Schildmeer: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 30:
Het Schildmeer is van oorsprong een [[meerstal]] dat in een [[hoogveen]]gebied lag en verbonden was met het [[Schildmaar]] (ook wel ''Schiltmaar'' of ''de Schilt''), dat rond 1870 werd vergraven tot het Afwateringskanaal van Duurswold. Deze meerstal was wel kleiner dan het huidige meer. Door de overwegende zuidwestenwind kalfden de oevers steeds verder af en ontstond een in zuidwest-noordoostelijke richting georiënteerd meer. Mogelijk werd dit proces nog versneld door [[vervening|veenafgravingen]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.noorderbreedte.nl/pdf/93109.pdf|paginas=p. 30|titel=Noorderbreedte Exkursie: Duurswold|auteur=Huig, P. & J. Lobstein|jaar=1993|werk=[[Noorderbreedte (tijdschrift)|Noorderbreedte]]|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20140924042429/http://www.noorderbreedte.nl/pdf/93109.pdf|archiefdatum=2014-09-24}}</ref> De oorspronkelijke ontginning van dit veengebied gebeurde vanaf de dorpenrij [[Siddeburen]], [[Schildwolde]], [[Hellum]]. Het grondgebied van de dorpen zetten zich aan de andere zijde van het meer voort, wat blijkt de uit de sloten aan beide zijden van het meer die in elkaars verlengde lagen. Ook komt het tot uitdrukking in de naam 't Over Schildt voor de polder ten westen van het meer en in de dorpsnaam [[Overschild (dorp)|Overschild]].<ref>Meindert Schroor, Jan Meijering: Golden Raand, Landschappen van Groningen. Assen 2007 ISBN 9789077548233. blz. 221</ref> Omdat de strokenverkaveling zich doorzet aan beide zijden van het meer en zich daar dus niks van aan lijkt te trekken, is wel gesteld dat het meer moet zijn ontstaan na de verkaveling, tussen de 10e en 12e eeuw.<ref>{{Citeer web|url=http://www.noorderbreedte.nl/pdf/97115.pdf|titel=De Wolden: Landschap tussen Fivel en Siep|auteur=Klaas Wildeman|jaar=1997|werk=Noorderbreedte|paginas=p. 42}}</ref>
 
In het zuidwesten van het meer ontstond in de 18e eeuw het ''Kleijne Schilt'', een inham naar het zuidwesten, waarin het eilandje Vossebult lag. Tegenwoordig vormt dit deel onderdeel van een natuurgebied. Aan westzijde, tegenover Steendam, loopt de oever van het meer uit in een punt, die al rond 1750 [[Tetjehorn]] (Gronings: ''Taitjehörn'' of ''Taitjemui's hörn'') werd genoemd. Volgens de sage was Taitjemui een vrouwelijke zeerover, die de scheepsbemanning vermoordde en zich van de lading meester maakte.<ref>K. ter Laan, ''Groniger volksleven: Verhalende folklore'', 1959, p. 41.</ref>
 
Rond het meer liggen fietspaden die deel uitmaken van het rondje Schildmeer. Hiervoor is er in 2009 over het afwateringskanaal van Duurswold, bij het gemaal ''Sans Souci'' een hoge houten fietsbrug ''Schildjer Tilbat''<ref>Gronings [[til]] = houten brug; bat = houten plank; smalle houten brug; tilbat = houten bruggetje met leuning. Zie [[Woordenboek der Nederlandsche Taal|WNT]] [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M068457 til] (1942) en [http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M005402.re.1 bat] (1895)</ref> gebouwd. Aan de zuidzijde van het meer loopt de [[Internationale Dollardroute]]. Deze route bereikt bij de Heerenhuisweg de oever en volgt deze tot Steendam. De Heerenhuisweg en gemaal ''Sans Souci'' zijn genoemd naar het herenhuis ''Sans Souci'' dat [[Lodewijk Hendrik Wijchgel]] in 1820 aan het meer bouwde (aan het einde van de Heerenhuisweg) en dat in 1952 werd afgebroken.