Central Intelligence Agency: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
ATX-NL (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 8:
| opgericht = 18 september 1947
| werkgebied = [[Verenigde Staten]]
| directeur = [[MikeGina PompeoHaspel]]
| motto = ''And you shall know the truth and the truth shall make you free''
| type = [[Geheime dienst|Inlichtingendienst]]
Regel 26:
 
== Geschiedenis ==
De CIA werd op 18 september 1947 opgericht door president [[Harry S. Truman|Harry Truman]], als opvolger van de op 22 januari 1946 opgerichte ''[[Central Intelligence Group]]''. Het doel was om een inlichtingendienst op te richten die een ramp, zoals de [[aanval op Pearl Harbor]] zou kunnen voorkomen. De Central Intelligence Agency werd een soort doorstart van de [[Office of Strategic Services]], een dienst die zich tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] bezig had gehouden met het verzamelen van inlichtingen in het bezette Europa.
 
Een van de eerste opdrachten van de nieuw geformeerde CIA was het rekruteren van voormalig [[Nazi|nazi's]] die een rol konden spelen in het vergaren van inlichtingen over de [[Sovjet-Unie]]. Dat er tussen deze nieuwe rekruten ook doorgewinterde [[internationaal misdrijf|oorlogsmisdadigers]] zaten, was van secundair belang. Generaal-Majoor [[Reinhard Gehlen]] liep met zijn hele spionagegroep over naar de CIA en zou een belangrijke rol spelen in de jaren vijftig.
 
De dienst kwam pas echt op stoom toen [[Allen W. Dulles]] directeur van de CIA werd. Onder zijn leiding kwamen er spionagemissies in Oost-Europa, de [[Sovjet-Unie]] en [[China]], in een poging om daar [[Spion|informanten]] te krijgen. Vele missies waren gedoemd te mislukken, maar met deze missies rolde de CIA ook in de [[geheime operatie]]s, met verstrekkende gevolgen.
 
Zo was de CIA in 1954 nauw betrokken bij de [[staatsgreep]] in [[Guatemala]] om daar een rechtse regering te steunen en Amerikaanse handelsbelangen te beschermen. De dienst begon zich gaandeweg meer en meer met dit soort werkzaamheden te bemoeien. Een jaar eerder had de CIA een coupe gesteund in [[Iran]] om [[Mohammad Mossadeq]] af te zetten. De dienst verwaarloosde daarbij de taak waar hij eigenlijk voor opgericht was, namelijk het verzamelen van informatie. Ondanks waarschuwingen en duidelijke aanwijzingen, verzaakte de CIA het bijvoorbeeld om de Chinese interventie in de [[Koreaanse Oorlog]] te voorzien. Op 30 oktober 1950 had de CIA gegarandeerd dat Chinese interventie hoogst onwaarschijnlijk was. Twee dagen later viel China echter aan met 300.000 man en werden de Amerikanen bijna de zee in gedreven.
Regel 67:
Naar aanleiding van het verschijnen van de studie ''"Juliana & Bernhard, Verhaal van een huwelijk 1936-1956"'' van historicus [[Cees Fasseur]] in november 2008, waarin de zogenaamde [[Greet Hofmans]]-affaire uitvoerig aan bod kwam, wist oud-journalist [[Friso Endt]], die van 1945 tot 1972 redacteur bij [[Het Parool]] was en in 1956 een rol speelde bij de publiciteit rond deze affaire, het volgende te melden:
:''"Tijdens de Hofmans-affaire deed het verhaal de ronde dat CIA-chef Allen Dulles naar Soestdijk was gereisd om door de prins te worden gewaarschuwd voor het communistische gevaar dat de gebedsgenezers zou vormen. Bernhard geloofde dat laatste, hoewel het een verzinsel was. Hofmans was geen agent van Moskou. Toen ik Bernhard jaren later, halverwege de jaren zestig, na een gesprek over de aanstaande echtgenoot van zijn dochter Beatrix, vroeg naar dat CIA-verhaal, zei hij: „Daar kan ik mij niet over uitlaten.” „U zegt niet dat het niet waar is”, zei ik. „Ach, daar kan ik mij echt niet over uitlaten”, was het herhaalde antwoord. Geen bevestiging, maar ook geen ontkenning."'' <ref>Friso Endt, "De prins en ik". ''NRC Handelsblad'', 25 november 2008; uitgebreide online-versie [http://vorige.nrc.nl/achterpagina/article2072752.ece/De_prins_en_ik hier]</ref>
 
== Directeuren ==
'''Central Intelligence Group'''
* [[Sidney Souers]] (januari 1946 - juni 1946)
* [[Hoyt Vandenberg]] (juni 1946 - mei 1947)
* [[Roscoe H. Hillenkoetter]] (mei 1947 - ). Hillenkoetter werd de eerste [[Director of Central Intelligence]] en bleef dat tot oktober 1950)
 
'''Central Intelligence Agency'''
* [[Walter Bedell Smith]] (oktober 1950 - februari 1953)
* [[Allen Dulles]] (februari 1953 - november 1961)
* [[John McCone]] (november 1961 - april 1965)
* [[William Raborn]] (april 1965 - juni 1966)
* [[Richard Helms]] (juni 1966 - februari 1973)
* [[James Schlesinger]] (februari 1973 - juli 1973)
* [[Vernon Walters]] (acting DCI) (juli 1973 - september 1973)
* [[William Colby]] (september 1973 - januari 1976)
* [[George H.W. Bush]] (januari 1976 - januari 1977)
* [[Henry Knoche]] (acting DCI) (januari 1977 - maart 1977)
* [[Stansfield Turner]] (maart 1977 - januari 1981)
* [[William Casey]] (januari 1981 - januari 1987) (werd vervangen door [[Robert Gates|Robert M. Gates]] (acting DCI) van 18 december 1986 tot 26 mei 1987 wegens ziekte)
* [[William Webster]] (mei 1987 - augustus 1991)
* [[Richard Kerr]] (september 1991 - november 1991)
* [[Robert Gates]] (november 1991 - januari 1993)
* [[James Woolsey]] (februari 1993 - mei 1994)
* [[John Deutch]] (mei 1994 - december 1996)
* [[Anthony Lake]] (januari 1997 - juli 1997)
* [[George Tenet]] (juli 1997 - juli 2004)
* [[John Edward McLaughlin]] (juli 2004 - september 2004)
* [[Porter Goss]] (september 2004 - mei 2006)
* [[Michael Hayden (generaal)|Michael Hayden]] (mei 2006 - februari 2009)
* [[Leon Panetta]] (februari 2009 - juli 2011)
* [[David Petraeus]] (september 2011 - november 2012)
* [[Michael Morell]] (acting DCIA) (november 2012 - maart 2013)
* [[John Brennan]] (maart 2013 - januari 2017)
* [[Mike Pompeo]] (januari 2017 - heden)
 
== CIA World Factbook ==
Regel 113 ⟶ 78:
 
== Zie ook ==
'''* [[Directeur van de Central Intelligence Group'''Agency]]
* [[CIA-gevangenissysteem]]
* [[Gary Powers]]