Een '''ombudsman''' of '''ombudsvrouw'''<ref>{{Citeer web|url=https://www.nationaleombudsman.nl/wat-is-een-ombudsman|titel=Wat is een ombudsman / ombudsvrouw? {{!}} Nationale ombudsman|bezochtdatum=2018-04-11|werk=www.nationaleombudsman.nl|taal=nl}}</ref> is een onpartijdige klachtbehandelaar(ster) die gevraagd en ongevraagd onderzoek verricht naar de [[rechtmatigheid]] van gedragingen van overheden of van particuliere instellingen en bedrijven.
==Etymologie==
Het woord ''ombudsman'' stamt uit het [[Zweeds]], waarin het ''wettelijk vertegenwoordiger'' of ''adviseur'' betekent.<ref>{{Citeer web|url=http://weblogs.nos.nl/ombudsman/2009/08/25/ombudsmanvrouw/|titel=Ombudsman » Blog Archief » Ombudsman/vrouw|bezochtdatum=2018-04-10|werk=weblogs.nos.nl|taal=nl-NL}}</ref> Het woord stamt oorspronkelijk uit het [[Oudnoords]] ''umboðsmaðr,'' een samenstelling van ''umboð'' en ''maðr,'' dat man betekent. ''umboðUmboð'' is een samenstelling van ''um'' "rondom," en ''boð'' "bevel".<ref>{{Citeer web|url=https://www.etymonline.com/word/ombudsman|titel=ombudsman {{!}} Origin and meaning of ombudsman by Online Etymology Dictionary|bezochtdatum=2018-04-10|werk=www.etymonline.com|taal=en}}</ref> Het eerste Zweedse gebruik dateert uit 1552. Rond 1950 werd het woord ombudsman voor het eerst in Engeland gebruikt.<ref>{{Citeer web|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/ombudsman|titel=ombudsman {{!}} Definition of ombudsman in English by Oxford Dictionaries|bezochtdatum=2018-04-10|werk=Oxford Dictionaries {{!}} English}}</ref> Vanaf 1960 komt het woord Ombudsman voor in Nederlandse kranten, in verband met de Scandinavische Ombudsmannen.<ref>{{Citeer web|url=https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000036417|titel=BRITSE belangstelling voor DEENSE „ombudsman"|bezochtdatum=2018-04-10|datum=1960-04-14|werk=Algemeen Handelsblad}}</ref>
