Hortus Haren: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
→Geschiedenis: aanpassing, links |
||
Regel 19:
== Geschiedenis ==
Hortus Botanicus Haren
In 1626 vestigde de apotheker [[Henricus Munting]] zich in Groningen na jaren reizen door Europa
In 1642 bood Henricus Munting de tuin aan de Staten van Stad en Lande om deze in stand te houden voor de Academie en de inwoners van [[Groningen (stad)|Groningen]]. Op deze manier kreeg de Universiteit een plantentuin. Munting werd benoemd tot provinciaal botanicus met leeropdracht. De eerste catalogus van de tuin werd in 1646 uitgegeven en bevatte namen van planten uit alle werelddelen. In 1654 werd Munting hoogleraar in de botanie - de eerste hoogleraar plantkunde in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Het was moeilijk alle planten - vooral de planten uit warmere streken - in leven te houden. Door de Staten werd daarom in 1656 geld beschikbaar gesteld voor een reconditorium, een verwarmde kas, een soort oranjerie. Hierin bloeide in 1675 voor het eerst de [[Agave (geslacht)|''Agave'']], een primeur in de Republiek.
Nog steeds had de familie Munting de zorg voor de tuin. De Provincie kocht de tuin op 29 januari 1691, sindsdien was de tuin overheidsbezit. Hoogleraren volgden elkaar op, zij woonden in het huis in de Rozenstraat en verrichtten nog jarenlang zelf veel tuinwerk. Pas in 1672 kwam de eerste hortulanus die in 1768 een woning op het terrein kreeg. Aan het eind van de 18e eeuw werd het personeel verder uitgebreid. In de 18e en 19e eeuw werden kassen gebouwd, zaden en planten gekocht en uitgewisseld en sinds 1856 werden zaadlijsten uitgegeven. Daarnaast werden er planten verzameld in de eigen provincie en omgeving en werden er contacten onderhouden met andere botanische tuinen. Op 22 april 1899 werd een nieuw botanisch laboratorium geopend, grenzend aan het oude Hortushuis.▼
In 1917 wordt het landgoed de Wolf, circa 12,5 hectare groot, aangekocht. In 1920 werd een tuin voor de genetica aangelegd (deze is verdwenen toen daar het Biologisch Centrum werd gebouwd). Aan het eind van de jaren twintig werd de aanplant van het terrein ter hand genomen. Na de oorlog werd Hortus de Wolf snel tot wat zij nu is; eerst de wilde plantentuin ook de Laarmantuin genoemd, in 1966 was de grote tropische kas klaar (zij is thans vervangen door een kleinere kas) en werd de plantencollectie uit de Rozenstraat naar Haren overgebracht, de rotstuin en de waterpartijen werden aangelegd. In de Laarmantuin groeien veel planten die op de rode lijst staan, de lijst met bedreigde inheemse wilde plantensoorten. De Laarmantuin is dan ook opgenomen in de SNP, de Stichting Nationale Plantencollectie. Door aankopen van aangrenzende terreinen bereikte de Hortus zijn huidige oppervlakte van 20 hectare. ▼
Na het overlijden van Henricus Munting in 1658, werd hij opgevolgd door zijn zoon [[Abraham Munting|Abraham]] die al enige jaren zijn adjunct was. Abraham publiceerde het boek "Waarre oeffening der planten" waarin veel over het kweken van planten werd vermeld kennis die uit eigen ervaring was verworven.
“In de hemel is het paradijs, op aarde zijn Hangzhou en Suzhou”. Het is waar dat Suzhou, een plaats niet ver van Shanghai, de mooiste tuinen van China heeft. In 1995 opende HM Koningin Beatrix Het Verborgen Rijk van Ming. De fameuze stadstuinarchitect van Shanghai, Professor Le Wei Zhong, heeft de Chinese tuin ontworpen. De materialen voor de Chinese tuin zijn authentiek en uit China verscheept en gebouwd door Chinese vakmensen. De Chinese tuin is uniek in Europa, een dergelijke tuin is buiten China alleen nog in Canada en Australië te vinden. ▼
▲Een zoon van Abraham, [[Albert Munting]] volgde zijn vader na diens overlijden op in 1683. Nog steeds had de familie Munting de zorg voor de tuin. De Provincie kocht de tuin op 29 januari 1691, sindsdien was de tuin overheidsbezit. Hoogleraren volgden elkaar op, zij woonden in het huis in de Rozenstraat en verrichtten nog jarenlang zelf veel tuinwerk. Pas in 1672 kwam de eerste [[hortulanus]] die in 1768 een woning op het terrein kreeg. Aan het eind van de 18e eeuw werd het personeel verder uitgebreid.
; Kassen:
In de 18e en 19e eeuw werden kassen gebouwd, zaden en planten gekocht en uitgewisseld en sinds 1856 werden zaadlijsten uitgegeven. Daarnaast werden er planten verzameld in de eigen provincie en omgeving en werden er contacten onderhouden met andere botanische tuinen. Op 22 april 1899 werd een nieuw botanisch laboratorium geopend, grenzend aan het oude Hortushuis.
; Laarmantuin, "tropische" kas:
▲In 1917 wordt het landgoed [['t Huis de Wolf]], circa 12,5 hectare groot, aangekocht. In 1920 werd een tuin voor de genetica aangelegd (deze is verdwenen toen daar het Biologisch Centrum werd gebouwd). Aan het eind van de jaren twintig werd de aanplant van het terrein ter hand genomen. Na de oorlog werd Hortus de Wolf snel tot wat zij nu is; eerst de wilde plantentuin ook de Laarmantuin genoemd, in 1966 was de grote tropische kas klaar (zij is thans vervangen door een kleinere kas) en werd de plantencollectie uit de Rozenstraat naar Haren overgebracht, de rotstuin en de waterpartijen werden aangelegd. In de Laarmantuin groeien veel planten die op de [[Nederlandse Rode Lijst 2012 (planten)|rode lijst]] staan, de lijst met bedreigde inheemse wilde plantensoorten. De Laarmantuin is dan ook opgenomen in de SNP, de Stichting Nationale Plantencollectie. Door aankopen van aangrenzende terreinen bereikte de Hortus zijn huidige oppervlakte van 20 hectare.
; Chinese tuin:
▲
; Hondsrugtuin:
In 2017 is de Hondsrugtuin geopend. De eerste twee jaren moet de grond van de tuin zich “zetten”. Daarna zullen de pioniersplanten vanzelf verdwijnen. Van de ingezaaide plantensoorten ontkiemden medio 2017 de Margriet, boterbloem, wilde betram, brunel, dagkoekoeksbloem, duizendblad, rolklaver, diverse grassensoorten en de grote tijm. Ook de heide loopt uit. Een gedeelte van de Hondsrugtuin zal bestaan uit planten die vlak na de ijstijden voorkwamen, zoals Zweedse kornoelje en Noords walstro. Uiteindelijk moet de flora een weerspiegeling worden van het oorspronkelijke Hondsruglandschap uit de periode voor de ruilverkavelingen en het gebruik van kunstmest.
; Vlinder- en bijentuin:
Met de aanleg van een grote vlinder- en bijentuin is in het voorjaar 2018 begonnen. Het zal een biotoop worden voor de vlinder en de bij, met luwte, beschutting, plekken voor overwintering en waar waardplanten en drachtplanten te vinden zijn. Veel insectensoorten zijn erg kieskeurig en gebruiken maar een of enkele plantensoorten voor voedsel en voortplanting. Met de in te zaaien inheemse en uitheemse plantensoorten wordt hieraan tegemoet gekomen en levert het een bijdrage aan de biodiversiteit.
| |||