Wikipedia

Excentriciteit (astronomie): verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k <math> met AWB
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:OrbitalEccentricityDemo.svg|thumb|Voorbeelden van banen met verschillende excentriciteitenexcentriciteit]]
Als de [[omloopbaan]] van een [[hemellichaam]] afwijkt van de [[cirkel]], wordt deze '''excentrisch''' genoemd.
 
Als de [[Baan (hemellichaam)|omloopbaan]] van een [[hemellichaam]] afwijkt van de [[cirkel]], wordt deze excentrisch genoemd. De '''excentriciteit''' van de [[omloopbaan]] van een [[hemellichaam]] is eenéén belangrijkevan de parameterparameters die de vorm van deze baan definieertdefinieren. De excentriciteit kan gezien worden gezien als de mate waarin een baan afwijkt van een cirkel.
 
De excentriciteit (<math>e</math>) is strikt gedefinieerd voor alle cirkelvormige banen, elliptische banen, parabolische trajecten en hyperbolische trajecten en kanheeft de volgende waarden hebben:
* voor [[cirkel]]vormige omloopbanen: <math>e=0</math>,
* voor [[Ellips (wiskunde)|elliptische]] omloopbanen: <math>0<e<1</math>,
* (voor [[Parabool (wiskunde)|parabolischetraject]] trajecten en rechte trajecten (in één richtingheen en eventueel terug): <math>e=1</math>,)
* voor [[HyperboolParabool (wiskunde)|hyperbolischeparabolische]] trajecten: <math>e>=1</math>.,
* voor [[Hyperbool (meetkunde)|hyperbolische]] trajecten: <math>e>1</math>.
 
De excentriciteit van de omloopbaan van de [[Aarde (planeet)|Aardeaarde]] is tegenwoordig bijvoorbeeld 0,0167.▼
==Formule==▼
De excentriciteit van een [[omloopbaan]] kan worden berekend als de grootte van de [[excentriciteitsvector]]:
:<math>e= \left | \mathbf{e} \right |</math>
waarbij:
*<math>\mathbf{e}</math> de [[excentriciteitsvector]] is.
----
Voor elliptische omloopbanen, kan de excentriciteit ook berekend worden uit de afstand vanaf het omwentelde lichaam tot de [[Apofocus en perifocus|periapsis en apoapsis]]:
:<math>e={{d_a-d_p}\over{d_a+d_p}}=1-\frac{2}{\frac{d_a}{d_p}+1}=\frac{2}{\frac{d_p}{d_a}+1}-1</math>▼
waarbij:
*<math>d_p</math> de afstand tot de periapsis is,▼
*<math>d_a</math> de afstand tot de apoapsis is.▼
De letter "d" staat voor distance (Engels) (in het Nederlands afstand)
 
Andere waarden: [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] 0,2056, de [[Maanmaan]] 0,0554.▼
==Voorbeelden==
▲De excentriciteit van de omloopbaan van de [[Aarde (planeet)|Aarde]] is tegenwoordig bijvoorbeeld 0,0167.
 
== Zonlicht op de planeten ==
▲Andere waarden: [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] 0,2056, de [[Maan]] 0,0554.
De excentriciteit is, naast de [[precessie]] en [[obliquiteit]], eenéén van de parameters die nodig zijn om de [[baanBaan (hemellichaam)|baan]] van een [[planeet]] of [[maan]] te beschrijven. Deze drie grootheden heten de [[Milanković-parameters]]. Voor de planeten, die om de [[zon]] draaien, bepalen zij de intensiteit en de verdeling van het [[zonlicht]], dat er schijnt. Variaties in de excentriciteit van de baan van de aarde om de zon spelen daarom een rol bij de verklaring van het ontstaan en verloop van [[Glaciaal (tijdperk)|ijstijden]]. De [[periodePeriode (natuurkunde)|periode]] van de excentriciteit, eenvan [[Milanković-parameters|Milankovicde parameter]],aarde is 100.000 jaar.▼
 
▲== Formule ==
Bij het verticaal omhoog gooien of schieten van een voorwerp, al of niet zo hard dat het niet meer terugkomt, en bij het verticaal omlaag laten vallen of schieten, is de excentriciteit 1.
De excentriciteitsvector <math>\mathbf{e}</math> van de baan van een [[hemellichaam]] om een ander centraal hemellichaam is de [[Vector (wiskunde)|vector]] die van de [[Apofocus en perifocus|apoapsis]] naar de [[Apofocus en perifocus|apoapsis]] van die baan wijst en waarvan de grootte gelijk aan de excentriciteit van die baan is: <math>e= \left | \mathbf{e} \right |</math>.
 
Voor elliptische omloopbanen geldt de volgende [[Vergelijking (wiskunde)|vergelijking]]:
==Planetologie en geologie==
▲: <math>e={{d_a-d_p}\over{d_a+d_p}}=1-\frac{2}{\frac{d_a}{d_p}+1}=\frac{2}{\frac{d_p}{d_a}+1}-1</math>
▲De excentriciteit is, naast de [[precessie]] en [[obliquiteit]] een van de parameters die nodig zijn om de [[baan (hemellichaam)|baan]] van een [[planeet]] of [[maan]] te beschrijven. Variaties in de excentriciteit van de baan van de aarde om de zon spelen een rol bij de verklaring van het ontstaan en verloop van [[Glaciaal (tijdperk)|ijstijden]]. De [[periode (natuurkunde)|periode]] van de excentriciteit, een [[Milanković-parameters|Milankovic parameter]], is 100.000 jaar.
waarbij de volgende twee afstanden tot het omschreven, van het omlopen hemellichaam zijn gegeven
▲* <math>d_p</math> de afstand tot de [[Apofocus en perifocus|periapsis]] is,
▲* <math>d_a</math> de afstand tot de [[Apofocus en perifocus|apoapsis]] is.
In het algemeen wordt de letter <math>d</math> voor de afstand gekozen, van het [[Engels]]e ''distance''.
 
==Zie ookWebsites ==
* {{en}} World of Physics. [http://scienceworld.wolfram.com/physics/Eccentricity.html World of Physics: Eccentricity].▼
* [[Precessie]]
* [[Obliquiteit]]
* [[Tweelichamenprobleem]]
 
==Externe link==
▲* [http://scienceworld.wolfram.com/physics/Eccentricity.html World of Physics: Eccentricity]
 
[[Categorie:Hemelmechanica]]
[[Categorie:Geologie]]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Excentriciteit_(astronomie)"