Purusa: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
De kosmische reus Purusha en Viswakarma |
||
Regel 1:
'''''Purusa''''' is in de vroege ''[[Veda's]]'' de Grootste ([[Heelal|Kosmische]]) Persoon en ontwikkelde zich in de ''[[Upanishad]]s'' tot de geest of het bewustzijn. In de ''[[samkhya]]''-school van [[Kapila]] met zijn [[Dualisme (filosofie van de geest)|dualistische]] karakter staat het geestelijke passieve ''purusa'' tegenover het stoffelijke actieve ''[[prakrti]]''.
In de ''[[Rig-Veda]]'' is de ''purusa'' nog een van de [[Schepping|scheppende]] krachten. In [[mandala 10]], hymne 90, ''[[Purusha Sukta]]'', wordt de ''purusa'' beschreven waarbij in vers 12 wordt verhaald over hoe de vier ''[[Varna (kaste)|varna's]]'' (sociale klassen) uit hem worden geboren. In de vroege Veda's was Purusha een kosmische reus, die door de goden werd geofferd om al het leven te creëren. Het idee lijkt op dat van [[Ymir]] in de [[Noordse mythologie]]. Purusha had duizend hoofden, duizend ogen en duizend voeten. Hij heerst over de onsterfelijkheid. Zijn mond werd de [[brahmaan]], de krijger ontstond uit zijn armen, het volk uit zijn dijen en de dienaren uit zijn voeten. De maan werd uit zijn gedachten geboren, de zon uit zijn oog. [[Indra]] en [[Agni]] kwamen uit zijn mond en de wind werd uit zijn levensadem geboren. Uit Purusha's navel kwam het middelste gebied van de ruimte op. Uit zijn hoofd ontwikkelde zich de hemel. Van zijn voeten kwam de aarde en de hemelkwartieren van zijn oor. Ook het lichaam van [[Viswakarma]], de Al-Maker en kunstenaar van de goden, wordt aan zichzelf geofferd.<ref>Doniger, W. ''The Rig Veda'', Penguin Classics, 1981, pp. 29-31, 34-36</ref>
In de ''samkhya''-school werd ''purusa'' uiteindelijk gelijkgesteld met ''[[Atman (hindoeïsme)|Atman]]'', maar gold niet meer als overkoepelend zelf, maar als een verzameling individuen. Daarmee verdween ook de noodzaak tot een godsbegrip. Tegenover ''purusa'' stond de ''prakrti'', een reële werkelijkheid, dit in tegenstelling tot het [[Monisme (filosofie)|monisme]] van de ''Upanishads'' en de ''vedanta''-school waar de werkelijkheid een illusie is, de ''[[Maya (begrip)|maya]]''.
| |||