Val van het communisme: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Europa: il |
→Landen: Joegoslavische Burgeroorlog |
||
Regel 18:
[[Bestand:Romanian Revolution 1989 Demonstrators.jpg|thumb|300px|Demonstratie in Boekarest in december 1989]]
* [[Roemenië]]: 21 december 1989. Op 16 december 1989 leidde de poging om dominee [[László Tőkés]], een etnische Hongaar, te deporteren tot onrust in Timişoara. Steeds meer mensen voegden zich bij de mensenmassa en samen met het leger bevrijdden ze de stad. De veiligheidsdienst [[Securitate]] leverde dagenlang strijd met de bevolking. Een paar dagen later braken grote protesten uit in de hoofdstad [[Boekarest]]. Meer dan 100.000 mensen verzamelden zich voor het hoofdkwartier van de [[Roemeense Communistische Partij|communistische partij]]. Het leger weigert het vuur te openen op de massa, en werkt uiteindelijk zelfs samen met het volk. Ceauşescu's laatste toespraak op 22 december, vanaf het paleisbalkon, liep uit op een volksopstand tegen hem. De president [[Nicolae Ceauşescu]] en zijn vrouw [[Elena Ceaușescu|Elena]] moeten vluchten. Ze ontsnappen uit hun paleis met een helikopter, maar worden al na enkele uren gearresteerd. Na een schijnproces op kerstdag 1989 worden ze beiden geëxecuteerd. Deze revolutie was de enige bloedige val van het communisme in een Oost-Europees land, en heeft vermoedelijk meer dan 1200 mensen het leven gekost.
* [[Joegoslavië]]: januari 1990. Na de dood van de Joegoslavische leider [[Josip Broz Tito|Josip Tito]] in mei 1980 stak het nationaliteitenprobleem in de Balkan, dat Tito jarenlang probeerde te onderdrukken, weer de kop op. Op het congres van de [[Joegoslavische Communistenbond|Joegoslavische communistische partij]] in januari 1990 wilden de [[Slovenië|Sloveense]] communisten een meerpartijenstelsel en daarnaast meer autonomie voor de communistische partijen van de diverse republieken. De [[Servische Communistenbond|Servische communisten]] vreesden opsplitsing van Joegoslavië (en aantasting van hun macht). Uiteindelijk gaf de Joegoslavische communistische partij haar leidende rol op. Voor de Slovenen was dit niet genoeg. [[Slovenië]] en [[Kroatië]], de welvarendste deelstaten van Joegoslavië wilden echter hun onafhankelijkheid. De [[Bond van Communisten van Slovenië|Sloveense communistische partij]] besloot op haar eigen congres in februari tot ontwerp van een nieuw sociaaldemocratisch verkiezingsprogramma. Zij veranderde haar naam in Partij van Democratische Vernieuwing. In april 1990 werden in Slovenië en Kroatië de eerste vrije verkiezingen gehouden, uitmondend in een overwinning voor de anticommunistische coalities. De onvrede tussen de Joegoslavische staten en nationaliteiten mondde in 1991 uit in de [[Joegoslavische Burgeroorlog]], die tot 1999 zou duren.
* [[Albanië]]: juni 1991. In Albanië werden in december 1989 en januari 1990 demonstraties voor democratische hervormingen met geweld uiteengeslagen. In juli 1990 mochten bijna 5000 Albanezen, die in buitenlandse ambassades hun toevlucht hadden gezocht, het land verlaten. In maart 1991 werden onder toezicht van westerse waarnemers vrije verkiezingen georganiseerd.
* [[Sovjet-Unie]]: 25 december 1991. De Sovjet-Unie houdt op te bestaan. In 1991 besloot de Sovjet-Unie bij meerderheid van stemmen dat zij niet meer bestond. Voor die tijd kregen hervormingsgezinde politici de leiding over de [[Communistische Partij van de Sovjet-Unie|Communistische Partij]] en werden vele hervormingen doorgevoerd.
| |||