|
[[File:Monument melkstaking. April Mei 1943. In Suameer.JPG|thumb|Monument melkstaking April/Mei 1943 Suameer Frl.]]
[[File:Oorlogsmonument Meistaking Appelbergen.JPG|thumb|Oorlogsmonument Meistaking Appelbergen]]
De '''April-meistaking''' (ook bekend als de ''melkstaking'' of ''mijnstaking'') was een [[staking]] in [[1943]] in [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] tegen de gedwongen [[arbeidsinzet]] tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]].
==Aanleiding==
[[File:Bekendmaking 29-4-1943 krijgsgevangenschap oud-militairen.jpg|thumb|Bekendmaking van het krijgsgevangenschap op de voorpagina]]
De aanleiding voor de spontane landelijke staking was de bekendmaking (proclamatie) op 29 april 1943 dat Nederlandse oud-militairen (die gevochten hadden in 1940) zich moesten melden om te gaan werken in Duitsland (voor de Arbeidseinsatz). Door de vele Duitse doden tijden de Slag[[slag om Stalingrad,]] waren extra mankrachten nodig om de Duitse oorlogsindustrie draaiende te houden. Nederlanders die weigerden te werken in Duitsland konden op 'den strengsten maatregelen' rekenen. Dat was geen loze belofte. Na en tijdens de staking die tot 3 mei 1943 duurde, vielen tweehonderd doden als gevolg van standrechtelijke executies en uitputting in strafkampen.
De staking begon in machinefabriek Stork in Hengelo en verspreidde zich razendsnel over heel Nederland. Meer dan 500.000 mensen legden uiteindelijk het werk neer. Alleen de grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Den Haag deden niet mee. De April-meistaking staat ook bekend als Melkstaking (omdat de boeren als protest hun melk over de weilanden uitstrooiden) of Mijnstaking (veel Limburgse mijnwerkers gingen de mijnen niet meer in).
==StakingsgebiedStaking==
De staking begon op donderdag 29 april 1943 bij [[Stork (bedrijf)|Machinefabriek Gebr. Stork & Co]] in [[Hengelo (Overijssel)|Hengelo (Ov.)]] in Overijssel en verspreidde zich razendsnel over heel Nederland. Een belangrijke rol bij het verspreiden van het bericht, dat de werknemers van Stork in staking waren gegaan, speelde de telefoniste van Stork, Femy Hoogenboom- Efftink. Zij belde op eigen initiatief naar andere bedrijven in Hengelo en omgeving met het verzoek om ook mee te doen. Gaandeweg verspreidde de staking zich over bedrijven in bijna alle provincies van het land. DezeMeer stakingdan staat500.000 ookmensen bekendlegden alsuiteindelijk de Melkstaking, omdat boeren geen melk aan de zuivelfabrieken leverden en hun melk gratis weggaven aan de burgers of over dehet weilandenwerk uitstrooidenneer. InAlleen de Mijnstreekgrote insteden Zuid-Limburgzoals werdAmsterdam, de staking de Mijnstaking genoemdRotterdam en gesteundDen doorHaag dededen [[Rooms-Katholiekeniet Kerk]]mee. De staking eindigde op 3 mei 1943.
Een teleurstelling voor de stakers was dat de [[Nederlandse Spoorwegen]] bleven rijden. Ook bleef het stil in en rond Rotterdam, Den Haag en [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]], waar men de bloedige nasleep van de [[Februaristaking]] van 1941 nog in het geheugen had.De staking eindigde op 3 mei 1943.
Deze staking staat ook bekend als de Melkstaking, omdat boeren geen melk aan de zuivelfabrieken leverden en hun melk gratis weggaven aan de burgers of over de weilanden uitstrooiden. In de Mijnstreek in Zuid-Limburg werd de staking de Mijnstaking genoemd en gesteund door de [[Rooms-Katholieke Kerk]].
==Bestraffing==
De Duitse bezetter reageerde ook op dezede staking met harde hand. Tachtig stakers werden [[standrechtelijke executie|standrechtelijk geëxecuteerd]], hun namen werden op plakkaten bekendgemaakt. Daarnaast vielen 95 doden en 400 zwaargewonden door beschietingen door de bezetters op de stakenden.<ref>[https://www.verzetsmuseum.org/jongeren/april-meistaking/melkstaking-duitse_reactie Duitse reactie], Verzetsmuseum</ref> Na en tijdens de staking vielen tweehonderd doden als gevolg van standrechtelijke executies en uitputting in strafkampen.
==Monumenten==
* [[Monument bij de N.H. Kerk (Marum)|Monument bij de N.H. Kerk in Marum]]
* Monument melkstaking [[Suameer]]
* Monument [[Appelbergen, Haren]]
| 