Consumentenprijsindex: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 5:
De consumentenprijsindex heeft betrekking op goederen en diensten die in [[Nederland]] door een gemiddeld huishouden in een basisjaar voor consumptie zijn aangeschaft. Het pakket goederen en diensten wat gebruikt wordt voor het meten van de prijsontwikkeling wordt ook wel (boodschappen)mandje genoemd. Inhoud van dit mandje bestaat onder andere uit voedingsmiddelen, duurzame consumptiegoederen, huur, school en collegegeld, energiekosten, onroerendzaakbelasting en motorrijtuigenbelasting. Wat niet meetelt bij de berekening van de CPI zijn de inkomstenbelasting en sociale premies.
 
De CPI geeftvan een maand is het prijsniveau weerper maand van het mandje ten opzichte van dehet gemiddelde prijsprijsniveau in een bepaald jaar: het zogenoemde basisjaar. DeTegenwoordig, uitgavenin van2018, huishoudensis kunnendit 2015. Deze gemiddelde prijs in de2015 loopwordt op 100 gesteld. De korte aanduiding hiervan is "2015 = 100".<ref>https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83131ned/table</ref> Vaak wordt het gemiddelde bekeken van de tijdCPI veranderen.van Ook12 kanopeenvolgende maanden (niet noodzakelijk een veranderingkalenderjaar). inVoor hetjanuari welvaartsniveaut/m eendecember ander2015 aankooppatroonis totdit gevolguiteraard hebben100. WanneerAls hetmaat mandjevoor de inflatie in een periode van 12 maanden wordt soms de CPI nietvan meereen aansluitmaand bijgedeeld hetdoor bestedingspatroonde CPI van de12 consument,maanden kiesteerder. hetDit CBSgeeft een recenterfactor basisjaar(bijv. Dat1,014), heetwaarbij een basisverleggingpercentage stijging hoort (in dit geval 1,4%). Een andere methode is de gemiddelde CPI van 12 maanden te delen door de gemiddelde CPI van de daaraan voorafgaande 12 maanden.
 
De uitgaven van huishoudens kunnen in de loop van de tijd veranderen. Ook kan een verandering in het welvaartsniveau een ander aankooppatroon tot gevolg hebben. Wanneer het mandje van de CPI niet meer aansluit bij het bestedingspatroon van de consument, kiest het CBS een recenter basisjaar. Dat heet een basisverlegging.
 
In de "afgeleide" consumentenprijsindices is het effect van veranderingen in de tarieven van productgebonden belastingen (bijvoorbeeld BTW en accijns) en subsidies en van de consumptiegebonden belastingen uit de prijsontwikkeling verwijderd.