Kulturkampf: verschil tussen versies

Toen in [[1878]] de nieuwe paus [[Paus Leo XIII|Leo XIII]] een verzoenende houding aannam en Bismarck toenadering zocht tot de katholieken om zijn strijd tegen het [[socialisme]] te kunnen doorvoeren, werden de meeste maatregelen geleidelijk teruggedraaid en werkte Bismarck zelfs samen met de katholieken. Bismarck was hiertoe gedwongen omdat hij met de [[socialistenwet]] sommige liberalen zodanig van zich had vervreemd (de socialistenwet beperkte de persvrijheid), dat hij nu op de katholieken als partner was aangewezen. In 1879 werd de minister van onderwijs [[Adalbert Falk]] ontslagen. Een aantal maatregelen tot controle van de staat op kerkelijke benoemingen en dergelijke, het verplichte burgerlijk huwelijk en het verbanningsdecreet tegen de jezuïeten bleven echter gehandhaafd. De diplomatieke betrekkingen tussen Duitsland en het Vaticaan werden in [[1882]] hersteld en later ontwikkelde Bismarck nog een grote achting voor Leo XIII.