Schietstoel: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 onbereikbare link(s) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.5.1) |
k overbodige woorden |
||
Regel 1:
[[Image:Crash.arp.600pix.jpg|thumb|220px|De piloot van deze [[F-16]] gebruikt de schietstoel. De piloot van het demonstratieteam de 'Thunderbirds' kwam na een manoeuvre te laag bij de grond, waardoor zijn enige overlevingskans was om per schietstoel het toestel te verlaten]]
Een '''schietstoel''' is een systeem dat doorgaans in militaire [[vliegtuig]]en wordt toegepast om de
▲Een '''schietstoel''' is een systeem dat doorgaans in militaire [[vliegtuig]]en wordt toegepast om de piloot of andere bemanningsleden te redden als het toestel onbestuurbaar is geworden. De stoel van de piloot wordt door middel van een kleine [[Raket (apparaat)|raket]] uit het vliegtuig geschoten (vandaar de naam), waarna zich een [[parachute]] ontplooit en de piloot veilig aan de grond kan komen. In het verleden zijn schietstoelen ook gebruikt in bemande [[ruimtevaartuig]]en zoals de [[Sovjet-Unie|Russische]] [[Vostokprogramma|Vostok]] capsules en [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] [[Geminiprogramma|Gemini]]-capsules. Ook zijn er [[helikopter]]s met een schietstoel. De Russische [[Kamov Ka-50]] was de eerste die hiermee uitgerust was.
==Geschiedenis==
In het begin van de luchtvaart stapten de piloten gewoon op de [[vleugel (vliegtuig)|vleugel]] van hun toestel, of ze draaiden het toestel ondersteboven, maakten hun gordel los en lieten zich in het zwerk vallen.
Na de oorlog werden schietstoelen veelal ontwikkeld door het [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] bedrijf [[Martin-Baker]]. Al snel voldeden ook explosieve ladingen niet meer, en werd overgeschakeld op raketten. In [[1958]] werd de eerste raketschietstoel toegepast in de [[F-102 Delta Dagger]].
Regel 10 ⟶ 9:
==Ontwikkelingen==
Dit betekent overigens niet dat de piloten ongeschonden de grond bereiken. Door de enorme G-krachten waaraan ze worden blootgesteld als ze uit het vliegtuig worden geschoten, treden vaak verwondingen aan de [[wervelkolom]] op. Verbeteringen worden gezocht in het in fases lanceren van de stoel, waardoor de versnelling geleidelijker verloopt. Een andere bron van verwondingen wordt gevormd door de cockpitkoepel (
Er zijn ook onderzoekingen gedaan naar het afschieten van de complete neus van het vliegtuig, maar deze methode kwam slechts bij enkele speciale vliegtuiguitvoeringen in productie, onder meer bij de [[General Dynamics F-111]]. De eerste versies van de [[Lockheed]] [[F-104 Starfighter]] waren uitgerust met een afwijkend type schietstoel, waarbij de piloot onderuit het toestel werd geschoten. Bij ongevallen op geringe hoogte is zo'n systeem onbruikbaar; daarom wordt deze methode niet meer toegepast. Bij moderne systemen kan de piloot
Het Amerikaanse ruimtevliegtuig [[Ruimteveer|Spaceshuttle]] had geen schietstoelen voor de bemanning, deze werden na de eerste vier bemande testvluchten verwijderd. Tegenwoordig is het gebruik van schietstoelen in de Spaceshuttle niet meer mogelijk vanwege de grote omvang van de bemanning (tot 8 personen). De Russische [[Sojoez (raket)|Sojoez]] beschikt evenmin over schietstoelen, maar maakt gebruik van een [[Raket (apparaat)|ontsnappingsraket]] die de hele capsule, inclusief de bemanning in veiligheid kan brengen.
|