Wikipedia

Mesolithicum: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Geen bewerkingssamenvatting
opnieuw gerangschikt
Regel 1:
{{Zijbalk drieperiodensysteem}}
Het '''mesolithicum''' (midden[[steentijd]]) is een cultuurperiode die in Europa begintbegon na het aflopen van de laatste [[Weichselien|laatste ijstijd]] ca. [[10e millennium v.Chr.|10.500 v.Chr.]]. en eindigtZe wanneereindigde eentoen samenlevingmen overschakeltoverschakelde op landbouw en veeteelt, en tal van nieuwe technologieën ontwikkeltontwikkelde of overneemtovernam die tezamen als [[neolithicum]] benoemd worden.
 
== Definitie ==
Jagen, vissen en verzamelen waren de middelen van bestaan van de mensen in mesolithische culturen, die doorgaans als rondtrekkende [[jager-verzamelaar]]s leefden; nederzettingen zijn zeldzaam en meestal tijdelijk. Vondsten uit het mesolithicum tonen aan dat steenbewerkingstechnieken verfijnder werden en dat magisch-religieuze gebruiken veelvuldiger voorkwamen.▼
 
Het einde van het paleolithicum wordt niet gedefinieerd door een verandering in de cultuur maar door het einde van de ijstijd. De term "mesolithicum" wordt daarom bij voorkeur niet gebruikt voor die gebieden waar de ijstijden geen grote invloed hadden, zoals Zuid- en Zuidoost-[[Europa (werelddeel)|Europa]] of [[Zuid-Azië]]. In die gebieden spreekt men liever van het [[epipaleolithicum]] aangezien een zinnig criterium voor de overgang van [[paleolithicum]] naar mesolithicum ontbreekt. Sommige archeologen zien het mesolithicum dan ook slechts als een voortzetting van het paleolithicum. Voor [[Oost-Azië]] wordt de term minder gebruikt. In Chinahet zietNabije menOosten eenvolgde zeerhet geleidelijke overgang van een paleolithische samenleving naar een neolithische, en spreekt men eerder van een "vroeg-neolithicum". Ookvrij insnel [[Sub-Sahara|Sub-Sahara-Afrika]]op spreekthet men nieteinde van een mesolithicum maar valt de periode onder de veel ruimer gedefinieerde [[Later Stone Age]]ijstijd.<!--ik geloof:Het Laterepipaleolithicum Stoneis Agedaar =om Latedie Stonereden Ageslechts =lokaal "late steentijd", maar ik waag me er nietgedefinieerd. aan-->
 
Voor [[Oost-Azië]] wordt de term minder gebruikt. In China ziet men een zeer geleidelijke overgang van een paleolithische samenleving naar een neolithische, en spreekt men eerder van een "vroeg-neolithicum". Ook in [[Sub-Sahara|Sub-Sahara-Afrika]] spreekt men niet van een mesolithicum maar valt de periode onder de veel ruimer gedefinieerde [[Later Stone Age]].<!--ik geloof: Later Stone Age = Late Stone Age = "late steentijd", maar ik waag me er niet aan-->
Het Europese mesolithicum begint en eindigt niet overal tegelijkertijd; de landbouw verspreidde zich geleidelijk over Europa. In het Nabije Oosten volgde de [[neolithische revolutie]] vrij snel op het einde van de ijstijd; het mesolithicum of epipaleolithicum is daar om die reden slechts lokaal gedefinieerd. In Nederland zijn bij archeologisch onderzoek sporen van mesolithische culturen gevonden bij onder andere [[Swifterbantcultuur|Swifterbant]] en het [[Hoetmansmeer]]. Ook de [[kano van Pesse]] en het [[Mannetje van Willemstad]] zijn een product van het mesolithicum. ▼
 
== Zie ookCultuur ==▼
In het zuiden van [[Scandinavië]] konden mesolithische culturen door de overvloed aan vis en wild duizenden jaren naast neolithische culturen voortbestaan. De [[Fosna-Hensbackacultuur]] (ca. [[9e millennium v.Chr.|8300-7300 v.Chr.]]) in Zweden en Noorwegen maakte de overgang van paleolithicum naar mesolithicum en werd opgevolgd door de [[Nøstvet- en Lihultcultuur]]. Meer naar het zuiden, vooral in Denemarken en het zuiden van Zweden, volgden de [[Maglemosecultuur]] (vanaf ca. [[8e millennium v.Chr.|7500 v.Chr.]], verspreid over een groot deel van noordelijk Europa), de [[Kongemosecultuur]] en de al [[Subneolithicum|subneolithische]] [[Ertebøllecultuur]] elkaar op. Tussen [[4e millennium v.Chr.|4000 en 3200 v.Chr.]] namen de neolithische [[trechterbekercultuur]] en de nog grotendeels mesolithische [[pitted-warecultuur]] hun plaats in. ▼
 
▲Jagen, vissen en verzamelen waren de middelen van bestaan van de mensen in mesolithische culturen, die doorgaans als rondtrekkende [[jager-verzamelaar]]s leefden;. nederzettingenNederzettingen zijnwaren zeldzaam en meestal tijdelijk. Vondsten uit het mesolithicum tonen aan dat steenbewerkingstechnieken verfijnder werden en dat magisch-religieuze gebruiken veelvuldiger voorkwamen.
In Noordoost-Europa en aangrenzend Siberië drong door klimatologische omstandigheden het neolithicum slechts beperkt door en volhardde de mesolithische of subneolithische leefwijze tot aan het begin van de bronstijd.▼
▲Het Europese mesolithicum begint en eindigt niet overal tegelijkertijd; de landbouw verspreidde zich geleidelijk over Europa. In het Nabije Oosten volgde de [[neolithische revolutie]] vrij snel op het einde van de ijstijd; het mesolithicum of epipaleolithicum is daar om die reden slechts lokaal gedefinieerd. In Nederland zijn bij archeologisch onderzoek sporen van mesolithische culturen gevonden bij onder andere [[Swifterbantcultuur|Swifterbant]] en het [[Hoetmansmeer]]. Ook de [[kano van Pesse]] en het [[Mannetje van Willemstad]] zijn een product van het mesolithicum.
 
==Scandinavië==
 
▲In het zuiden van [[Scandinavië]] konden mesolithische culturen door de overvloed aan vis en wild duizenden jaren naast neolithische culturen voortbestaan. De [[Fosna-Hensbackacultuur]] (ca. [[9e millennium v.Chr.|8300-7300 v.Chr.]]) in Zweden en Noorwegen maakte de overgang van paleolithicum naar mesolithicum en werd opgevolgd door de [[Nøstvet- en Lihultcultuur]]. Meer naar het zuiden, vooral in Denemarken en het zuiden van Zweden, volgden de [[Maglemosecultuur]] (vanaf ca. [[8e millennium v.Chr.|7500 v.Chr.]], verspreid over een groot deel van noordelijk Europa), de [[Kongemosecultuur]] en de al [[Subneolithicum|subneolithische]] [[Ertebøllecultuur]] elkaar op. Tussen [[4e millennium v.Chr.|4000 en 3200 v.Chr.]] namen de neolithische [[trechterbekercultuur]] en de nog grotendeels mesolithische [[pitted-warecultuur]] hun plaats in.
 
== Overgang naar het neolithicum ==
 
Het Europese mesolithicum eindigde niet overal tegelijkertijd. De landbouw verspreidde zich geleidelijk over Europa. In Noord-Europa konden mesolithische culturen door de overvloed aan vis en wild duizenden jaren naast neolithische culturen voortbestaan, zoals de [[Ertebøllecultuur]] naast nederzettingen van de neolithische [[trechterbekercultuur]].
 
▲In Noordoost-Europa en aangrenzend Siberië drong door klimatologische omstandigheden het neolithicum slechts beperkt door en volharddevolhardden de mesolithische of subneolithische leefwijze[[Kamkeramiekcultuur|kamkeramiekculturen]] tot aan het begin van de [[bronstijd]].
 
==Afbeeldingen==
<center><gallery caption="Graf van Théviec - Museum van Toulouse">
Bestand:Sépulture de Teviec Global.jpg
Regel 18 ⟶ 30:
Bestand:Téviec_Crane_Profil_Droit_II.jpg
</gallery></center>
 
▲== Zie ook ==
* [[Prehistorie]]
* [[Epipaleolithicum]]
 
{{Commonscat|Mesolithic|Mesolithicum}}
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Mesolithicum"