Krim: verschil tussen versies

De '''Krim''' ([[Krim-Tataars]]: ''Qırım'', 'Mijn heuvel', [[Oekraïens]]: Крим - ''Krym'', [[Russisch]]: Крым - ''Krym'') is een [[schiereiland]] in de [[Zwarte Zee|Zwarte Zee]] en de [[Zee van Azov]]. De oppervlakte is 27.000 km² en in 2001 was het aantal inwoners 2.413.228.<ref>[http://www.statoids.com/uua.html Census 05-12-2001 (Krimrepubliek+Sebastopol)]</ref> Op de Krim ligt de (Autonome) Republiek van de Krim met als hoofdstad [[Simferopol]] en de belangrijkste havenplaats is [[Sebastopol|Sebastopol]] aan de Zwarte Zee, die geen onderdeel is van de Krimrepubliek. De Krim valt sinds februari 2014 [[de facto]] onder Russisch gezag (met uitzondering van het door [[Oekraïne]] geregeerde deel van de [[Schoorwal van Arabat]]), maar is volgens het merendeel van de [[Verenigde Naties|VN-lidstaten]] (waaronder Oekraïne) nog steeds Oekraïens grondgebied<ref>[[Resolutie 68/262 Algemene Vergadering Verenigde Naties]]</ref>.

Rusland en Turkije leverden nog een eeuw lang slag om het schiereiland. Het beruchtste conflict was de [[Krimoorlog]] (1853-1856), waarbij Turkije steun kreeg van [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] en het [[Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland|Verenigd Koninkrijk]] en later ook [[Koninkrijk Sardinië|Piëmont-Sardinië]].

Na de [[Oktoberrevolutie|Oktoberrevolutie]] in 1917 riep een etnische Krim-Tataarse regering op 13 december 1917 de [[Volksrepubliek van de Krim]] uit. De republiek wist zijn onafhankelijkheid niet lang te behouden en werd op januari 1918 door de [[Bolsjewiek|bolsjewiekse]] troepen geannexeerd. Door het ''Centrale Uitvoerend Comité van Taurida'' in [[Simferopol]] werd 19-21 maart 1918 de [[Taurida Socialistische Sovjetrepubliek]] opgericht, die de Krim en de omliggende gebieden van het voormalige Gouvernement Taurida omvatte. Al snel werd deze echter door Krim-Tataarse en Oekraïense troepen omvergeworpen.

Hoewel er op 20 januari 1991 een referendum werd gehouden waarin de bewoners van de Krim zich hadden uitgesproken om een autonome republiek binnen de Sovjet-Unie te worden, bleef de Krim bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 toch deel van Oekraïne. De [[oblast]] werd echter omgevormd tot de [[Autonome Republiek de Krim]]. Op [[6 mei]] [[1992|1992]] besloot het parlement van de Krim dat zij autonoom wetten voor het schiereiland te kunnen maken. Op [[21 april]] [[1994]] eiste de Hoge Raad van Oekraïne om dit besluit terug te draaien en gaf daarvoor een ultimatum tot [[30 mei]] [[1994]].

Er ontstonden tot 1995 steeds opnieuw weer harde conflicten tussen Oekraïne en Rusland. Behalve de opsplitsing van de [[Zwarte Zeevloot]] ging het vooral ook om de nationaliteit van het schiereiland. Dankzij het Russisch-Oekraïense vriendschapsverdrag konden de scherpe kanten in de onderlinge verhouding aanzienlijk verzacht worden. Rusland heeft sindsdien een deel van de militaire haven in [[Sebastopol|Sebastopol]] ten behoeve van zijn Zwarte Zeevloot [[pacht|gepacht]]. Gespannen onderlinge verhoudingen kwamen echter al regelmatig voor en het verloop van de grens door de [[Straat van Kertsj]] was ook nog steeds omstreden.