Roelantslied: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
variatie in schrijfwjze |
||
Regel 1:
[[Bestand:Mort de Roland.jpg|thumb|260px|De dode Roelant met zijn zwaard Durandal en zijn [[olifant (instrument)|
Het '''''Roelantslied''''' (ook: '''''Roeland(s)lied''''') is een van de oudste [[Middelnederlands]]e [[ridderroman]]s. Het is een anonieme bewerking van het Franse ''Chanson de Roland''. De vertaling dateert uit de 13e eeuw, het Franse origineel uit de periode 1050—1150. De Middelnederlandse vertaling is slechts fragmentarisch overgeleverd. Een Nederlandse bewerking van de tekst, gedeeltelijk in proza, verscheen aan het begin van de 16de eeuw in Antwerpen onder de titel ''Den droeflijken strijt opten berch van Roncevale'', gedrukt door [[Willem Vorsterman]]. Het prozagedeelte is gebaseerd op de 12e-eeuwse kroniek ''Historia Karoli magni et Rotholandi''.
==Ridderroman==
Regel 7:
==Stof==
{{Leeswaarschuwing}}
[[Bestand:Grandes chroniques Roland.jpg|thumb|260px|Acht fases van het ''Roelantslied'' in één tekening]]
Het ''Roelantslied'' is een verhaal van verraad en heldendom.
Karel de Grote is in oorlog met de [[Saracenen]], maar na jarenlange strijd zal de vrede worden getekend met koning [[Marsilio]] (Marcelijs, Marsilje) van [[Zaragoza (stad)|Zaragoza]]. [[Ganelon]], Roelants stiefvader, wordt op aanraden van Roelant, als boodschapper naar koning Marsilio en zijn raadsman [[Blancandrin]] gestuurd, maar Ganelon vertelt de Saracenen hoe ze de achterhoede van het Frankische leger tijdens de terugtocht kunnen aanvallen. Karel keert na het tekenen van de vrede aan het hoofd van zijn leger uit Spanje terug naar Frankrijk, waarbij de ridder [[Roland (ridder)|Roelant]] en zijn manschappen de achterhoede vormen. Onder hen Olivier, bisschop Tulpijn, Eggherijn, Samson, Antorine, Gautier, Anceus, Engeler en graaf Jelijs, welke laatste dit geschiedverhaal heeft opgesteld.<ref>
Dan komt het verraad. Roelant wordt in een hinderlaag gelokt in het dal van [[Roncesvalles (Navarra)|Roncevaux]]. Zijn zwager Oliver vraagt hem op zijn hoorn Oliphant te blazen, opdat Karel zal terugkeren om hem bij te staan. Roelant weigert dit uit “heldhaftige dwaasheid” (het Franse origineel, zie beneden, spreekt van “folie héroïque”).
Als Roelant merkt dat hij de strijd niet kan winnen blaast hij toch drie maal op zijn hoorn
Ten slotte blijft in de ongelijke strijd alleen Roelant over met twee van zijn medestanders, bisschop Tulpijn en Gautiers. Dan blaast Roelant voor de vierde maal op zijn hoorn. Roelants paard Valentijf wordt ook gedood. Het is te laat: Karel treft uiteindelijk de ontzielde lichamen van de krijgers aan, dat van Roelant ter aarde liggend, de hoorn onder het lichaam, het gezicht naar Spanje gewend. Zo had Roelant in zijn laatste ogenblikken het tafereel van zijn dood vormgegeven:
Regel 22:
|-
|''den horen ende Durendale''
|[zijn hoorn [[Olifant (instrument)|
|-
|''Hij bad Gode met zoeter bede''
Regel 41:
|}
Karel achtervolgt het vijandige leger, waarvan velen in
Ganelon wordt voor zijn verraad gevierendeeld en dertig van zijn familieleden worden opgehangen. Griffoen, Alloreyt, Fortsier en Galerant waren raadsheren van Karel en leden van het 'verradersgeslacht', die medeplichtig waren aan de ramp bij Roncevaux.<ref>De historie vanden vier Heemskinderen, bezorgd door Irene Spijker, Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 2005, blz. 301 </ref>
==Franse wortels==
[[Bestand:Roland Kleine.jpg|thumb|260px|Scène uit het ''Roelantslied'', veertiende eeuw]]
In werkelijkheid had Karel de Grote voorafgaand aan de schermutselingen bij Roncevaux elders in Spanje vruchteloos strijd geleverd en was hij op de terugtocht. In die tijd was [[Soleiman ibn al-Arabi]] (Sulayman ibn Yokdan al-Arabi al-Kelbi), [[wali]] van [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] en [[Gerona (stad)|Girona]] ook de zelfbenoemde gouverneur van
In 778 had er bij [[Roncesvalles (Navarra)|Roncevaux]] (tegenwoordig Roncesvalles in Spanje) werkelijk een slag plaatsgevonden ([[Slag van de Roncesvaux-Pas|Slag van Roncevaux-Pas]]), waarin een zekere [[Roland (ridder)|Roland]] onder Karel tegen een legertje [[Basken]] had gevochten en het leven verloren had. Over die gebeurtenis ontstond in de loop der tijd een aantal liederen en verhalen; uiteindelijk werden die in het Franse ''Chanson de Roland'' samengevoegd, waarin het groepje Basken is vervangen door een leger van enkele honderdduizenden "Saracenen" — voor die tijd een duizelingwekkend aantal. De term "Saracenen" is weinig precies: sinds de [[Kruistocht]]en werd het woord, dat van schrijvers uit de klassieke [[Oudheid]] afkomstig was, in veel literatuur als algemene aanduiding gebruikt voor "moslims".
Regel 56:
==Uitgaven==
*
*
*
==Trivia==
*De verhalen van het ''Roelantslied'' worden opgevoerd in de ''[[Opera dei Pupi]]''.
*In sommige verhalen uit de [[Baskische mythologie]] wordt verteld dat de [[Jentil]] verantwoordelijk zijn voor de dood van Orlando of Roland.
Regel 70:
{{References}}
{{DISPLAYTITLE:''{{PAGENAME}}''}}
[[Categorie:Middelnederlandse literatuur]]
[[Categorie:Roman]]
| |||