Rechthoekig stratenpatroon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 84.197.134.110 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Brentjee
link aangepast
Regel 13:
 
== Het castramodel ==
De Romeinen gebruikten bij de aanleg van nieuwe steden een vergelijkbaar systeem, dat gebaseerd was op de manier waarop ze hun legerkampen (''[[castra]]'') aanlegden en daarom het castramodel wordt genoemd. De Romeinen pasten dit systeem toe bij de ''[[colonia (Romeinse term)|coloniae]]'' die zij vanaf de derde eeuw v.Chr. nieuw aanlegden. Uitgangspunt vormt een assenstelsel van een noord-zuidstraat, de ''[[cardo]]'' (Latijn voor ‘as’), en een langere oost-weststraat, de ''[[decumanus]]''. Bij het kruispunt van deze straten lagen de markt (Latijn: ''[[forum (RomeRomeinse Rijk)|forum]]'') en andere centrale voorzieningen. Parallel aan de ''cardo'' en de ''decumanus'' werden andere straten aangelegd waardoor de stad volgens het schaakbordpatroon in gelijke huizenblokken werd verdeeld. De parallelstraten heetten eveneens ''cardo'' (meervoud: ''cardines'') en ''decumanus'' (meervoud: ''decumani''); ter onderscheid noemde men de hoofdstraten daarom wel ''cardo maximus'' en ''decumanus maximus''.
 
Een van de best bewaarde voorbeelden van een Romeinse stad die volgens het castramodel is aangelegd is [[Timgad]] (Romeins: Colonia Marciana Traiana Thamugadi) in Algerije. Vaak is ook in moderne plaatsen met een Romeinse oorsprong het schaakbordpatroon nog terug te vinden, zoals in de Italiaanse plaatsen [[Aosta]] (Rom.: Augusta Praetoria) en [[Lucca (stad)|Lucca]] (Rom.: Luca). Ook in het Duitse [[Xanten]], waar de Romeinse plaats [[Colonia Ulpia Traiana]] gedeeltelijk is opgegraven en herbouwd, is het schaakbordpatroon te zien. Het Romeinse [[Pompeï]] heeft een stadsuitbreiding gekregen in de vorm van een schaakbordpatroon, en [[Herculaneum (Napels)|Herculaneum]] is volgens een schaakbordpatroon aangelegd, maar in het geval van deze twee plaatsen is niet uit te maken of het invloed was van het hippodamische systeem vanuit Griekse steden in Zuid-Italië of dat het vroege voorbeelden van het castra-model zijn.