|
'''Spa''' ([[Waals]]: ''Spå/Spâ'') is een [[lijst van steden in België|stad]] en [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de [[Ardennen]], [[Luik (provincie)|provincie Luik]], [[arrondissement Verviers]], aan de Wayai in [[België]]. De gemeente telt ruim 10.000 inwoners.
==Geschiedenis==.
(In onderhoud)
In de middeleeuwen behoorde Spa tot het [[markgraafschap Franchimont]], genoemd naar de [[kasteel van Franchimont|burcht]] in het naburige [[Theux]]. Spa kreeg in 1594 stadsrechten.
Spa was tot ongeveer 1980 het belangrijkste toeristische centrum van de Ardennen. De vermeende geneeskrachtige werking van het ijzer- en koolzuurhoudend water van de [[thermen van Spa]] was al in de 16e eeuw bekend. In 1764 werd de eerste badinrichting gebouwd en kreeg de stad bekendheid als kuuroord. In 1774 werd er het tweede [[casino (gokken)|casino]] van Europa geopend. In de 19e eeuw werd Spa zo bekend dat in het Engels "spa" een soortnaam voor kuuroord werd. De welgestelde bourgeoisie liet er kasteeltjes bouwen. Talrijke gekroonde hoofden, componisten en schrijvers verbleven in Spa.<ref name="LOH12">Henry Lohner: ''Nur wer tot ist, geht kein Risiko mehr ein: Geschichte der Spielbanken und Roulettesysteme des 20. Jahrhunderts;'' Norderstedt 2012; ISBN 978-3844809770; Kap.: ''Casino Spa,'' S. 23-5</ref>
Het ''Concours de Beauté'' dat op 19 september 1888 in de Casino werd gehouden, was de eerste [[schoonheidswedstrijd]] ter wereld.
[[Maria Hendrika van Oostenrijk|Koningin Maria-Hendrika]] woonde van 1893 tot haar dood in 1902 in de Villa Royale; daar ontvluchtte ze de problemen van [[Kasteel van Laken|Laken]].
Van maart tot november 1918, tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]], vestigden de Duitsers in Spa het hoofdkwartier van hun [[Oberste Heeresleitung|militaire opperbevel]].<ref>Irene Strenge, ''Spa im Ersten Weltkrieg (1914-1918): Lazarett und Großes Hauptquartier. Deutsche Besatzungspolitik in Belgien'', 2007, {{ISBN|382603693X}}</ref> Hier, in [[Hôtel Britannique]], planden de strategen het laatste offensief op het westfront, [[Operatie Michael]]. Keizer [[Wilhelm II van Duitsland]] ontvluchtte in oktober 1920 Duitsland, dat op het punt stond de oorlog te verliezen, voor de toenemend anti-monarchale stemming die zich in zijn land verspreidde. Hij nam zijn intrek in [[Kasteel La Fraineuse]], dicht bij het militaire hoofdkwartier. Toen hij op 9 november vernam dat de troepen niet langer voor hem wilden vechten, trad hij af als [[Duitse Keizerrijk|Duits keizer]]. Hij wilde nog aanblijven als [[Koninkrijk Pruisen|koning van Pruisen]], maar de [[novemberrevolutie]] bracht de monarchie ten val en de Rijkskanselier zette hem af als staatshoofd. Aangezien de Britten en Fransen kenbaar hadden gemaakt dat ze de ex-keizer als [[oorlogsmisdrijf|oorlogsmisdadiger]] wilden vervolgen, ging Wilhelm de volgende dag vanuit Spa rechtstreeks naar het Nederlandse [[Eijsden (plaats)|Eijsden]], waar hij [[politiek asiel|asiel]] aanvroeg.<ref>Menno Wielinga, [http://www.wereldoorlog1418.nl/keizer-wilhelm/vlucht/ Keizer Wilhelm II vlucht naar Nederland], 2004</ref> De Nederlandse regering stond dit toe en hij bleef voor de rest van zijn leven in Nederlandse 'ballingschap'.
In juli 1920 hielden de geallieerden in het kasteel La Fraineuse te Spa de [[Conferentie van Spa|naar de stad genoemde conferentie]], als vervolg op de [[Vrede van Versailles (1919)|conferentie van Versailles]]. Ze ging voornamelijk over [[herstelbetalingen]], ontwapening, bevoorrading en grenzen.
==Bezienswaardigheden==
|
