeveer een miljard T4-cellen in zijn of haar lichaam zitten, die geïnfecteerdbesmet zijn met hivhet aidsvirus. Als het afweersysteem zijn werk goed doet, worden er dus iedere dag een miljard T4-cellen vervangen. Zo wordt het afweersysteem dag in dag uit zwaar op de proef gesteld. Op een gegeven moment kan het afweersysteem het niet meer bijbenen en 'sterven' er iedere dag meer T4-cellen dan er bijgemaakt worden. Hoe de T4-cellen verdwijnen is niet helemaal duidelijk. Er zijn twee theorieën voor: of het afweersysteem heeft bepaalde killercellen die geïnfecteerde T4-cellen doden voordat het virus kans heeft gezien om naar buiten te komen, of de cellen gaan kapot nadat het virus zich heeft vermenigvuldigd.
=== Immuniteit ===
=== Condoomgebruik ===
[[Bestand:Indonesie aidsvoorlichting.JPG|thumb|300px|right|Aidsvoorlichting in Indonesië]]
Het gebruik van een [[condoom]] maakt de kans op infectiebesmetting door hivaids veel kleiner. De kans op infectiebesmetting blijft echter aanwezig, zoals ook zwangerschappen bij het gebruik van condooms niet uitgesloten zijn. Bij zeer massaal, langdurig en zorgvuldig condoomgebruik wordt het aantal infectiesbesmettingen uiteindelijk zo laag dat de [[epidemie]] uitwoedt. Het bevorderen van het gebruik van condooms in onder andere [[Derde wereld|derdewereldlanden]] is een middel om ervoor te zorgen dat aids en hiv zich minder verspreidtverspreiden.
=== PrEP ===
Een relatief nieuwe toepassing van hiv-remmers is het zogenaamde [[PrEP]], ofwel pre exposure prophylaxis. Dit houdt in dat hiv-negatieven die een verhoogd risico op infectie lopen preventief hiv-medicatie nemen om de kans op infectie te verkleinen. De effectiviteit hiervan is bij correct gebruik (therapietrouw is evenals bij hiv-behandeling van groot belang) meer dan 90%.
=== Orthodox-christelijk standpunt ===
De [[Orthodox-protestantisme|orthodox-christelijke]] benaderingswijze om hivaids te beperken is ingebed in een breder [[ethiek|ethisch]] kader waarin onder meer wordt aangespoord geen seksuele omgang voor het [[huwelijk]] te hebben en geen seksuele omgang buiten het huwelijk.
Exclusieve en wederzijdse trouw aan de (al dan niet huwelijkse) partner is een effectieve maatregel tegen infectiebesmetting met hiv.
Er is dan geen mogelijkheid van seksuele [[infectie]] tenzij een van de partners via naalden (bijvoorbeeld door [[intraveneus]] druggebruik, of via een [[bloedtransfusie]] in landen met minder veilige bloedvoorraden) geïnfecteerdbesmet is geraakt.
=== Actuele situatie ===
Tegen hiv bestaat geen [[vaccin]] en er zijn geen medicijnen die hivaids kunnen genezen. Er zijn wel medicijnen die de replicatie van het virus remmen, de zogeheten [[hiv-remmer]]s. De huidige behandeling van hivaids bestaat uit een combinatie van meerdere van deze [[hiv-remmers]]aidsremmers, die HAART (highly active anti-retroviral therapy) wordt genoemd. Deze therapie is zeer effectief, zodat in de westerse wereld de levensverwachting van hiv-positieve patiënten tegenwoordig de normale levensverwachting benadert. Een hiv-infectiebesmetting is hierdoor veranderd in een chronische ziekte.
In veel derdewereldlanden en met name in zuidelijk Afrika, waar de ziekte de grootste ravage aanricht, zijn [[hiv-remmers]]aidsremmers echter zeer moeilijk verkrijgbaar en vaak onbetaalbaar. De [[farmaceutische industrie]] heeft onder druk van de [[politiek]] en hiv-organisatiesaidsorganisaties de prijzen voor haar [[hiv-remmers]]aidsremmers wel verlaagd, maar daarmee wordt de therapie nog niet voor alle mensen betaalbaar en zijn de logistieke problemen ook niet opgelost.
Het succes van de behandeling van hiv heeft ertoe geleid dat het beeld van hiv is veranderd. Mensen zijn minder bang om hiv op te lopen en vertonen daardoor vaker risicogedrag. De laatste jaren wordt in westerse landen een duidelijke stijging gezien in het aantal nieuwe hiv-infectiesbesmettingen en andere soa's. Eind 2007 waren wereldwijd 33 miljoen mensen geïnfecteerd met hiv, waarvan 22 miljoen in zuidelijk Afrika. Dat jaar stierven ongeveer 2 miljoen mensen aan de gevolgen van hiv.<ref>[http://data.unaids.org/pub/GlobalReport/2008/jc1510_2008_global_report_pp211_234_en.pdf Global Report on Aid], UNAIDS, 2008</ref>
Volgens het jaarrapport van UNAIDS in 2009 liepen in 1996, toen het aantal nieuwe infectiesbesmettingen een hoogtepunt bereikte, 3,5 miljoen mensen een nieuwe hiv-infectiebesmetting op.<ref>[http://data.unaids.org/pub/Report/2010/2009_annual_report_en.pdf UNAIDS Annual Report 2009], juni 2010, pagina 6</ref> Dat komt overeen met circa 1 nieuwe infectiesbesmetting per 9 seconden. In Nederland raken elke week twee à drie mensen geïnfecteerd met hiv. Volgens het rapport van de HIV Monitor Nederland van november 2008 zijn er nu 14.960 mensen in Nederland geïnfecteerd met het virus.<ref>http://www.hiv-monitoring.nl/_site1134/images/SHM_Report20081.pdf{{dode link|datum=augustus 2017 |bot=InternetArchiveBot }}</ref> In Nederland zijn in 2007 66 mensen overleden aan de gevolgen van aids.<ref>[http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/gezondheid-welzijn/publicaties/artikelen/archief/2008/2008-2614-wm.htm CBS - Ruim 4300 aidsdoden sinds 1983 - Webmagazine<!-- Botmatig gegenereerde titel -->]</ref>
== Bekende personen die zijn overleden aan aids ==
* [[Keith Haring]] (1958-1990), Amerikaans graffiti-kunstenaar
* [[Frans Kellendonk]] (1951-1990), Nederlands romanschrijver
* [[Tom Fogerty]] (1941-1990), Amerikaans gitarist van rockband [[Creedence Clearwater Revival]], overleden als gevolg van een bloedtransfusie met geïnfecteerdbesmet bloed
* [[Ryan White]] (1971-1990), Amerikaans aidsactivist
* [[Brad Davis (acteur)|Brad Davis]] (1949-1991), Amerikaans acteur
* [[Freddie Mercury]] (1946-1991), Brits zanger van rockband [[Queen (hoofdbetekenis)|Queen]]
* [[Anthony Perkins]] (1932-1992), Amerikaans acteur
* [[Isaac Asimov]] (1920-1992), Russisch-Amerikaans sciencefictionschrijver, overleden als gevolg van een bloedtransfusie met geïnfecteerdbesmet bloed
* [[Paul Jabara]] (1948-1992), Amerikaans songwriter, acteur en zanger
* [[René Klijn]] (1962-1993), Nederlands zanger
* [[Arthur Ashe]] (1943-1993), Amerikaans tennisser, overleden als gevolg van bloedtransfusie(s) met geïnfecteerdbesmet bloed
* [[Roedolf Noerejev]] (1938-1993), Russisch balletdanser
* [[Dan Hartman]] (1950-1994), Amerikaans zanger en componist
| 