Hagedissen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 51461717 van ChristiaanPR (overleg) ongedaan gemaakt. Label: Ongedaan maken |
|||
Regel 118:
== Anatomie en fysiologie ==
{| {{Galerij rechts groot}}
| {{Galerijbestand groot|Draco volans.jpg|Het [[
|-
| {{Galerijbestand groot|Flying Dragon Mivart.png|...deze worden verstevigd door de aangepaste ribben.}}
|}
Hagedissen hebben ongeveer dezelfde organen als zoogdieren, het [[maag-darmstelsel|spijsverteringsstelsel]] neemt de meeste ruimte van de lichaamsholte in en bestaat uit de [[slokdarm]], [[maag]], [[dunne darm|dunne]] en [[dikke darm]] en de lever, die een uniforme roodpaarse kleur heeft.<ref name="AUT">
Slangen hebben door hun langwerpige lichaam maar één functionele long om de lichaamsruimte efficiënter te benutten, bovendien liggen de nieren en testikels in elkaars verlengde. Bij een aantal slangen ontbreekt de [[linkerlong]] soms volledig. Hagedissen daarentegen hebben altijd twee gelijkwaardige longen en ook de nieren en testikels liggen naast elkaar.
▲Hagedissen hebben ongeveer dezelfde organen als zoogdieren, het [[maag-darmstelsel|spijsverteringsstelsel]] neemt de meeste ruimte van de lichaamsholte in en bestaat uit de [[slokdarm]], [[maag]], [[dunne darm|dunne]] en [[dikke darm]] en de lever, die een uniforme roodpaarse kleur heeft.<ref name="AUT">{{en}} {{Citeer web|url = http://www.chameleonnews.com/02MayGreek.html |titel = Necropsy Examination|auteur = Tom Greek}}</ref> Het [[Hart (hoofdbetekenis)|hart]] wordt omgeven door het [[Pericard|hartzakje]] of ''pericardium'', de nieren zijn gekwabd. Hagedissen hebben twee gelijkwaardige [[Long (orgaan)|longen]], die in de bovenzijde van de lichaamsholte liggen. Zij bestaan uit een roze-rode zak met een netachtige structuur. De geslachtsorganen bevinden zich in het midden van de bovenzijde van het lichaam, de [[teelbal]]len van het mannetje zijn relatief groot. De testikels liggen bij het mannetje naast de nieren. De [[eierstok]]ken van het vrouwtje zijn te herkennen aan de bolvormige, witte eieren in ontwikkeling, de grootte hiervan hangt af van de ontwikkelingsfase. Volledig ontwikkelde eitjes zijn aanzienlijk groter, ze bevinden zich soms in de eileider.<ref name="AUT" />
=== Skelet en spieren ===
Het skelet van de hagedis bestaat van neus tot staartpunt uit de schedel, de [[halswervel]]s, de [[schoudergordel]], de voorpoten, de [[
Door de bouw van hagedissen, hun flexibele skelet en gespierde ledematen zijn veel soorten behoorlijk snel. Enkele soorten halen een snelheid van 24 kilometer per uur,<ref>
{{Clearboth}}
=== Bloedsomloop ===
[[Bestand:Bloedsomloop van een reptiel.svg|{{largethumb}}|Een vereenvoudigde weergave van de bloedsomloop van reptielen met een driekamerig hart. In tegenstelling tot de zoogdieren kan het zuurstofrijke bloed (<font color="red">'''rood'''</font>) en zuurstofarme bloed (<font color="blue">'''blauw'''</font>) worden gemengd (<font color="Deeppink">'''roze'''</font>).]]
Hagedissen lijken inwendig op andere reptielen en hebben dezelfde organen en ongeveer dezelfde bouw als bijvoorbeeld [[brughagedissen]] en [[krokodilachtigen]].
Hagedissen hebben net als de meeste reptielen een driekamerig [[hart (hoofdbetekenis)|hart]], in tegenstelling tot [[krokodilachtigen]], vogels en zoogdieren die een vierkamerig hart bezitten. Het hart van de hagedis bestaat uit een linker- en een rechterboezem, verbonden door een enkele [[ De linkerzijde van de ventrikel loopt vol zuurstofrijk bloed uit de linkerkamer en pompt dit naar het lichaam. De rechterzijde van de ventrikel wordt van zuurstofarm bloed voorzien door de rechterboezem en pompt het naar de longen waar het gereoxideerd wordt. Bij de contractie of [[Systole (hart)|systole]] wordt het bloed uit de ventrikel gepompt waarbij de beide zijden van de ventrikel met elkaar in verbinding staan. Tijdens het vollopen van het hart tijdens de relaxatie of [[Diastole (hart)|diastole]] wordt de opening in het ventrikel echter volledig gesloten. Dit zorgt ervoor dat het zuurstofrijke en zuurstofarme bloed gescheiden blijft waardoor de enkele ventrikel dezelfde werking heeft als een dubbele ventrikel.<ref name="TLL" /> Hierdoor functioneert het driekamerige hart van de hagedissen toch als een vierkamerig hart zoals bij de zoogdieren. Dit heeft onder andere als voordeel dat een hogere bloeddruk kan worden gehandhaafd.
=== Uitscheiding ===
Hagedissen gebruiken de [[
Hagedissen hebben in de regel een [[urineblaas]] wat een duidelijk verschil is met de uit hagedissen geëvolueerde slangen.<ref name="VKN" /> Bij de slangen en de [[krokodilachtigen]] ontbreekt een urineblaas. De blaas wordt met name bij woestijnbewonende soorten gebruikt als waterreservoir. Het water wordt bij uitdroging teruggevoerd in het lichaam om het tekort aan te vullen. Bij sommige soorten, zoals het [[gilamonster]] (''Heloderma suspectum''), kan het water weken tot maanden worden bewaard.<ref>
== Voedsel ==
| |||